Wstęp. Cel badania
Przewlekły proces zapalny z uwalnianiem cytokin zapalnych wpływa na proces przebudowy mięśnia sercowego u chorych z przewlekła niewydolnością serca. Talidomid lek uspakajający i przeciwwymiotny jest coraz szerzej stosowany u chorobach zapalnych tkanki łącznej, zapaleniach stawów i w procesach nowotworowych. Wiadomo, ze talidomid ma właściwości przeciwzapalny i przeciwonkotyczny z obniżeniem poziomu cytokin, chociaż mechanizm działania jest nie do końca jasny. Celem pracy była ocena skuteczności talidomidu u chorych z niewydolnością serca.
Chorzy z objawami niewydolności serca >6 miesięcy w klasie II-III NYHA, z EF<40%, bez zmian w leczeniu w ciągu ostatnich 3 miesięcy, stabilni klinicznie i hemodynamicznie.
Chorzy randomizowani do grupy leczonej talidomidem n=28 chorych dawką początkową 25 mg dziennie, z podwojeniem dawki co 2 tygodnie do maksymalnej tolerowanej lub 200mg dziennie oraz grupy placebo n=28 chorych. W grupie chorych u 38 chorych rozpoznano kardiomiopatię niedokrwienna, u 17 chorych idiopatyczną i u 1 chorego w przebiegu wady zastawkowej.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany LVEF w ocenie radioizotopowej po 12 tygodniach leczenia.
Drugorzędowy punkt końcowy: objętość późnorozkurczowa i EF w ocenie scyntygraficznej po 12 tygodniach leczenia. Ocena klasy czynnościowej, HR i BP, ocena jakości życia kwestionariuszowa, poziom NT-BNP i inne zmienne immunologiczne.
Średnia wiek grupy 66 lat, BMI 26.5 kg/m2, czas trwania niewydolności serca >4 lata, EF 25%. Chorzy byli optymalnie leczeni w grupach i liczba stosowanych leków była porównywalna pomiedzy grupami.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: Obserwowano wzrost EF w grupie leczonej talidomidem 23.5±1.7% vs 31.6±2.6% różnica 7.8(2.9-12.7)% p<0.01, natomiast w grupie kontrolnej nie obserwowano zmian 25.5±1.9% vs 24.8±1.8% różnica -0.3(-2.3-1.6)% p<0.01 w porównaniu do grupy talidomidu.
Drugorzędowy punkt końcowy: Objętość poźnorozkurczowa kształtowała się odpowiednio w grupach 216±21 ml/m2 vs 157±25 ml/m2 różnica -58(-88- -28)ml/m2 p<0.01, 198±25 ml/m2 vs 204±27 ml/m2 różnica 6(-12-15) ml/m2 p<0.01 w porównaniu do grupy talidomidu. Obserwowano spadek HR o -11(-16- -5) uderzeń/min p<0.001 w porównaniu do wartości wyjściowej w grupie talidomidu. Nie obserwowano różnic w klasie NYHA, jakości życia poziomie norepinefryny i NT-BNP. Oceniając wpływ talidomidu największe zmiany w EF obserwowano w grupie chorych z postacią idiopatyczną kardiomiopatii (wzrost EF 19.9±1.5% do 35.04.0% p<0.01) bez zmian w postaci niedokrwiennej. Natomiast zmiany w objętości poźnorozkurczowej i HR nie zależały od typu kardiomiopatii.
W grupie leczonej talidomidem obserwowano spadek liczy leukocytów (różnica -0.9x10x9/l p<0.01) to nie było różnic pomiedzy grupami. W grupie leczonej talidomidem obserwowano spadek liczby neutrofili ze wzrostem liczny monocytów i eozynofilii w porównaniu do wartości wyjściowych i w porównaniu do grupy kontrolnej. W grupie leczonej obserwowano wzrost poziomu TNFa i IL-8 w porównaniu do grupy kontrolnej. W grupie leczonej obserwowano spadek poziomu metaloproteinazy MMP-2, bez istotnego obniżenia inhibitora tej metaloproteinazy TIMP-2, odwrotnie w porównaniu do grupy kontrolnej, gdzie nastąpiło zmniejszeni poziomu inhibitora TIMP-2.
Wnioski
Wyniki badania wymaga oceny na większej populacji i przez dłuższy okres czasu celem oceny chorobowości i śmiertelności. Talidomid zastosowany u chorych z niewydolnością serca może odgrywać korzystną rolę jako dodatek do tradycyjnego leczenia.
Gullestad L, Ueland T, Fjeld JG, Holt E, Gundersen T, Breivik K, Folling M, Hodt A, Skardal R, Kjekshus J, Andreassen A, Kjekshus E, Wergeland R, Yndestad A, Froland SS, Semb AG, Aukrust P. Effect of thalidomide on cardiac remodeling in chronic heart failure: results of a double-blind, placebo-controlled study. Circulation. 2005 Nov 29, 112(22), 3408-3414. [PMID]: 16301340.