Mikroalbuminuria jest ważnym czynnikiem wskazującym na rozwój chorób nerek i sercowo-naczyniowych zarówno u chorych z cukrzycą jak i bez cukrzycy. Badania kliniczne wskazują że u chorych z cukrzycą jak i bez cukrzycy ze stwierdzaną makroalbuminurią lub proteinurią zablokowanie układu renina-angiotensyna jest korzystnym sposobem leczenia. Dane dotyczące leczenia chorych z mikroalbuminurią nie są jednoznaczne, jak również czy terapia skojarzona inhibitorem enzymu konwertującego i blokerem receptora angiotensynowego jest skuteczniejsza w porównaniu z monoterapią tymi lekami.

 

Ocena terapii skojarzonej ACEI i ARB w porównaniu z monoterapią tymi lekami u chorych z nadciśnieniem tętniczym i mikroalbuminurią.

Grupę badaną stanowiło 133 chorych w wieku 18 do 75 lat, z nadciśnieniem tętniczym z DBP ≥ 85 mm Hg i < 110 mm Hg oraz mikroalbuminurią definiowaną jako stosunek stężenia albuminy do stężenia kreatyniny w moczu (urine albumin creatinine ratio, UACR) ≥ 3,5 i ≤ 35,0 mg/mmol dla kobiet i ≥ 2,5 i ≤ 25,0 mg/mmol dla mężczyzn. Do badania nie włączano chorych z schyłkową niewydolnością nerek.

Randomizacja po 2 tyg. odstawienia poprzednio stosowanych leków przeciwnadciśnieniowych do grupy leczonej lisinoprilem (n = 47 chorych), do grupy leczonej walsartanem (n = 43 chorych) lub do grupy leczonej lisinoprilem i walsartanem (n = 43 chorych). Przez okres pierwszych 6 tyg. dawki leków zwiększano od dawki 10 do maksymalnej 40 mg dla lisinoprylu i od 80 do 320 mg dla walsartanu. Jeżeli po 6 tyg. leczenia nie osiągnięto docelowych wartości BP (< 130/80 mm Hg) dołączano do leczenia 12,5 do 25 mg hydrochlorotiazyd lub 5 do 10 mg amlodypiny lub oba leki. Leczenie kontynuowano do 30 tyg. Kontrolne pomiary albuminurii po 12 i 30 tyg. leczenia.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany w wydzielaniu albumin z moczem po 30 tyg. leczenia.

Drugorzędowy punkt końcowy: zmiany BP na zakończenie leczenia.

Średni wiek chorych wyniósł 58 lat, mężczyźni stanowili 72% badanych. Choroby sercowo-naczyniowe stwierdzono u 19% chorych, cukrzycę u 75%, hiperlipidemię u 43%. Średni BMI – 32 kg/m², średnia wartość BP – 152/91 mm Hg.

Stosunek stężenia albumin do stężenia kreatyniny w moczu – 9,4. Klirens kreatyniny 115 mg/ml.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: po 30 tyg. leczenia stwierdzono zmniejszenie UCAR o 41% (z 9,6 do 5,7 mg/mmol) w grupie leczonej lisinoprilem, o 51% (z 9,1 do 4,5 mg/mmol) w grupie leczonej walsartanem i o 62% (z 9,5 do 3,6 mg/mmol) w grupie leczonej lisinoprilem i walsartanem. Różnica w redukcji UCAR pomiędzy grupą leczoną lisinoprilem a lisinoprilem i walsartanem była istotna statystycznie (p = 0,029). Na zakończenie badania normalizację UCAR stwierdzono u 17% chorych w grupie leczonej lisinoprylem, u 31% w grupie leczonej walsartanem i u 38% chorych w grupie leczonej lisinoprilem i walsartanem (p = 0,034 lisinopril vs terapia skojarzona).

Drugorzędowy punkt końcowy: obniżenie wartości ciśnienia tętniczego pomiędzy grupami były porównywalne i wyniosły średnio w grupach, dla SBP 15,5 mm Hg, dla DBP 11,2 mm Hg. Docelowe wartości ciśnienia tętniczego stwierdzono u 25,5% chorych w grupie leczonej lisinoprylem, u 26,2% chorych leczonych walsartanem i u 30,0% chorych leczonych lisinoprylem i walsartanem. W grupie monoterapii więcej chorych otrzymywało dodatkowe leki celem osiągnięcia wartości docelowych ciśnienia tętniczego.

Objawy uboczne u podobnego odsetka chorych. Objawy uboczne zależne od stosowanego leczenia obserwowano u 12,85 chorych w grupie leczonej lisinoprylem, u 18,6% chorych w grupie leczonej walsartanem i u 25,6% chorych w grupie leczonej lisinoprilem i walsartanem. Niedociśnienie stwierdzono u 2,1 vs 9,3 vs 11,6% chorych odpowiednio w grupach, natomiast kaszel u 4,3% chorych w grupie leczonej lisinoprilem.

 

Leczenie skojarzone lisinoprylem i walsartanem znacząco obniża wydalanie albumin z moczem z częstszą normalizacją UCAR w porównaniu z leczeniem samym lisinoprilem.