Stany zapalne i zaburzenia odporności mogą prowadzić do insulinooporności, a w konsekwencji do rozwoju cukrzycy typu 2. W otyłości stwierdza się wzmożoną aktywację czynnika transkrypcyjnego kB, który odpowiada za insulinooproność, a którego aktywność spada po podaniu dużych dawek kwasu salicylowego. W badaniach pilotażowych wykazano spadek stężenia glukozy przy stosowaniu dużych dawek ASA (7g na dobę), ale leczenie to wiązało się z dużym ryzykiem krwawień. Salsalat jest prolekiem podobnym do kwasu salicylowego z tą różnicą, że jest dobrze tolerowany i bezpieczny w przewlekłym leczeniu chorych ze zmianami stawowymi. Salsalat obniża stężenie glukozy, TG, wolnych kwasów tłuszczowych i CRP, poprawia przemianę glukozy oraz zwiększa stężenie insuliny i adiponktyny.

 

Ocena bezpieczeństwa, tolerancji i skuteczności salsalatu stosowanego u chorych z cukrzycą typu 2.

Grupę badaną stanowiło 108 chorych w wieku ≤75 lat, z rozpoznaną cukrzycą typu 2 i stężeniem glukozy na czczo ≤225 mg/dl i hemoglobiny glikowanej 7,0–9,5%, leczonych dietą i wysiłkiem, a także metforminą, inkretynami, inhibitorami dipeptydylo-peptydazy, α-glukozydazy w monoterapii lub leczeniu skojarzonym. Leki stosowane w stałych dawkach w ostatnich 8 tygodniach. Do badania nie włączano chorych leczonych insulinami, tizaolidinedionami lub exenatydem, lekami sterydowymi i niesterydowymi lekami przeciwzapalnymi (dopuszczano stosowanie małych dawek ASA).

Randomizacja do grupy placebo (n=26), do grupy leczonej salsalatem w dawce 3,0 g na dobę (n=27), 3,5 g na dobę (n=27) i 4,0 g na dobę (n=27). Lek stosowano w 3 dziennych dawkach. Chorych oceniano co 2 tygodnie oznaczając stężenie glukozy, kreatyniny oraz wartości BP. U chorych z szumem w uszach, oraz z objawami hipoglikemii zmniejszano dawkę leku. Stan chorych oceniano za pomocą kwestionariusza Short Form-36 (SF-36).

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany w stężeniu hemoglobiny glikowanej na zakończenie badania.

Drugorzędowy punkt końcowy: zmiany w parametrach metabolicznych.

Średni wiek chorych wynosił 55 lat, 58% badanych stanowili mężczyźni. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 70% chorych, chorobę wieńcową u 7%. Średni BMI – 33,6 kg/m², średnia wartość BP – 125/78 mmHg. Średnie stężenie hemoglobiny glikowanej wynosiło 7,7%.

Średni czas trwania cukrzycy – 6 lat. 15% chorych było leczonych dietą, a 2 leki przeciwcukrzycowe stosowało 38% chorych . Małe dawki ASA otrzymywało 31%, leki przeciwnadciśnieniowe 63%, a statyny 60% chorych.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: stężenie hemoglobiny glikowanej, w porównaniu z grupą placebo było o 0,36% niższe w grupie leczonej salsalatem w dawce 3,0 g na dobę (p=0,017), o 0,34% w grupie leczonej dawką 3,5 g na dobę (p=0,017) i o 0,49% w grupie leczonej dawką 4,0 g na dobę (p=0,001).

Drugorzędowy punkt końcowy: stężenie glukozy na czczo wzrosło w grupie placebo, a w grupach leczonych salsalatem było istotnie statystycznie niższe w porównaniu z wartościami wyjściowymi (p<0,001 dla każdej leczonej grupy). Hipoglikemię obserwowano u 2 chorych w grupie placebo, u 6, 8 i 6 chorych odpowiednio w grupie leczonej salsalatem w dawce 3,0, 3,5 i 4,0 g na dobę. Nie obserwowano różnic pomiędzy grupami w zmianach masy ciała, wartościach ciśnienia tętniczego oraz stężeniach peptydów C i CRP. Również nie obserwowano różnic w poszczególnych parametrach lipidogramu.

Objawy uboczne stwierdzano z podobną częstością w grupach. Szum w uszach obserwowany u chorych stosujących duże dawki salicylatów stwierdzono u mniejszej, od oczekiwanej, liczby chorych.

Salsalat powoduje obniżenie stężenia hemoglobiny glikowanej oraz poprawę w parametrach związanych z gospodarką węglowodanową u chorych z cukrzycą typu 2.