Wstęp. Cel badania
Stosowanie ASA w prewencji wtórnej u kobiet i mężczyzn ma ustalona pozycję w badaniach klinicznych, natomiast stosowanie jej w prewencji pierwotnej nie jest jasne szczególnie w odniesieniu do kobiet. W pięciu dużych badaniach wykazano redukcję o 32% zawału serca w prewencji pierwotnej, to co znaczenia w udarze i zgonie naczynio-sercowym wpływ ASA jest niejednoznaczny. Dodatkowo w badaniach tych uczestniczyło niewiele kobiet. Celem pracy była ocena znaczenia ASA w prewencji pierwotnej u kobiet.
Kobiety powyżej 45 rż, bez wywiadu choroby wieńcowej, naczyniowej mózgu, raka lub innych ciężkich chorób, bez wywiadu uczulenia na leki, nie pobierających ASA lub innych NLPZ (NSAIDs), antykoagulantów i sterydów, bez suplementacji witaminami.
W badaniu stosowano małe dawki ASA 100mg/co drugi dzień i vit E 600IU/co drugi dzień. Podawanie małych dawek ASA podyktowane było oceną kardioprotekcyjna leku i jednocześnie obawa, że większe dawki mogą działać niekorzystnie na przewód pokarmowy. Kobiety włączone do badania przez 3 miesiące otrzymywały placebo celem wyłączenia osób nie współpracujących. Do grupy ASA włączono n=19934 chore, a do grupy placebo n=19942. Co 12 miesięcy uczestniczki badania przesyłały miesięczne zużycie leku, ocenę kwestionariuszową powikłań, objawów ubocznych, istotne zdarzenia kliniczne i ocenę czynników ryzyka.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: złożony MACE zawał nie zakończony zgonem, udar nie zakończony zgonem, zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych.
Drugorzędowy punkt końcowy: zawał zakończony lub nie zgonem, udar zakończony lub nie zgonem, udar niedokrwienny, udar krwotoczny i zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zgon z każdej przyczyny, TIA i pilna rewaskularyzacja.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: MACE wystąpił u 477 chorych z grupy ASA i u 522 chorych z grupy placebo nie uzyskując różnicy statystycznej RR 0.91 (95%CI;0.80-1.03) p=0.13. Poszczególne składowe punktu złożonego:
|
ASA |
PLACEBO |
RR(95%CI) |
p value |
|
udar |
221 |
266 |
0.83(0.69-0.99) |
0.04 |
|
|
niedokrwienny |
170 |
221 |
0.76(0.63-0.93) |
0.009 |
[drugorzędowy] |
|
krwotoczny |
51 |
41 |
1.24(0.82-1.87) |
0.31 |
[drugorzędowy] |
zawał |
198 |
193 |
1.02(0.84-1.25) |
0.83 |
|
zgon z przyczyn sercowych |
120 |
126 |
0.95(0.74-1.22) |
0.68 |
|
TIA |
186 |
238 |
0.78(0.64-0.94) |
0.01 |
[drugorzędowy] |
rewaskularyzacja |
389 |
374 |
1.04(0.90-1.20) |
0.61 |
[drugorzędowy] |
:
Analiza w podgrupach wykazała znaczącą redukcje zdarzeń sercowo-naczyniowych, udaru niedokrwiennego i zawału serca w grupie kobiet >65 rż oraz niepalących papierosów. W grupie kobiet pobierającej ASA częściej występowały objawy uboczne w postać krwawień. Krwawienia z przewodu pokarmowego wystąpiły u 910(4.6%) chorych z grupy ASA vs 751(3.8%) chorych z grupy placebo RR 1.22 (95%CI;1.10-1.34) p<0.001. Wrzód żołądka 542(2.7%) vs 413(2.1%) RR 1.32 (95%CI;1.16-1.50) p<0.001, siniaki 10561(53%) vs 8494(42.6%) RR 1.40 (95%CI;1.37-1.45), krwawienia z nosa 3801(19.1%) vs 3321(16.7%) RR 1.16 (95%CI;1.11-1.22) p<0.001 w grupach odpowiednio.
Wnioski
Przyjmowanie małej dawki ASA przez kobiety w prewencji pierwotnej powoduje zmniejszenie ryzyka udaru mózgu, bez wpływu na zawały i zgony z przyczyn sercowo-naczyniowych.
Ridker PM, Cook NR, Lee IM, Gordon D, Gaziano JM, Manson JE, Hennekens CH, Buring JE. A randomized trial of low-dose aspirin in the primary prevention of cardiovascular disease in women. N Engl J Med. 2005 Mar 31, 352(13), 1293-1304. [PMID]: 15753114.