Po pierwszym przebytym epizodzie zatorowości żylnej ryzyko jej nawrotu wynosi prawie 30% w obserwacji 8-letniej. Większość przypadków nawrotu obserwuje się w ciągu pierwszych 6–12 mies. Lekami powszechnie stosowanymi w tym okresie są antagoniści witaminy K. Ich podawanie jest związane z koniecznością ciągłego monitorowania laboratoryjnego i z modyfikacją dawki leku, co powoduje, że większość chorych przerywa leczenie przed upływem roku. Idraparinuks jest długo działającym pentasacharydem, blokującym aktywny czynnik X, przeznaczonym do stosowania w stałej dawce raz w tygodniu podskórnie, bez potrzeby monitorowania laboratoryjnego.

Cel badania
Ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania idraparinuksu w profilaktyce zatorowości żylnej.

Randomizacja chorych do grupy otrzymującej w dalszym ciągu idraparinuks w dawce 2,5 mg raz tygodniowo (n = 594) lub do grupy placebo (n = 621). W grupie chorych wcześniej leczonych antagonistami witaminy K, z klirensem kreatyniny < 30 ml/min (wyliczonym wg wzoru Cockcrofta-Gaulta) ilość leku po pierwszej dawce zredukowano do 1,5 mg. Wizyty kontrolne odbywały się w 1. tyg., 3. i 6. mies.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zgony w przebiegu zatorowości żylnej i nawrót objawowej zatorowości żylnej. Jako ocena bezpieczeństwa duże krwawienia i zgony z jakiejkolwiek przyczyny.

Średni wiek chorych wynosił 60 lat, mężczyźni stanowili 53% badanych. U chorych stwierdzono następujące czynniki ryzyka: przebytą zakrzepicę żylną u 18%, nowotwory u 10%, znane zaburzenia koagulogiczne u 8%. Masą ciała > 100 kg cechowało się 15% chorych. Czas od rozpoznania do randomizacji wynosił 193 dni. Stwierdzono zatorowość płucną u 48% chorych i zakrzepicę żył głębokich u 55%.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: w czasie 6-miesięcznej obserwacji nawrót zatorowości żylnej obserwowano istotnie statystycznie częściej w grupie placebo – u 23 (3,7%) chorych w porównaniu z 6 (1,0%) w grupie otrzymującej idraparinuks (OR 0,27; 95% CI 0,11–0,66; p = 0,002). W grupie chorych z uprzednio przebytą zatorowością płucną nawrót zatorowości objawowej rozpoznano u 13 chorych w grupie placebo i u 3 w grupie otrzymującej idraparinuks (p = 0,02) (nastąpił 1 zgon w grupie placebo i 2 zgony w grupie leczonej). W grupie z przebytą zakrzepicą żył głębokich nawrót zatorowości objawowej wystąpił odpowiednio w grupach u 10 vs 3 chorych (p = 0,09).

Duże krwawienia nie wystąpiły w grupie placebo, natomiast w grupie leczonej idraparinuksem odnotowano je u 11 (1,9%) chorych (p < 0,001). Duże krwawienia obserwowano częściej w grupie chorych otrzymujących przed randomizacją idraparinuks niż w grupie osób przyjmujących warfarynę lub acenokumarol (3,1 vs 0,9% chorych, p = 0,06). Z jakiejkolwiek przyczyny zmarło w czasie badania 4 (0,6%) chorych w grupie placebo i 9 (1,5%) w grupie leczonej.

 

W ciągu 6-miesięcznej przedłużonej profilaktyki przeciwzakrzepowej idraparinuks okazał się skutecznym lekiem w prewencji nawrotów zatorowości żylnej, jednak stosowanie leku wiąże się ze zwiększonym ryzykiem poważnych krwawień.