Wstęp
Blokery receptora angiotensyny II (ARB) wykazują obok głównego efektu hipotensyjnego również działanie przeciwzapalne. Jednym z markerów zapalnych, który ulega obniżeniu w czasie stosowania ARB jest białko C-reaktywne (CRP), którego wysokie stężenie jest często stwierdzane u chorych z wysokim ryzykiem zawału, udaru i zgonu sercowo-naczyniowego. Dotychczas nie wyjaśniono, czy same obniżenie poziomu ciśnienia tętniczego (BP) powoduje obniżenie stężenia CRP, jak również, czy efekt obniżenia stężenia CRP jest skorelowany z obniżeniem ciśnienia systemowego.
Cel badania
Ocena wpływu ARB na wartości CRP niezależnie od wpływu hipotensyjnego.
Grupę badaną stanowili chorzy między 18. a 75. rokiem życia w 2. okresie nadciśnienia tętniczego, z wartościami SBP ≥ 160 mm Hg lub wartościami DBP ≥ 100 mm Hg w 3 kolejnych pomiarach wykonywanych aparatem „Omron” w pozycji siedzącej. Chorzy z wartościami SBP > 185 mm Hg i DBP > 109 mm Hg byli wyłączani z badania.
Chorzy randomizowani do grupy otrzymującej 160 mg walsartanu dziennie (n = 836 chorych), lub 160 mg walsartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu (hydrochlorothiazyde, HCTZ) dziennie (n = 832 chorych). Po 2 tyg. przyjmowania leku chorzy byli ponownie oceniani klinicznie. W przypadku nie uzyskania wartości docelowych BP, podwajano dawkę walsartanu do 320 mg dziennie przez następne 4 tyg. leczenia. W przypadku, gdy wartości ciśnienia w dalszym ciągu były niezadowalające w grupie walsartanu dodawano 12,5 mg HCTZ, a w grupie leczonej 2 lekami podwajano dawkę HCTZ. Na początku oraz po 6 i 12 tygodniach oceniano stężenie CRP. Określano średnią zmianę wartości CRP i zmianę procentową CRP jako (CRP na koniec obserwacji - CRP na początku badania)/CRP na początku badania x 100.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany wartości SBP/DBP i poziomu CRP po 6 tyg. Leczenia.
Drugorzędowy punkt końcowy: ocena poziomu CRP po 12 tyg. leczenia.
Średni wiek badanych wyniósł 50 lat, mężczyźni stanowili 55% badanych. Cukrzycę w grupie walsartanu stwierdzono u 11,6% chorych, w grupie leczonej 2 lekami u 8,3% chorych (p = 0,02). Palacze – 28% badanych. Średnia wartość BMI – 31,5 kg/m2. Średnia wartość BP – 165/101 mm Hg.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: w grupie leczonej tylko walsartanem średnie obniżenie wartości BP było mniejsze niż w grupie leczonej 2 lekami (wartość SBP spadek o 18 mm Hg vs 25 mm Hg, DBP spadek o 9 mm Hg vs 14 mm Hg, p < 0,001 dla obu wartości). W grupie leczonej walsartanem obniżenie BP < 140/90 mm Hg uzyskano u 32% chorych, a u 48% chorych w grupie leczonej 2 lekami (p < 0,001). Po 12 tyg. leczenia zalecane wartości ciśnienia uzyskano u 42% i 52% chorych odpowiednio w grupach leczonych jednym i 2 lekami.
Natomiast obniżenie poziomu CRP obserwowano w grupie otrzymującej walsartan, bez zmian wartości w grupie leczonej walsartanem/HCTZ. W grupie leczonej walsartanem stężenie CRP obniżyło się o 0,12 mg/l (wyjściowe stężenie – 2,17 mg/l, po leczeniu – 1,98 mg/l), a w grupie leczonej dodatkowo HCTZ stężenie wzrosło o 0,05 mg/l (wyjściowe stężenie – 2,09 mg/l, po leczeniu – 2,15 mg/l). Różnica w poziomach CRP pomiędzy grupami była istotna statystycznie (o 13,3% po 6 tyg. leczenia p < 0,001). We wszystkich analizowanych podgrupach otrzymujących walsartan doszło do obniżenia stężenia CRP, czego nie obserwowano w podgrupach otrzymujących walsartan i HCTZ.
Drugorzędowy punkt końcowy: w podgrupie chorych, która otrzymywała tylko walsartan w 12 tyg. leczenia (224 chorych) poziom CRP pozostał w dalszym ciągu obniżony. Natomiast w podgrupie początkowo leczonej walsartanem, która po upływie 6 tyg. badania dodatkowo była leczona HCTZ (385 chorych) wpływ terapii na obniżenie wartości CRP zacierał się po 12 tyg. leczenia. Nie obserwowano zależności pomiędzy obniżeniem poziomu CRP, a obniżeniem BP.
Wnioski
Walsartan powoduje obniżenie poziomu CRP w stopniu niezależnym od obniżenia wartości BP. Wyniki te potwierdzają hipotezę, że walsartan posiada dodatkowe właściwości przeciwzapalne.
Ridker PM, Danielson E, Rifai N, Glynn RJ; Val-MARC Investigators. Valsartan, blood pressure reduction, and C-reactive protein: primary report of the Val-MARC trial. Hypertension. 2006 Jul, 48(1), 73-79. [PMID]: 16714425.