Wstęp
Wyniki badań pilotażowych sugerują, że podanie dowieńcowe komórek macierzystych może poprawić funkcję mięśnia lewej komory u chorych we wczesnej fazie skutecznie leczonego reperfuzyjnie zawału serca. Wpływ transplantacji komórek macierzystych u chorych po przebytym zawale i z „wygojonym” już obszarem pozawałowym jest nieznany.
Cel badania
Ocena poprawy funkcji skurczowej lewej komory po podaniu komórek macierzystych do tętnicy dozawałowej u chorych po co najmniej 3 mies. od przebytego zawału.
Grupę badaną stanowiło 92 chorych między 18. a 80. rokiem życia, z przebytym zawałem mięśnia sercowego w okresie ostatnich 3 mies., z drożną tętnicą dozawałową. W badaniu nie uczestniczyli chorzy w krańcowym okresie niewydolności serca.
Badaniem objęto 17 chorych w fazie pilotażowej badania (7 chorych otrzymało komórki szpikowe, 10 chorych – komórki macierzyste uzyskane z krwi) oraz 75 chorych, którzy byli randomizowani do grupy otrzymującej komórki macierzyste szpiku (bone marrow cells, BMC; n = 28 chorych), komórki progenitorowe krwi (circulating progenitor cells, CPC, n = 23 chorych) lub do grupy kontrolnej (n = 23 chorych). CPC izolowano z krwi żylnej, natomiast BMC uzyskiwano z aspiratu szpikowego. Dowieńcowo średnio podawano 22 x 106 ± 11 x 106 komórek CPC i 205 x 106 ± 110 x 106 komórek BMC.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiana wartości EF w ocenie angiograficznej po 3 mies. od podania komórek macierzystych. Obserwację kliniczną i angiograficzną prowadzono przez 3 mies.
Drugorzędowy punkt końcowy: czynniki wpływające na zmianę wartości EF, klasa funkcjonalna NYHA. Przeżycie bez zawału, udaru lub ponownej hospitalizacji z powodu pogorszenia niewydolności serca.
Średni wiek badanych wyniósł 60 lat, mężczyźni stanowili 90% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 62%, cukrzycę u 26%, hipercholesterolemię u 82%. Palacze – 81% chorych. Średni czas od przebytego zawału – 80 mies. Lokalizacja zawału na ścianie przedniej – 55% chorych, na ścianie dolnej – 36%, w pozostałych przypadkach – inna.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: największy przyrost wartości EF w porównaniu z wartością wyjściową obserwowano w grupie leczonej komórkami BMC – 2,9 ± 3,6 % (p = 0,001). W grupach pozostałych nie obserwowano wzrostu wartości EF, w grupie, w której podawano CPC odnotowano nieznamienny statystycznie spadek o -0,4 ± 2,2% w porównaniu z wartością wyjściową (p = NS), a w grupie kontrolnej podobnie nieistotny statystycznie spadek o -1,2 ± 3,0% (p = NS). Całkowita różnica w wartościach EF była istotnie statystycznie wyższa dla grupy leczonej BMC w porównaniu z grupą leczoną transplantacją komórek CPC (p = 0,003) i w porównaniu z grupą kontrolną (p < 0,001).
Obserwowano również poprawę kurczliwości obszaru zawałowego w grupie leczonej BMC (p = 0,006). Pozostałe parametry angiograficzne, jak objętość poźnorozkurczowa, późnoskurczowa, objętość wyrzutowa czy ciśnienie późnorozkurczowe były porównywalne w grupach.
Drugorzędowy punkt końcowy: czynnikami wpływającymi na poprawę funkcji lewej komory były: zastosowany typ leczenia chorych (p = 0,003) i wyjściowa objętość wyrzutowa (stroke volume, SV)(p = 0,002). Nie odnotowano różnic w ocenie klasy funkcjonalnej wg skali NYHA pomiędzy grupami. W okresie 3-miesięcznej obserwacji zmarł jeden chory w grupie kontrolnej, natomiast w grupach leczonych wykonano rewaskularyzację naczynia dozawałowego – u 2 chorych w grupie CPC i u 4 chorych w grupie BMC.
Wnioski
Dowieńcowe podanie komórek macierzystych chorym z wygojonym obszarem zawałowym jest bezpieczne i wiąże się z umiarkowaną, ale istotną statystycznie poprawą funkcji lewej komory po 3 mies.
Assmus B, Honold J, Schachinger V, Britten MB, Fischer-Rasokat U, Lehmann R, Teupe C, Pistorius K, Martin H, Abolmaali ND, Tonn T, Dimmeler S, Zeiher AM. Transcoronary transplantation of progenitor cells after myocardial infarction. N Engl J Med. 2006 Sep 21, 355(12), 1222-1232. [PMID]: 16990385.
drukuj
