Nagłe zatrzymanie serca w warunkach pozaszpitalnych w 70% spowodowane jest zawałem serca lub zatorem tętnicy płucnej. Zatrzymanie serca samo w sobie jest aktywatorem układu krzepnięcia. Leczenie trombolityczne w czasie resuscytacji krążeniowo-oddechowej może spowodować rozpuszczenie skrzepliny z obserwowanym korzystnym efektem poprawiającym reperfuzję mózgową, być może zwiększającym przeżycie i powrót funkcji neurologicznych po zatrzymaniu serca. Chociaż leczenie trombolityczne wiąże się z wzrostem ryzyka krwawienia, to obecnie dostępne dane nie wskazują na takie ryzyko w czasie resuscytacji krążeniowo-oddechowej. W badaniach klinicznych nie wykazano korzyści z leczenia trombolitycznego, chociaż ostatnie metaanalizy wskazują, że tromboliza w czasie resuscytacji krążeniowo-oddechowej może wiązać się z większą liczba uratowanych chorych w dobrym stanie neurologicznym.

 

Ocena podania tenekteplazy w czasie resuscytacji krążeniowo-oddechowej u chorych z zatrzymaniem serca w warunkach pozaszpitalnych prawdopodobnie z przyczyn sercowych.

Grupę badaną stanowiło 1059 chorych z zatrzymaniem serca w warunkach poza szpitalnych, przypuszczalnie z przyczyn sercowych, w obecności innych osób, z rozpoczęta resuscytacją krążeniowo-oddechową w ciągu 10 min od zatrzymania serca.

Po otrzymaniu informacji o podejrzeniu zatrzymania serca, zespól wyjazdowy (emergency-medical-service, EMS) po przybyciu oceniał czy były prowadzone podstawowe czynności resuscytacyjne (adult basic life support, ABLS) i rozpoczynano specjalistyczne czynności resuscytacyjne (advanced cardiovascular life support, ACLS). Jeżeli u chorego stwierdzano asystolię lub rozkojarzenie elektryczno-mechaniczne po uzyskaniu dostępu żylnego chorych kwalifikowano do badania. U chorych z migotaniem komór lub z elektrycznym częstoskurczem komorowym wykonywano do trzech kolejnych defibrylacji celem przywrócenia rytmu własnego serca. Randomizacja do grupy otrzymującej tenekteplazę (n = 525 chorych) lub do grupy placebo(n = 525 chorych). Dawka tenekteplazy zależała od oszacowanej masy ciała (30 mg przy masie ciała < 60 kg, 35 mg przy masie 60-69 kg, 40 mg przy 70-79 kg, 45 mg przy masie 80-89 kg i 50 mg przy masie > 90 kg) i była podawana w czasie trwania zabiegów ACLS. Zabiegi kontynuowano co najmniej przez 30 min po podaniu leków. Nie podawano heparyny do czasu przyjęcia do szpitala.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: przeżywalność 30 dniowa.

Drugorzędowy punkt końcowy: liczba chorych przyjęta do szpitala, spontaniczny powrót rytmu własnego serca, 24 godz. przeżycie, liczba chorych opuszczająca szpital i stan neurologiczny chorych którzy przeżyli zatrzymanie serca.

Średni wiek chorych wyniósł 64 lat, mężczyźni stanowili 79% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 49% chorych, przebyty ostry zespół wieńcowy u 36%, niewydolność serca u 20%, zaburzenia rytmu u 19%, cukrzycę u 21%, hiperlipidemię u 26%, choroby neurologiczne u 13%, choroby układu oddechowego u 18%. Palacze – 68% badanych.

Średni czas do przybycia EMS – 9 min, pierwsza defibrylacja po 12 min, leki wazopresyjne rozpoczęto podawać po 14 min, a tenekteplazę lub placebo po 18 min od oszacowanego zatrzymania serca. Przypuszczalną przyczyną zatrzymania serca był zawał u 74,8% chorych w grupie otrzymującej tenekteplazę i u 68,5% w grupie placebo, zaburzenia rytmu u 12,9 vs 16,4% chorych, zator tętnicy płucnej u 6,0 vs 11,0% chorych, inne przyczyny u 6,3 vs 4,2% chorych odpowiednio w grupach (p < 0,01). Początkowe zapisy EKG podobne w grupach.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: przeżyło 77(14,7%) chorych w grupie otrzymującej tenekteplazę i 89(17,0%) w grupie placebo (HR 0,87; 95% CI 0,65-1,15; p = 0,36). Również w podgrupach badania nie wykazano korzyści z podania tenekteplazy.

Drugorzędowy punkt końcowy: nie obserwowano różnic w grupach w poszczególnych składowych punktu wtórnego. Spontaniczny powrót własnego rytmu serca u 55% vs 54,6% chorych w grupie otrzymującej tenekteplazę i w grupie placebo (p = 0,96), do szpitala przyjęto 53,5 vs 55% chorych (p = 0,67), 24 godz. przeżyło 30,6 vs 33,3% chorych (p = 0,39), opuściło szpital 15,1 vs 17,5% chorych odpowiednio w grupach (p = 0,33). W ocenie neurologicznej w grupie chorych którzy przeżyli zatrzymanie serca, w stanie dobrym było 47% chorych, umiarkowanym – 12%, ciężkim – 14%, w śpiączce – 18% i śmierć mózgu stwierdzono u 9%.

W ocenie bezpieczeństwa, w grupie leczonej tenekteplazą u 14(2,7%) chorych stwierdzono krwawienia domózgowe (w tym u 4 chorych krwawienia były objawowe), w porównaniu z 2(0,4%) chorymi w grupie kontrolnej (p = 0,006).

 

Tenekteplaza podawana bez dodatkowego leczenia antytrombotycznego w czasie ACLS u chorych z zatrzymaniem serca w warunkach pozaszpitalnych, nie poprawia wyników leczenia w porównaniu z placebo.