W przypadku zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej standardem postępowania jest podawanie w początkowym okresie UFH lub LMWH, z przedłużonym leczeniem antytrombinowym antagonistami witaminy K przez 3–12 mies. Terapia ta wymaga monitorowania laboratoryjnego parametrów koagulogicznych z dostosowaniem dawki leku. Idraparinuks jest pentasacharydem blokującym aktywny czynnik X, o długim okresie półtrwania. Badania kliniczne wskazują, że idraparinuks można stosować w stałej dawce raz w tygodniu podskórnie, bez potrzeby monitorowania laboratoryjnego.

Cel badania
Ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania idraparinuksu u chorych z zakrzepicą żylną lub zatorowością płucną w porównaniu z terapią standardową.

Randomizacja chorych do grupy otrzymującej idraparinuks w dawce 2,5 mg raz w tygodniu. W grupie chorych z klirensem kreatyniny < 30 ml/min (ze wzoru Cockcrofta-Gaulta) lek po pierwszej dawce podawano w ilości 1,5 mg. W grupie leczonej standardowo chorzy otrzymywali tinzaparynę, enoksaparynę lub UFH z uzyskaniem czasu aPTT pomiędzy 1,5–2,5, a następnie podawano warfarynę lub acenokumarol po 24 godz. od randomizacji w dawce zależnej od wartości INR (docelowa wartość 2,0–3,0). Badanie prowadzono w grupie chorych z zakrzepicą żył głębokich (deep venous thrombosis study, DVT Study), w której idraparinuks lub terapię standardową zastosowano u tej samej liczby chorych (n = 1452), lub w grupie chorych z zatorowością płucną (pulmonary emboliom study, PE Study), w której u części chorych stosowano idraparinuks (n = 1095), a u części terapię standardową (n = 1120). Badania kontrolne przeprowadzono w 4., 7. i 13. tyg. obserwacji (w przypadku chorych obserwowanych dłużej również w 26. tyg.).

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zgony w przebiegu zatorowości żylnej i nawrót objawowej zatorowości żylnej. Jako ocena bezpieczeństwa duże lub klinicznie istotne krwawienia i zgony z jakiejkolwiek przyczyny.

Średni wiek chorych wynosił 58 lat, mężczyźni stanowili 54% badanych. U chorych stwierdzono następujące czynniki ryzyka: przebytą zakrzepicę żylną u 21%, nowotwory u 10%, leczenie chirurgiczne lub przebyty uraz w ciągu 3 mies. u 10%, unieruchomienie > 3 dni u 6,5%, terapia estrogenami u 4%. Masą ciała > 100 kg cechowało się 14% chorych. Czas od pojawienia się początkowych objawów do randomizacji wynosił 8 dni. Średni okres leczenia w grupie zaplanowanej do leczenia 3-miesięcznego (22% chorych) wynosił 89 dni, w grupie zaplanowanej do leczenia 6-miesięcznego (78% chorych) – 171 dni.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: udokumentowany nawrót zatorowości w 92. dniu badania obserwowano u 42 (2,9%) chorych w grupie leczonej idraparinuksem i u 43 (3,0%) leczonych typowo (OR 0,98; 95% CI 0,63–1,5; p < 0,001 dla non-inferiority). Pomiędzy 93. a 183. dniem w grupie leczonej 6 mies. nawrót zatorowości dodatkowo obserwowano u 4 chorych w każdej z grup (OR 1,01; 95% CI 0,66–1,55; dla okresu 6-miesięcznego).

Duże i klinicznie istotne krwawienia wystąpiły u 4,5% chorych w grupie leczonej idraparinuksem i u 7,0% w grupie kontrolnej (p = 0,004) w 92. dniu obserwacji. W 183. dniu obserwacji krwawienia zanotowano u 8,3 vs 8,1% chorych odpowiednio w grupach (p = 0,85). Zmarło z każdej przyczyny 55 (4,9%) chorych w grupie leczonej idraparinuksem i 44 (3,9%) w grupie leczonej standardowo (p = 0,25). Objawy uboczne w czasie leczenia podobne w grupach.

Średni wiek chorych wynosił 62 lata, mężczyźni stanowili 49% badanych. U chorych stwierdzono następujące czynniki ryzyka: przebytą zakrzepicę żylną u 24%, nowotwór u 8,5%, leczenie chirurgiczne lub przebyty uraz w ciągu 3 mies. u 4%, unieruchomienie > 3 dni u 3%, terapia estrogenami u 1%. Masą ciała > 100 kg cechowało się 15% chorych. Czas od pojawienia się początkowych objawów do randomizacji wynosił 8 dni. Średni okres leczenia w grupie zaplanowanej do leczenia 3-miesięcznego (9% chorych) wynosił 86 dni, a w grupie zaplanowanej do leczenia 6-miesięcznego (91% chorych) – 168.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: udokumentowany nawrót zatorowości w 92. dniu badania obserwowano u 37 (3,4%) chorych w grupie leczonej idraparinuksem i u 18 (1,6%) leczonych typowo (OR 2,14; 95% CI 1,21–3,78; p = 0,59 dla non-inferiority), w tym zatorowość płucną u 27 chorych w grupie idraparinuksu (zmarło 12 chorych) i u 8 w grupie leczonej standardowo (zmarło 5 chorych). Pomiędzy 93. a 183. dniem w grupie leczonej 6 mies. nawrót zatorowości dodatkowo obserwowano u 5 chorych w grupie otrzymującej idraparinuks i u 4 w grupie kontrolnej (OR 2,09; 95% CI 1,22–3,57 dla okresu 6-miesięcznego).

Duże i klinicznie istotne krwawienia wystąpiły u 5,8% chorych w grupie leczonej idraparinuksem i u 8,2% w grupie kontrolnej (p = 0,02) w 92. dniu obserwacji. W 183. dniu krwawienia obserwowano u 7,7 vs 9,7% chorych odpowiednio w grupach (p = 0,10). Zmarło z jakiejkolwiek przyczyny 64 (6,4%) chorych w grupie leczonej idraparinuksem i 45 (4,4%) chorych w grupie leczonej standardowo (p = 0,04). Objawy uboczne w czasie leczenia były podobne w grupach.