U znacznej części chorych z końcową niewydolnością nerek (end-stage renal disease, ESRD) stwierdza się również przewlekłą niewydolność serca. Ci chorzy stanowią grupę wysokiego ryzyka chorobowości i śmiertelności. Leczenie chorych z przewlekłą niewydolnością serca polega na stosowaniu beta-adrenolityków i leków blokujących enzym konwertujący. Przy stosowaniu antagonistów receptora dla angiotensyny obserwuje się u nich korzystny efekt hemodynamiczny, ale brak jest danych od chorych z ESRD i przewlekłą niewydolnością serca.

 

Ocena telmisartanu dodanego do typowego leczenia niewydolności serca u chorych z ESRD.

Grupę badaną stanowiło 332 dorosłych chorych, dializowanych w II i III klasie niewydolności serca wg NYHA, z frakcją wyrzutową ≤40%.

Randomizacja do grupy leczonej telmisartanem w maksymalnej dawce 80 mg dziennie (n=165) lub do grupy placebo (n=167).

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zgony, zgony sercowo-naczyniowe, leczenie szpitalne z powodu pogorszenia niewydolności serca.

Drugorzędowy punkt końcowy: zawał serca niezakończony zgonem, udar i przedwczesne przerwanie leczenia.

Średni wiek chorych wynosił 63 lata, 89% badanych stanowili mężczyźni. Przebyty zawał stwierdzono u 57%, cukrzycę u 29%. Palacze – 12% badanych. Średni czas trwania dializ wynosił 94 miesiące. Wszyscy chorzy stosowali ACEI, 60% stosowało karwedilol, 68% – statyny, 64% – ASA i 20% – amiodaron.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: dodanie do typowego leczenia telmisartanu wiązało się z istotną statystycznie redukcją wszystkich składowych punktu pierwszorzędowego. Zmarło 58 chorych w grupie leczonej telmisartanem i 91 w grupie placebo (p=0,004). Z przyczyn sercowych zmarło 50 v. 73 chorych (p=0,00009), a leczono szpitalnie z powodu pogorszenia niewydolności serca 56 v. 92 chorych (p=0,00007), odpowiednio w grupach.

Drugorzędowy punkt końcowy: zawał i udar obserwowano u porównywalnej liczby chorych w grupach. Natomiast przedwcześnie przerwało leczenie 26 chorych w grupie leczonej telmisartanem i 16 chorych w grupie placebo (p=0,008). Hipotensję stwierdzono odpowiednio u 18 v. 7 chorych, z tego u 13 v. 4 chorych leczonych ACEI i beta-adrenolitykami.

 

Dodanie telmisartanu do standardowego leczenia niewydolności serca, zmniejsza ryzyko zgonu, zgonu sercowego i ponownego leczenia z powodu pogorszenia niewydolności serca u chorych dializowanych z przewlekłą niewydolnością serca i EF ≤40%.