Krytyczne zwężenie tętnic kończyn dolnych jest przyczyną około 150 tys./ na rok w US i 66.5 tys./rok amputacji. Metody leczenia związane są z pomostowaniem zwężeń dystalnych i plastyka naczyń powyżej kolana. Koszty leczenia krytycznych zwężń naczyń kończyn są wysokie i wyniosły około 11 bilionów $ w 2001 roku. Celem pracy była ocena leczenia czynnikiem NV1FGF, podawanego domięśniowo w postaci plazmidu pCOR powodującego ekspresję czynnika wzrostu fibroblastów FGF-1.

Chorzy z krytycznym niedokrwieniem kończyny dolnej, ocenianej na podstawie utlenowania krwi metoda przeskórną, pO2≤20 mmHg, ciśnienie na kostce ≤70 mmHg, na palcu ≤50mmHg, nie gojące się owrzodzenia i chorzy zdyskwalifikowani do rewaskularyzacji.

Chorzy randomizowani do grupy otrzymującej NV1FGF 16mg (8 razy po 0.5mg w czterech kolejnych dawkach w 1, 15, 30 i 45 dniu badania n=51 chorych i grupy placebo n=56 chorych). Do analizy końcowej włączono chorych u których podano co najmniej dwie dawki leku i z obecnością co najmniej jednego owrzodzenia w badaniu wyjściowym.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: liczba chorych z co najmniej jednym owrzodzeniem, wygojonym po 6 miesiącach obserwacji.

Drugorzędowy punkt końcowy: liczba amputacji w ciągu roku i zgonów w obserwacji rocznej. Punkty końcowej określane wielkością powierzchni owrzodzenia, bólem i oceną hemodynamiczną. Końcowy punkt bezpieczeństwa stosowanej metody to liczba nowotworów, retinopatii i zaburzeń czynności nerek.

 Średni wiek chorych 72 lata, mężczyźni stanowili 70% badanych. Cukrzyca u 43%chorych, nadciśnienie tętnicze u 80% chorych, hiperlipidemia u 50% chorych, choroba wieńcowa 36% chorych i palaczy 27% badanych. Średnia liczba owrzodzeń 1.9, powierzchnia owrzodzeń 22cm2. Ciśnienie pO2 mierzone na powierzchni stopy 16.2 vs 21.2 w grupie placebo vs leczonej p=NS, wskaźnik ramię/kostka 0.4.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: Liczba chorych z wygojonym owrzodzeniem w grupie placebo 14.3% chorych w grupie leczonej 19.4% chorych p=0.514.

Drugorzędowy punkt końcowy: Liczba wszystkich amputacji 31 chorych w grupie placebo i 19 chorych w grupie leczonej HR 0.48 p=0.013, dużych amputacji odpowiednio 19 vs 8 chorych HR 0.37 p=0.019. Liczba zgonów 13 vs 6 chorych w grupach HR 0.46 p=0.11, złożony punkt końcowy zgony i amputacje 29 vs 14 chorych HR 0.43 p=0.011. Czas do amputacji w grupie placebo 167 dni w grupie leczonej 318 dni p=0.014. Nie było różnic w zmianie wskaźnika ramię/kostka, ciśnieniu pO2 i skali VAS bólu zarówno w 26 i 52 tygodniu obserwacji.

Objawy uboczne wystąpiły w podobnej ilości pomiędzy grupami.

WNIOSKI: Leczenie chorych z krytycznym zwężeniem tętnic kończyn dolnych nie jest związane z poprawą w ilości wygojonych owrzodzeń w porównaniu do grupy kontrolnej, a związane jest ze zmniejszenie ilości amputacji i wydłużeniem czasu do amputacji.