Wstęp. Cel badania
Sukces operacyjnego leczenia CHD za pomocą pomostów zależny od ich drożności w ciagu następnych lat. Na świecie około 800.000 chrych ma wykonywane CABG rocznie. Najczęściej wykonuje się połączenie IMA z LAD lub wykorzystuje się pomosty żylne. Celem pracy była ocena drożności pomostów tętniczych i żylnych u chorych w obserwacji 10-letniej.
Chorzy kwalifikowani do leczenia operacyjnego.
Pomosty były wykonywane według rutynowego postępowania chirurgicznego. Decyzja o typie pomostu należało do operatora w zalezności od oceny przedoperacyjnej chorego. Angiografia naczyń wiencowych była wykonywana w ciągu tygodnia lub po roku w przypadku podejrzenia niedrożności pomostu. U wszystkich chorych drożność pomostu oceniano po 3 i 10 latach. U 1254 chorych operowanych włączonych do badania u 1079 chorych wykonano co najmniej jedno badania angiograficzne. W grupie chorych włączonych do badania n=1074 miało wykonane pomosty żylne, a n=457 pomost IMA do LAD.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: liczba niedrożnych pomostów.
Drugorzędowy punkt końcowy: liczba pomostów z rostenozą 50 do 99%, ale bez przypadków okluzji.
W obserwacji 10-letniej drożność pomostów żylnych wynosiła 61%, a w przypadku IMA 85% drożnych pomostów.p<0.001. Jeżeli pomost był drożny w 1 tygodniu obserwacji to drożność w obserwacji 6-letniej wynosiła 76%, a 10-letniej 68% dla pomostów żylnych, zaś dla IMA odpowiednio 90% i 88%. Drożność pomostu żylnego była najlepsza do LAD 69% w porównaniu do t.wieńcowej prawej 56% i okalającej 58% p<0.001.
Również rozmiar światła naczynia miał znaczenie dla drożność pomostu. Drożność pomostów do naczynia o wymiarze ≥2mm wynosiła 88% vs 55%, jeżeli pomost był do naczynia ≤2mm p<0.001. Dla pomostu żylnego drożność w obserwacji 10-letniej wynosiła dla naczynia ≥2mm wynosiła 90% vs 52% dla naczynia ≤2mm p<0.001. W przypadku pomostu IMA wartości te wynosiły odpowiednio 100% vs 82% p=0.008.
Inne czynniki predysponujące do drożności pomostu to używanie ASA po zabiegu, niższe poziomu cholesterolu, starszy wiek, niższa klasa CCS.
Goldman S, Zadina K, Moritz T, Ovitt T, Sethi G, Copeland JG, Thottapurathu L, Krasnicka B, Ellis N, Anderson RJ, Henderson W; VA Cooperative Study Group #207/297/364. Long-term patency of saphenous vein and left internal mammary artery grafts after coronary artery bypass surgery Results from a Department of Veterans Affairs Cooperative Study. J Am Coll Cardiol. 2004 Dec 7, 44(11), 2149-2156. [PMID]: 15582312.