Wstęp. Po przywróceniu drożności naczynia po pierwotnej plastyce naczynia wieńcowego (primary percutaneous coronary intervention, PPCI) u części chorych dochodzi do mikroembolizacji obwodowej, co wiąże się z powiększeniem masy zawału, gorszą funkcją lewej komory w dalszej obserwacji i wzrostem śmiertelności. Zatorowość obwodowa w czasie PPCI może wynikać z samoistnej jak i mechanicznej fragmentacji skrzepliny. Stopień nasilenia zmian obwodowych może być oceniany angiograficznie poprzez określenie przepływu tkankowego (myocardial blush grading, MBG), a w praktyce klinicznej stopniem zmian uniesienia odcinka ST w zapisie EKG. Wysoka częstość niepełnej reperfuzji po PPCI spowodowała rozwój różnych urządzeń do protekcji obwodowej. Jedna z takich możliwości jest użycie cewnika do ręcznej aspiracji skrzepliny w czasie PPCI.
Cel badania. Ocena poprawy przepływu tkankowego po ręcznej aspiracji skrzepliny za pomocą cewnika Export u chorych z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST (ST-segment elevation myocardial infarction, STEMI).

Grupę badaną stanowiło 1071 chorych z bólem w klatce piersiowej trwającym >30 min, do 12 godz. od jego początku, z uniesieniem odcinka ST >0,1 mV w dwóch lub więcej odprowadzeniach EKG. Do badania nie włączano chorych po leczeniu trombolitycznym.

Randomizacja po przejściu prowadnikiem przez zmianę do grupy w której aspirowano skrzeplinę przy pomocy cewnika 6F Export (n=535 chorych), lub do grupy leczonej typowo bez aspiracji skrzepliny (n=536 chorych). W obu grupach przed implantacją stentu zmianę rozszerzano balonem. U wszystkich chorych implantowano stent metalowy. U wszystkich chorych stosowano ASA w dawce nasycającej 500 mg, klopidogrel w dawce nasycającej 600 mg i heparynę w dawce nasycającej 5000 IU. Podawano również blokery receptora GP IIb/IIIa w przypadku braku przeciwwskazań. Po zabiegu stosowano farmakoterapię zgodną z obowiązującymi zaleceniami.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: przepływ MBG 0 lub 1 po zabiegu PPCI.
Drugorzędowy punkt końcowy: całkowite obniżenie odcinka ST, klinicznie MACE (major adverse cardiac events) zgon, zawał, rewaskularyzacja (target vessel revascularization, TVR) po 30 dniach.

Średni wiek chorych wyniósł 63 lat, mężczyźni stanowili 70% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 35% chorych, dusznicę bolesną u 51%, przebyty zawał u 10%, przebyte PCI u 7%, przebyte CABG u 3,5%, cukrzycę u 11,5%, hipercholesterolemia u 25%, incydenty mózgowe u 3,5%. Palacze - 47% badanych. Średni BMI - 27 kg/m2, średnia wartość BP - 129/74 mm Hg.
Zmiana w tętnicy przedniej zstępującej u 43% chorych, w tętnicy okalającej u 17% i w prawej tętnicy wieńcowej u 40%. Skrzeplina widoczna u 46% badanych. Blokery receptora GP IIb/IIIa otrzymało 92% chorych, sten implantowano u 92%. Średnia długość stentu 18,5 mm.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: przepływ MBG 0 lub 1 po wykonaniu zabiegu stwierdzono u 84 chorych (17,1%) w grupie w której aspirowano skrzeplinę i u 129 chorych (26,3%) grupie w której postępowano typowo (RR 0,65;95%CI 0,51-0,83; p<0,001).
Drugorzędowy punkt końcowy: średni czas od rozpoczęcia PPCI do jego zakończenia i wykonania zapisu EKG wyniósł 44 i 43 min. w grupie w której aspirowano skrzeplinę vs w grupie kontrolnej. Całkowite obniżenie odcinka ST obserwowano u 275 chorych (56,6%) i u 219 chorych (44,2%) odpowiednio w grupach (RR 1,28; 95%CI 1,13-1,45; p<0,001). Zawał bez patologicznego załamka Q stwierdzono u 119 chorych (24,5%) w porównaniu do 79 chorych (15,9%) w grupie kontrolnej (p=0,001).
Klinicznie MACE po 30 dniach stwierdzono u 36 chorych (6,8%) w grupie w której aspirowano skrzeplinę i u 50 chorych (9,4%) w grupie kontrolnej (RR 0,72;95%CI 0,48-1,08; p=0,12). Poszczególne składowe wystąpiły z podobną częstością w grupach. Poważne krwawienia obserwowano u 20 chorych (3,8%) vs 18 chorych (3,4%) odpowiednio w grupach (p=0,11).

Wnioski. Aspiracja skrzepliny jest możliwa u większości chorych z STEMI, a wyniki takiego postępowania wiążą się z lepszą reperfuzją i wynikami klinicznymi w porównaniu do tradycyjnego leczenia, niezależnie od danych wyjściowych angiograficznych i klinicznych.