Obserwacje kliniczne wskazują, że statyny powinny być pomocne w procesie leczenia chorych z niewydolnością serca przez wpływ na aktywację neurohormonalną, modyfikację procesów zapalnych i poprawę funkcji śródbłonka. Z drugiej jednak strony, niskie stężenie lipidów może być związane z pogorszeniem wydolności serca, poprzez obniżenie stężenia substancji energetycznych. Analiza badań z zastosowaniem statyn wskazuje na brak efektu w niewydolności serca lub nieznaczną poprawę z redukcją śmiertelności.

 

Ocena stosowania atorwastatyny u chorych na stabilną chorobą wieńcową ze współistniejącą niewydolnością serca.

Grupę badaną stanowiło 10 001 chorych w wieku 35–75 lat z klinicznymi cechami choroby wieńcowej, spełniających jedno z następujących kryteriów: przebyty zawał, zmiany miażdżycowe poprzednio lub obecnie udokumentowane w badaniu angiograficznym , przebyta rewaskularyzacja. Chorzy w III i IV klasie niewydolności serca wg NYHA i z EF < 30% byli wykluczani z badania. Stężenie LDL 130–250 mg/dl i TG ≤ 600 mg/dl.

 

Analiza badania post hoc. Chorzy zakwalifikowani do badania włączani byli do próby otwartej trwającej 8 tyg., w czasie której otrzymywali 10 mg atorwastatyny. Jeżeli stężenie LDL było < 130 mg/dl, chorych randomizowano do grupy otrzymującej 10 mg atorwastatyny dziennie (n = 5006), lub do grupy otrzymującej 80 mg atorwastatyny dziennie (n = 4995).

Drugorzędowy punkt końcowy: leczenie szpitalne z powodu niewydolności serca.

Średni wiek chorych wynosił 61 lat, mężczyźni stanowili 81% chorych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 63% chorych, dusznicę bolesną u 81%, przebyty zawał u 58%, przebyte PCI u 54%, CABG u 46%, cukrzycę u 15%, chorobę naczyń mózgowych u 5%, chorobę tętnic obwodowych u 12%. Palacze – 13% badanych. Średni BMI – 28,5 kg/m², średnia wartość BP – 131/78 mm Hg.

W grupie otrzymującej 10 mg atorwastatyny było 404 chorych z niewydolnością serca (8,1%), w grupie otrzymującej 80 mg atorwastatyny – 377 (7,5%) (p = 0,330). U chorych z niewydolnością serca częściej stwierdzano nadciśnienie tętnicze (u 67 vs 53% chorych w całej grupie bez niewydolności serca; p < 0,0001), przebyty zawał (u 74 vs 57% chorych; p < 0,0001), cukrzycę (u 27 vs 14%; p < 0,0001), choroby naczyń obwodowych (u 24 vs 11%; p < 0,0001) i udar (u 11 vs 5%; p < 0,0001). W grupie tej istotnie częściej stosowano ACEI, ARB i diuretyki (p < 0,0001 dla wszystkich grup). Stężenia lipidów były podobne w grupach.
Drugorzędowy punkt końcowy: z powodu niewydolności serca 14,1% badanych było leczonych szpitalnie w grupie z uprzednio rozpoznaną niewydolnością serca i 1,9% chorych w grupie bez niewydolności serca (p < 0,0001). Leczenie szpitalne z powodu niewydolności serca dotyczyło 164 chorych (3,3%) w grupie otrzymującej 10 mg atorwastatyny i 122 chorych (2,4%) w grupie leczonej 80 mg atorwastatyny (HR 0,74; 95% CI 0,59–0,94; p = 0,012). Na początku badania liczba chorych leczonych szpitalnie była istotnie statystycznie wyższa w grupie otrzymującej 10 mg atorwastatyny w porównaniu z grupą otrzymującą 80 mg i wynosiła 70 (17,3%) vs 40 chorych (10,6%) (HR 0,59; 95% CI 0,40–0,90; p = 0,008). W grupie chorych bez niewydolności serca na początku badania liczba chorych leczonych szpitalnie była porównywalna w grupach (HR 0,87; 95% CI 0,64–1,16; p = 0,34).

Intensywne leczenie dużą dawką atorwastatyny chorych ze stabilną dusznicą bolesną wiąże się z mniejszą liczbą hospitalizacji z powodu niewydolności serca.