Blokery receptora angiotensynowego (ARB) powodują obniżenie ciśnienia tętniczego jak i zmniejszają wydalanie białka przez nerki. W badaniach klinicznych wykazano, że u chorych z nefropatią cukrzycową otrzymujących ARB mniejszą liczbę chorych wymagających dializoterapii i u mniejszego odsetka chorych stwierdza się podwojenie stężenia kreatyniny. Znaczenie ARB w prewencji uszkodzeń nerek w innych grupach chorych jest słabo poznane.

 

Ocena funkcji nerek u chorych nietolerujących ACEI, z chorobami naczyniowymi, ale bez stwierdzonej makroalbuminurii, leczonych telmisartanem.

Grupę badaną stanowiło 5926 chorych, w wieku ≥ 55 lat, z rozpoznaną chorobą wieńcową, chorobą naczyń obwodowych lub mózgowych, lub z cukrzycą z stwierdzonymi uszkodzeniami narządowymi. Nietolerancja na ACEI była definiowana jako przerwanie leczenia z powodów objawów ubocznych występujących po leczeniu. Do badania nie włączano chorych z niewydolnością serca.

Randomizacja do grupy otrzymujacej 80 mg telmisartanu (n = 2954 chorych) lub do grupy placebo (n = 2972 chorych). Badania kontrolne po 6 tyg. i  6 mies., a następnie co 6 mies. do zakończenia badania. Klirens kreatyniny wyliczano ze wzoru MDRD.

Drugorzędowy punkt końcowy: złożony, dializoterapia lub podwojenie stężenia kreatyniny.

Średni wiek chorych wyniósł 67 lat, mężczyźni stanowili 57% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 76,5% chorych, chorobę wieńcową u 74%, cukrzycę u 36%, przebyty udar lub TIA u 22%, chorobę naczyń obwodowych u 12%. Palacze – 10% badanych. Średni BMI – 28 kg/m2, średnia wartość BP – 141/82 mm Hg. Przerost lewej komory stwierdzono u 13% chorych, mikroalbuminurię u 11%.

Drugorzędowy punkt końcowy: stwierdzono u 58 chorych leczonych telmisartanem i u 46 chorych w grupie placebo (HR 1,29; 95% CI 0,87-1,89; p = 0,20). Dializoterapii wymagało 7 vs 10 chorych odpowiednio w grupach. Podwojenie stężenia kreatyniny istotnie statystycznie częściej stwierdzono w grupie leczonej telmisartanem u 56(1,9%) chorych, a w grupie placebo u 36(1,21%) chorych (HR 1,59; 95% CI 1,04-2,41; p = 0,031). Liczba zgonów była podobna w grupach (12,3 vs 11,7% chorych) i chociaż liczba chorych u których stwierdzono dializoterapię, podwojenie stężenia kreatyniny lub zmarli była większa w grupie leczonej telmisartanem (364 vs 349 chorych) to nie osiągnięto istotności statystycznej pomiędzy grupami (HR 1,10; 95% CI 0,95-1,26; p = 0,193).

Ryzyko wystąpienia mikroalbuminurii, makroalbuminurii lub obu stanów było istotnie statystycznie mniejsze w grupie leczonej telmisartanem niż w grupie placebo. Noworozpoznaną mikroalbuminurię lub makroalbuminurię stwierdzono u 336 i 441 chorych odpowiednio w grupach (HR 0,77; 95% CI 0,67-0,88; p = 0,001). W grupie chorych z mikroalbuminurią rozpoznaną na początku badania, pogorszenie do makroalbuminurii obserwowano u 28 i 49 chorych w grupach (HR 0,58; 95% CI 0,36-0,92; p = 0,018).

W czasie badania obserwowano większy spadek GFR w grupie leczonej telmisartanem niż w grupie placebo. Spadek w filtracji kłębuszkowej obserwowano głównie w pierwszych 6 tyg. leczenia. Po tym okresie spadek GFR był istotnie mniejszy. W grupie chorych z GFR ≥ 60 ml/min/1,73 m², 555 chorych w grupie leczonej telmisartanem i 729 chorych z grupy placebo miało w kontrolnych badaniach GFR < 60 ml/min/1,73 m² (HR 1,40; 95% CI 1,12-1,56; p < 0,001). Spadek GFR korelował linijnie z spadkiem SBP i w większym stopniu ze spadkiem DBP.

W podgrupach chorych nie wykazano różnić w wyniku końcowym (dializoterapia lub podwojenie stężenia kreatyniny) w grupie chorych z cukrzycą i bez cukrzycy, z nadciśnieniem tętniczym i u normotoników. Natomiast obserwowano równice w podgrupie chorych z lub bez mikroalbuminurii (p = 0,006) i z GFR powyżej lub poniżej 60 ml/min/1,73 m² (p = 0,022). Leczenie telmisartanem chorych bez mikroalbuminurii i z GFR > 60 ml/min/1,73 m² wiązało się z gorszymi wynikami końcowymi, natomiast w podgrupie chorych z mikroalbuminurią i GFR < 60 ml/min/1,73 m² obserwowano trend w kierunku lepszych wyników.

W grupie chorych z chorobami naczyniowymi bez makroalbuminurii skuteczność telmisartanu w prewencji dializoterapii i podwojenie stężenia kreatyniny była podobna do grupy chorych otrzymujących placebo.