U chorych z krańcową niewydolnością nerek kierowanych do hemodializ najczęściej wytwarza się naturalną przetokę tętniczo-żylną, chociaż wielu z nich zakłada się przetoki z użyciem protez naczyniowych. Utrzymanie drożności przetoki jest ważnym elementem leczenia chorych. Głównym problemem leczniczym jest stenoza w miejscu połączenia naczyń. Przywrócenie drożności przetoki, bez względu na stosowaną technikę, ma jedynie charakter tymczasowy, bowiem w ciągu 3 lat, w około 50% przypadków ponownie stwierdza się jej niewydolność.

 

Porównanie dwóch metod utrzymania drożności przetok: użycie stentu nitinolowego pokrytego tym samym materiałem, co proteza naczyniowa lub poszerzenie zmiany przy pomocy balonu.

Grupę badaną stanowiło 190 chorych w wieku 18–90 lat z przetoką wykonaną z protezy naczyniowej, zlokalizowaną na przedramieniu. Angiograficznie zwężenie przynajmniej o 50% na odcinku krótszym niż 7 cm. Do badania nie włączano chorych z poważnymi chorobami wewnętrznymi nierokującymi przeżycia do 6 miesięcy.

Randomizacja do grupy, w której implantowano stent w miejscu zwężenia w przetoce (n=97) lub do grupy, w której wykonywano plastykę balonową (n=93). W badaniu używano stentów nitinolowych pokrytych politetrafluoroetylenem. Stenty cylindryczne lub rozszerzone z jednej strony implantowano u chorych w przypadkach większego wymiaru światła w obrębie części żylnej przetoki. Wymiary stentów: 6–9 mm i długość 3, 4 i 5 cm. Kontrolne badania angiograficzne po 2 i 6 miesiącach.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: drożność przetoki w kontrolnym badaniu po 6 miesiącach.

Drugorzędowy punkt końcowy: ocena bezpieczeństwa metod, liczba zabiegów zakończonych powodzeniem, liczba niewydolnych przetok i stenoza w przetokach po 2 i 6 miesiącach

Średni wiek chorych wynosił 61 lat, 36% badanych stanowili mężczyźni. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 96% chorych, dusznicę bolesną u 35%, niewydolność serca u 29%, cukrzycę u 62%, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc u 6%.

Średni czas trwania przetoki 2,5 roku. Średnia długość zmiany w przetoce wynosiła 36 mm, średni wymiar stenozy 71%. Stent cylindryczny implantowano u 16% chorych, rozszerzony z jednej strony u 67%, a oba typy stentów u 17%.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: po 6 miesiącach drożną przetokę stwierdzono u 51% chorych w grupie z implantowanym stentem i u 23% chorych w grupie kontrolnej (p<0,001). Również liczba chorych z wydolną przetoką była większa w grupie z implantowanym stentem (38% v. 20% chorych, p=0,008).

Drugorzędowy punkt końcowy: zabieg zakończony powodzeniem wykonano u 94% chorych w grupie z implantowanym stentem i u 73% chorych w grupie, w której wykonano plastykę balonową (p<0,001). Po 2 miesiącach liczba drożnych przetok jak i liczba wydolnych przetok była podobna w grupach. Angiograficznie, minimalny wymiar przetoki wynosił 5,1 mm w grupie z implantowanym stentem i 3,3 mm w grupie, w której wykonano angioplastykę balonową (p<0,001). Średni wymiar stenozy wynosił 32,1% v. 59,2% (p<0,001), a restenozę (stenozę >50%) stwierdzono u 28% v. 78% chorych odpowiednio w grupach. Objawy uboczne związane z samym zabiegiem, jak i zdarzenia niepożądane sercowo-naczyniowe oraz zgony stwierdzono z podobną częstością w grupach.

 

Użycie stentu dla poszerzenia zwężenia w protezie naczyniowej powoduje utrzymanie drożnej przetoki i nie wymaga ponownych zabiegów przez dłuższy czas niż typowa angioplastyka balonowa.