Wstęp
Nowsze pochodne aktywatora plazminogenu pomimo łatwiejszego stosowania nie są skuteczniejsze w przywracaniu drożności naczynia dozawałowego, u chorych z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST (ST-segment elevation myocardial infarction, STEMI). Jednym z głównych elementów tworzącego się skrzepu są płytki krwi. Aktywowane płytki uwalniają PAI, który blokuje fibrynolizę. Stosowanie antagonistów receptora GP IIb/IIIa zwiększa odsetek chorych z drożnym naczyniem dozawałowym, zwiększając jednocześnie częstość krwawień, bez wpływu na śmiertelność. Kangrelor, antagonista receptora P2Y12, po podaniu dożylnym prowadzi do szybkiego i prawie całkowitego zahamowania agregacji płytek. W modelu zwierzęcym stosowanie kangreloru razem z tkankowym aktywatorem plazminogenu prowadzi częściej do reokluzji naczynia dozawałowego.
Cel badania
Skuteczność i bezpieczeństwo podawania kangreloru z alteplazą w przywracaniu drożności naczynia dozawałowego u chorych ze STEMI.
Grupę badaną stanowiło 92 chorych w wieku 18–75 lat, z bólem niedokrwiennym w klatce piersiowej trwającym co najmniej 20 min do 6 godz. od pojawienia się objawów, kierowanych do leczenia fibrynolitycznego. W EKG stwierdzano uniesienie odcinka ST ≥ 1 mm w 2 sąsiadujących odprowadzeniach.
Randomizacja chorych do grupy otrzymującej tylko kangrelor w dawce 280 µg/min (n = 21), do grup otrzymujących połowę dawki alteplazy i kangrelor w dawce: 35 µg/min (n = 21) lub 140 µg/min (n = 22), lub 280 µg/min (n = 21), lub do grupy otrzymującej pełną dawkę alteplazy bez kangreloru (n = 7). Kangrelor podawano w ciągu godziny od randomizacji, przed podaniem alteplazy, w ciągłym wlewie przez 24–72 godz. Alteplazę w zredukowanej dawce podawano w bolusie 15 mg, a następnie we wlewie 0,5 mg/kg m.c. do 35 mg przez 60 min (nie przekraczano dawki 50 mg). W pełnej dawce lek podawano w bolusie 15 mg, a następnie we wlewie z szybkością 0,75 mg/kg m.c. do 35 mg przez 30 min (maksymalnie 50 mg) i 0,5 mg/kg m.c. do 35 mg przez kolejne 30 min (maksymalnie 35 mg). Wszyscy chorzy otrzymywali ASA w dawce 325 mg i UFH w dawce nasycającej 60 U/kg m.c. z wlewem 12 U/kg m.c./godz. przez 24–72 godz. W przypadku leczenia inwazyjnego, po implantacji stentu stosowano klopidogrel lub tiklopidynę. U wszystkich chorych wykonano angiografię 60 min po rozpoczęciu podawania kangreloru
Pierwszorzędowy punkt końcowy: drożność tętnicy dozawałowej (przepływ TIMI 3) 60 min po leczeniu kangrelorem i alteplazą.
Drugorzędowy punkt końcowy: przepływ TIMI korelowany liczbą klatek filmu (corrected TIMI frame count, cTFC) i przepływ tkankowy (TIMI myocardial perfusion grade, TMPG), obniżenie odcinka ST, bezpieczeństwo stosowanego leczenia określone liczbą poważnych krwawień. Klinicznie zgon, zawał i pilna rewaskularyzacja przed opuszczeniem szpitala i w ciągu 30 dni.
Średni wiek chorych wynosił 57 lat, mężczyźni stanowili 84% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 42% chorych, dusznicę bolesną u 26%, przebyty zawał u 13%, cukrzycę u 22%.
Czas od pojawienia się początkowych objawów wynosił 3,2 godz. Zmiana zlokalizowana w tętnicy zstępującej przedniej występowała u 39% chorych, w okalającej u 13% i w prawej tętnicy wieńcowej u 42%. Stent implantowano u 72% chorych.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: przypływ TIMI 3 w grupie otrzymującej leczenie skojarzone kangrelorem i alteplazą uzyskano u 55% chorych w porównaniu z 50% chorych w grupie otrzymującej samą alteplazę (p = NS), natomiast w grupie otrzymującej tylko kangrelor przepływ TIMI 3 odnotowano u 18% chorych.
Drugorzędowy punkt końcowy: tylko w grupie otrzymującej 140 µg/min kangreloru cTFC był porównywalny z wynikiem uzyskanym w grupie otrzymującej pełną dawkę alteplazy (średnio 55 vs 51 klatek filmu). Przepływ TMPG był lepszy w grupie leczonej dwoma lekami i TMPG 3 obserwowano u 61% chorych w porównaniu z 50% chorych w grupie leczonej pełną dawką alteplazy. W grupie otrzymującej tylko kangrelor TMPG 3 obserwowano u 18% chorych.
Obniżenie odcinka ST po 60 min od rozpoczęcia leczenia obserwowano u 28% chorych w grupach terapii skojarzonej, u 13% w grupie otrzymującej kangrelor (p = 0,13) i u 14% w grupie otrzymującej alteplazę (p = 0,30).
Zmarło 2 chorych, zawał wystąpił u 1 chorego, ponowną rewaskularyzację wykonano u 1 chorego, nie stwierdzono wyraźnych różnic pomiędzy grupami. Poważne krwawienia wystąpiły z podobną częstością grupach i obserwowano je u 17 chorych.
Wnioski
Kangrelor może być korzystny w leczeniu wspomagającym fibrynolizę u chorych ze STEMI.
Greenbaum AB, Ohman EM, Gibson CM, Borzak S, Stebbins AL, Lu M, Le May MR, Stankowski JE, Emanuelsson H, Weaver WD. Preliminary experience with intravenous P2Y12 platelet receptor inhibition as an adjunct to reduced-dose alteplase during acute myocardial infarction: results of the Safety, Tolerability and Effect on Patency in Acute Myocardial Infarction (STEP-AMI) angiographic trial. Am Heart J. 2007 Oct, 154(4), 702-709. [PMID]: 17892995.