Wstęp
Leczenie chorych z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST (ST-segment elevation myocardial infarction, STEMI) ma na celu uzyskanie jak najszybszej reperfuzji mięśnia serca poprzez udrożnienie naczynia odpowiedzialnego za zawał. Leczenie fibrynolityczne można rozpocząć bardzo wcześnie, ale odsetek chorych z uzyskanym przepływem w naczyniu dozawałowym jest niezadowalający. Natomiast zabiegi pierwotnej angioplastyki (primary percutaneous coronary intervention, PPCI) są zazwyczaj odroczone w czasie ze względu na konieczność transportu chorego do ośrodka kardiologii inwazyjnej, a opóźnienie skutkuje gorszymi wynikami leczenia. Wczesne zastosowanie skojarzonej intensywnej terapii przeciwpłytkowej i przeciwkrzepliwej przed PPCI może ograniczyć niekorzystny wpływ opóźnienia leczenia związanego z transportem.
Cel badania
Porównanie skuteczności 2 strategii postępowania, wczesnego (rozpoczętego również w fazie przedszpitalnej) leczenia fibrynolitycznego reteplazą skojarzonego w leczeniem przeciwkrzepliwym enoksaparyną oraz leczenia inwazyjnego, poprzedzonego zastosowaniem (w trakcie transportu ) leczenia przeciwpłytkowego abciksimabem i przeciwkrzepliwego enoksaparyną w udrożnienia tętnicy odpowiedzialnej za zawał.
Grupę badaną stanowiło 205 chorych > 18. roku życia, z bólem w klatce piersiowej trwającym ≥ 30 min i obrazem EKG uniesienia ST ≥ 2 mm w odprowadzeniach przedsercowych i ≥ 1mm w odprowadzeniach kończynowych. Do badania włączano chorych z bólem nie dłuższym niż 6 godz.
Randomizacja do grupy otrzymującej 30 mg enoksaparyny dożylnie, a następnie podskórnie w dawce 1 mg/kg m.c. (maksymalnie 100 mg) 2 razy dziennie przez 7 dni oraz reteplazę w 2 wlewach ciągłych po 10 U, z 30-minutową przerwą pomiędzy dawkami leku (n = 104 chorych) lub do grupy otrzymującej enoksaparynę dożylnie 0,75 mg/kg m.c. i abciksimab w dawce nasycającej 0,25 mg/kg, a następnie we wlewie ciągłym, 12-godzinnym, dożylnym w dawce 10 µg/min. Chorzy z tej grupy byli transportowani do pracowni hemodynamicznej w celu wykonania PPCI (n = 101 chorych). Wszyscy chorzy otrzymywali ASA. Klopidogrel podawano chorym, którym implantowano stent.
Pierwszorzędowe punkty końcowe: obniżenie odcinka ST o co najmniej 50% po 120 min od randomizacji, przepływ TIMI określany angiograficznie między 5.a 7. dniem badania.
Drugorzędowy punkt końcowy: złożony; zgon, zawał, udar w czasie leczenia szpitalnego i w trakcie 30-dniowej obserwacji.
Średni wiek chorych wyniósł 65 lat, mężczyźni stanowili 74% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 30% chorych, dusznicę bolesną u 17%, przebyty zawał u 14%, cukrzycę u 12%.Palacze – 30% badanych.
Leczenie farmakologiczne rozpoczęto w fazie przedszpitalnej u 41% chorych z grupy leczonej fibrynolitycznie i 43% chorych z grupy leczonej inwazyjnie. Średni czas od początku objawów do podania leku fibrynolitycznego – 114 min, natomiast średni czas do rozprężenia balonu – 202 min (p < 0,0001).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: liczba chorych z ponad 50-procentowym obniżeniem odcinka ST w 60., 90., 120. i 240. min po randomizacji była porównywalna w grupach. W 120. min po randomizacji ponad 50-procentowym obniżenie ST odnotowano u 47 chorych (64%) leczonych fibrynolitycznie i u 51 chorych (68%) leczonych PPCI (RR 1,07; 95% CI 0,85-1,35; p = 0,56). W kontrolnym badaniu angiograficznym przepływ TIMI 3 był istotnie statystycznie częstszy w grupie leczonej inwazyjnie u 79 chorych (71%) niż w grupie leczonej farmakologicznie, u 65 chorych (54%) (RR 1,31; 95% CI 1,00-1,72; p = 0,04).
Drugorzędowy punkt końcowy: wystąpił w 30. dniu obserwacji u 3% chorych z grupy leczonej inwazyjnie i u 8% chorych z grupy leczonej fibrynolitycznie (p = 0,21). W grupie leczonej fibrynolitycznie u 23% chorych wykonano rescue PCI, a u kolejnych 27% chorych PCI wynikające z utrzymujących się dolegliwości niedokrwiennych, w porwaniu z 4% chorych z grupy leczonej PCI (p < 0,0001).
Wnioski
Pomimo istotnego wydłużenia czasu do PPCI w porównaniu z czasem do rozpoczęcia leczenia fibrynolitycznego w grupie chorych leczonych inwazyjnie częściej uzyskano lepszy przepływ w tętnicy dozawałowej. W grupie leczonej inwazyjnie obserwowano również trend w kierunku poprawy wyników klinicznych.
Svensson L, Aasa M, Dellborg M, Gibson CM, Kirtane A, Herlitz J, Ohlsson A, Karlsson T, Grip L. Comparison of very early treatment with either fibrinolysis or percutaneous coronary intervention facilitated with abciximab with respect to ST recovery and infarct-related artery epicardial flow in patients with acute ST-segment elevation myocardial infarction: the Swedish Early Decision (SWEDES) reperfusion trial. Am Heart J. 2006 Apr, 151(4), 798.e1-7. [PMID]: 16569536.