Zwapnienia ścian naczyń i zastawek serca są wyznacznikiem ryzyka miażdżycy. Zmiany takie obserwuje się w przebiegu chorób, w których ryzyko zdarzeń wieńcowych jest bardzo wysokie, takich jak cukrzyca, toczeń czy przewlekłe choroby nerek. Proces związany z tworzeniem się zwapnień jest podobny do obserwowanego przy formowaniu się kości lub ich przebudowie. Dane na temat suplementacji witaminy D i wapnia oraz ryzyka zdarzeń wieńcowych są rozbieżne.

 

Cel badania
Ocena wpływu suplementacji witaminą D i wapniem na ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych.

Grupę badaną stanowiło 36 282 kobiet w okresie pomenopauzalnym w wieku 50–79 lat z negatywnym wywiadem w kierunku choroby wieńcowej, naczyniowej mózgu, raka lub innych ciężkich chorób.

Randomizacja chorych do grupy otrzymującej 500 mg węglanu wapnia i 200 U witaminy D dwa razy dziennie (n = 18 176) lub do grupy placebo (n = 18 106). Badanie kontrolne przeprowadzono po roku i po 3 latach. Dane na temat chorych uczestniczących w badaniu uzyskano z rejestrów chorób i przyczyn zgonów. Średni okres obserwacji wynosił 7 lat.

Drugorzędowy punkt końcowy: zdarzenia sercowo-naczyniowe na zakończenie badania.

Średni wiek kobiet na początku badania wynosił 62 lata. Nadciśnienie tętnicze częściej stwierdzono w grupie leczonej u 66,7% chorych, w porównaniu z 66,5% w grupie placebo (p = 0,03), dusznicę bolesną u 3%, cukrzycę u 6%, leczoną hiperlipidemię u 12%. Pacjentki palące – 8% badanych. Średni BMI – 29 kg/m², średnia wartość BP – 127/76 mm Hg.

Ilość spożywanego wapnia i witaminy D (dieta, suplementacja, leki) była podobna w grupach przed badaniem. Hormonalną terapię zastępczą stosowano u 74% chorych przed włączeniem do badania. Po roku leczenia wykazano w badaniach istotną statystycznie różnicę w obniżeniu poziomu LDL w grupie leczonej (p = 0,02), zmniejszeniu obwodu brzucha i masy ciała (p = 0,03 dla obu parametrów) i obniżeniu wartości SBP (p = 0,01) i DBP (p < 0,01). Około 80% kobiet pobierało wapń i witaminę D przez okres 6 lat.

Drugorzędowy punkt końcowy: nie obserwowano różnic w liczbie zdarzeń sercowo-naczyniowych pomiędzy grupami. Zawał serca lub nagły zgon sercowy stwierdzono u 499 (0,39%) kobiet w grupie leczonej i u 475 (0,37%) chorych w grupie placebo (HR 1,04; 95% CI 0,92–1,18; p = 0,5), udar u 362 (0,28%) vs 377 (0,30%) kobiet (HR 0,95; 95% CI 0,82–1,10; p = 0,5). W poszczególnych latach obserwacji (analizowano dane po 1., 2., 3., 4., 5., i 6. roku leczenia) nie było różnic w liczbie zdarzeń pomiędzy grupami. Nie stwierdzono również różnic w grupach wiekowych 50–59 lat, 60–69 lat i 70–79 lat. Analiza w podgrupach, uwzględniająca dane demograficzne i kliniczne, nie wykazała wpływu zastosowanego leczenia na częstość występowania zdarzeń sercowo-naczyniowych.

W grupie kobiet aktywnie leczonych wapniem i witaminą D stwierdzono odwrotną zależność w stosunku do BMI (p = 0,04). U kobiet aktywnie leczonych, z wyższymi wartościami BMI, odnotowano mniejsze ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. W grupie kobiet z wysokimi wartościami cholesterolu lub leczonych przed włączeniem do badania statynami obserwowano mniejsze ryzyko udaru w grupie aktywnie leczonej (p = 0,04).

 

Suplementacja wapniem i witaminą D nie wpływa na ryzyko zdarzeń wieńcowych i udarów mózgu w grupie kobiet w okresie pomenopauzalnym.