Średni wiek chorych wyniósł 63 lat, mężczyźni stanowili 66% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 82% chorych, dusznicę bolesną niestabilną u 28%, cukrzycę u 36%, hiperlipidemię u 91%. Palacze – 14% badanych.
Średni okres od implantacji stentu 300 dni. Zmiana w tętnicy zstępującej przedniej u 36% chorych, w tętnicy okalającej u 25% i w prawej tętnicy wieńcowej u 38%, w pniu głównym u 1%. Restenoza ogniskowa u 29% chorych w grupie leczonej VBT i u 18,6% chorych w grupie z implantowanym PES (p=0,02), rozlana odpowiednio u 47% vs 60,8% chorych (p=0,006). W ocenie angiograficznej długość segmentu 19,1 mm w grupie VBT i 24,0 mm w grupie stentowanej (p<0,001). Końcowy wymiar stenozy w grupie VBT 29,3% vs 20.6% w grupie z implantowanym PES (p<0,001).
Po 2 latach ASA stosowało 96% chorych w grupach, a klopidogrel 68% chorych w grupie leczonej VBT i 63% w grupie z implantowanym PES (p=0,30). Do ponownej oceny zgłosiło się 95% badanych.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: po 2 latach wystąpił istotnie statystycznie częściej grupie leczonej VBT. Ponowne TVR wykonano u 27,5% chorych w grupie leczonej VBT i u 19,7% chorych w grupie w której implantowano PES (HR 0,63; 95%CI 0,41-0,97; p=0,03). TLR odpowiednio u 21,6% vs 10,1% chorych (HR 0,45; 95%CI 0,26-0,77; p=0,003). W okresie pomiędzy 9 a 24 miesiącem obserwacji TLR wykonano u 10,3% chorych w grupie leczonej VBT i u 5,3% chorych w grupie z implantowanym PES (HR 0,52; 95%CI 0,25-1,08; p=0,07). Natomiast w okresie pomiędzy 12 a 24 miesiącem obserwacji różnica była istotna statystycznie, 8,1% vs 4,8%chorych (p=0,009).
Nie stwierdzono różnic pomiędzy grupami w liczbie zgonów (1,1% chorych w grupie leczonej VBT i 0,5% chorych w grupie z implantowanym PES, p=0,56), oraz zawałów (6,4% vs 4,2% chorych, p=0,37). Zakrzepicę w zaopatrywanym naczyniu stwierdzono u 3,8% chorych w grupie VBT i u 2,7% chorych w grupie z implantowanym PES (p=0,56). Poźną zakrzepicę pomiędzy 9 a 24 miesiącem obserwowano u 2 chorych zarówno w grupie leczonej VBT jak i w grupie z implantowanym PES. Poważne zdarzenia sercowe (major adverse cardiac event, MACE) obserwowano u 29,5% chorych w grupie leczonej VBT i u 19,7% chorych w grupie z implantowanym PES (p=0,04). Brak korzyści z zastosowanego leczenia (target vessel failure, TVF) u 29,0% vs 19,7% chorych odpowiednio w grupach (p=0,04).
Wnioski. Po 2 latach obserwacji liczba chorych bez objawów klinicznych restenozy po implantacji PES z powodu restenozy po implantacji stentu metalowego, jest istotnie statystycznie większa w porównaniu z grupą leczoną VBT, przy porównywalnej liczbie zgonów, zawałów i zakrzepicy w naczyniu w grupach.