Wstęp. Uzyskanie perfuzji w mięśniu sercowym przed wykonaniem zabiegu inwazyjnego na naczyniach wieńcowych (primary percutaneous coronary intervention, PPCI) ma istotne znaczenie na uzyskane wyniki kliniczne. Samoistna lub spowodowana zabiegiem PCI embolizacja mikrokrążenia materiałem zatorowym uwolnionym z blaszki miażdżycowej pogarsza przepływ mięśniowy. Jedną z metod zmniejszającą ryzyko zatorowości obwodowej jest aspiracja skrzepliny z naczynia wieńcowego, u chorych z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST (ST segment elevation myocardial infarction, STEMI). Stopień nasilenia zmian obwodowych może być oceniany angiograficznie poprzez określenie przepływu tkankowego (myocardial blush grading, MBG), a w praktyce klinicznej stopniem zmian uniesienia odcinka ST w zapisie EKG.
Cel badania. Ocena rocznych wyników leczenia chorych z STEMI u których zastosowano system protekcji obwodowej.

Grupę badaną stanowiło 1071 chorych z bólem w klatce piersiowej trwającym >30 min, do 12 godz. od jego początku, z uniesieniem odcinka ST >0,1 mV w dwóch lub więcej odprowadzeniach EKG. Do badania nie włączano chorych po leczeniu trombolitycznym.

Randomizacja po przejściu prowadnikiem przez zmianę do grupy w której aspirowano skrzeplinę przy pomocy cewnika 6F Export (n=535 chorych), lub do grupy leczonej typowo bez aspiracji skrzepliny (n=536 chorych). W obu grupach przed implantacją stentu zmianę rozszerzano balonem. U wszystkich chorych implantowano stent metalowy. ASA podano w dawce nasycającej 500 mg, klopidogrel w dawce 600 mg i heparynę w dawce 5000 IU. Blokery receptora GP IIb/IIIa podawano w przypadku braku przeciwwskazań. Po zabiegu stosowano farmakoterapię zgodną z obowiązującymi zaleceniami.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: MBG po zabiegu PPCI.
Drugorzędowy punkt końcowy: całkowite obniżenie odcinka ST, klinicznie zgon, zawał po 30 dniach i po roku.

Średni wiek chorych wyniósł 63 lat, mężczyźni stanowili 70% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 35% chorych, dusznicę bolesną u 51%, przebyty zawał u 10%, przebyte PCI u 7%, przebyte CABG u 3,5%, cukrzycę u 11,5%, hipercholesterolemia u 25%. Palacze - 47% badanych. Średni BMI - 27 kg/m², Średnia wartość BP – 129/75 mm Hg.
Zmiana w tętnicy przedniej zstępującej u 43% chorych, w tętnicy okalającej u 17% i w prawej tętnicy wieńcowej u 40%. Skrzeplina widoczna u 46% badanych. Średni czas niedokrwienia 190 min.
Informację o stanie zdrowia po roku od zabiegu uzyskano od 74,9% chorych z grupy w której aspirowano skrzeplinę i o d 72,5% chorych w grupie zabieg wykonywano w sposób typowy.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: uzyskany MBG był istotnie statystycznie powiązany z zgonami z wszystkich przyczyn (p=0,01), zgonami sercowymi (p=0,003), z zgonami sercowymi i ponownymi zawałami (p=0,004). Również uzyskane obniżenie odcinka ST po zabiegu było istotnie statystycznie powiązane z zdarzeniami klinicznymi (p<0,001).
Drugorzędowy punkt końcowy: w czasie roku zmarło 66 chorych. Zgony z przyczyn sercowych stwierdzono u 55 chorych, z czego 30 chorych zmarło w okresie do 30 dni, a 25 chorych pomiędzy 30. dniem a rokiem obserwacji. Łącznie w grupie z aspiracją skrzepliny zmarło z wszystkich przyczyn 25 chorych (4,7%) w porównaniu do 41 chorych (7,6%) w grupie bez aspiracji skrzepliny (HR 1,67; 95%CI 1,02-2,75; p=0,042). Zgony sercowe i ponowny zawał stwierdzono u 30 chorych (5,6%) w porównaniu do 53 chorych (9,9%) odpowiednio w grupach (HR 1,81; 95%CI 1,16-2,84; p=0,009). Poszczególne składowe punktu pierwotnego wystąpiły istotnie statystycznie częściej w grupie bez aspiracji skrzepliny. Zmarło z przyczyn sercowych 19 chorych (3,6%) w porównaniu do 36 chorych (6,7%) odpowiednio w grupach (p=0,020). Ponowny zawał u 12 (2,2%) vs 23 chorych (4,3%) (p=0,05).
W analizie wieloczynnikowej czynnikami wpływającymi na zwiększone ryzyko zgonu i zawału były wiek (OR 1,04, p=0,001), cukrzyca (OR 3,22, p<0,0001) i częstość pracy serca przy przyjęciu (OR 1,02, p=0,027). Ryzyko wystąpienia punktu pierwotnego zmniejszała aspiracja skrzepliny (OR 0,54; 95%CI 0,33-0,93; p=0,025).

Wnioski. W porównaniu do typowego postępowania aspiracja skrzepliny z naczynia dozawałowego przez zabiegiem stentowania poprawia wyniki kliniczne po PCI u chorych ze STEMI.