Badania epidemiologiczne wskazują na związek pomiędzy stężeniem homocysteiny w surowicy a ryzykiem wystąpienia choroby wieńcowej i udaru. W badaniach kohortowych wykazano, że stężenie homocysteiny jest istotnym wskaźnikiem śmiertelności w grupie chorych z chorobą wieńcową oraz w grupie chorych z stenozą zastawki aortalnej. Stężenie homocysteiny można obniżyć stosując kwas foliowy, a w badaniach epidemiologicznych wykazano odwrotny związek pomiędzy spożyciem witaminy B₆ i ryzykiem wystąpienia choroby wieńcowej, i pomiędzy stężeniem witaminy B₆ a ryzykiem wystąpienia choroby wieńcowej niezależnie od poziomu homocysteiny. W 1998 roku w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie obowiązkowo dodaje się kwas foliowy do produktów spożywczych głównie w celu prewencji wad cewy nerwowej. Od 1998 roku w krajach tych obserwuje się spadek liczby zgonów w przebiegu udaru mózgu, w porównaniu z brakiem zmian w śmiertelności w Anglii gdzie nie wprowadzono obowiązku suplementacji produktów spożywczych kwasem foliowym.

 

Cel badania
Wpływ suplementacji kwasem foliowym, witaminami B na liczbę zgonów i zdarzeń sercowo-naczyniowych w grupie chorych kierowanych do badania angiograficznego z podejrzeniem choroby wieńcowej lub z stenozą zastawki aortalnej.

Grupę badaną stanowiło 3090 chorych w wieku ≥ 18 lat, kierowanych do badania angiograficznego z powodu podejrzenia dusznicy bolesnej stabilnej i/lub ze zwężeniem zastawki aortalnej.

Randomizacja do grupy otrzymującej trzy witaminy (n = 771 chorych), do grupy otrzymującej kwas foliowy i witaminę B₁₂ (n = 769 chorych), do grupy otrzymującej witaminę B₆ (n = 771 chorych) i do grupy placebo (n = 779 chorych). Kwas foliowy podawano w dawce 0,8 mg (w grupach w których stosowano kwas foliowy chorzy przez okres pierwszych 2 tyg. otrzymywali lek w dawce 5 mg), witaminę B₁₂ w dawce 0,4 mg i witaminę B₆ w dawce 40 mg. Kontrolne badanie w 1., 12. mies. i po zakończeniu badania, średnio po 38 mies.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zgon, zawał, leczenie szpitalne z powodu dusznicy niestabilnej (w EKG objawy niedokrwienia, angiograficznie progresja zmian), udar z przyczyn zatorowych.

Drugorzędowy punkt końcowy: zawał, leczenie szpitalne z powodu dusznicy, dusznica bolesna stabilna z progresją zmian w badaniu angiograficznym, udar.

Średni wiek chorych wyniósł 61,5 lat, mężczyźni stanowili 80% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 46% chorych, przebyty zawał u 42%, przebyte PCI u 21%, przebyte CABG u 13%, cukrzycę u 11%, hiperlipidemię u 59%. Palacze - 28% badanych. Średni BMI – 27,5 kg/m², średnia wartość BP – 141/81 mm Hg, EF ≤ 50% u 14,5% chorych, GFR < 60 ml/min/1,73 m2 u 12%.

Choroba jednonaczyniowa u 30% chorych, dwunaczyniowa u 27% i trzynaczyniowa u 33%. Wyjściowo przezskórny zabieg na naczyniach wieńcowych (percutaneous coronary intervention, PCI) wykonano u 44% chorych, a kardiochirurgicznie (coronary artery bypass grafting, CABG) leczono 24%. Stężenie foliantów (w grupach leczonych kwasem foliowym i witaminą B₁₂) było istotnie statystycznie wyższe, a obniżenie stężenia homocysteiny niższe, w porównaniu do pozostałych grup na zakończenie badania.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: wystąpił z podobną częstością w grupach, u 94 chorych (12,2%) leczonych 3 witaminami, u 125 chorych (16,3%) w grupie leczonej kwasem foliowym i witaminą B_12, u 106 chorych (13,7%) w grupie leczonej witaminą B₆ i u 97 chorych (12,5%) w grupie placebo (HR 1,09; 95% CI 0,90-1,32; p = 0,36 w grupach otrzymujących kwas foliowy vs w grupach nie leczonych kwasem foliowym, HR 0,90; 95% CI 0,74-1,09; p = 0,28 w grupach otrzymujących witaminę B₆ vs w grupach nie leczonych witaminą B₆). Poszczególne składowe punktu pierwotnego wystąpiły z podobną częstością w grupach. Liczba udarów była niższa w grupach otrzymujących kwas foliowy, ale różnica w porównaniu z grapami nie otrzymującymi kwasu foliowego nie była istotna statystycznie.

Drugorzędowy punkt końcowy: liczba chorych przyjętych do leczenia szpitalnego z powodu dusznicy bolesnej była istotnie statystycznie mniejsza w grupach otrzymujących kwas foliowy (11,4% vs 13,7% chorych, HR 0,82; 95% CI 0,67-1,00; p = 0,05). Pozostałe punkty wystąpiły z podobną częstością.

 

Kwas foliowy, witaminy B12 lub witaminy B6 nie redukcje liczby zdarzeń sercowo-naczyniowych i liczby zgonów u chorych z choroba wieńcową. Suplementacja witaminami B jest nieuzasadniona w prewencji wtórnej w chorobie wieńcowej.