Leczenie statynami przed zabiegiem angioplastyki wieńcowej (percutaneous coronary intervention, PCI) zmniejsza ryzyko wystąpienia zawału okołozabiegowego u chorych ze stabilną chorobą wieńcową lub ostrym zespołem wieńcowym. Również podanie wysokiej dawki statyny przed PCI zmniejsza liczbę zdarzeń sercowo-naczyniowych u chorych uprzednio przewlekle leczonych statynami. Dane obserwacyjne wskazują, że stosowanie statyn u chorych z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST (ST segment elevation myocardial infarction, STEMI) poprawia przepływ krwi w naczyniach wieńcowych, a w obserwacji 30-dniowej zmniejsza śmiertelność. Obserwacje chorych uprzednio leczonych statynami ze stwierdzonym STEMI są ograniczone.

Ocena skuteczności wysokiej dawki statyny stosowanej przed PCI u chorych ze STEMI.

Grupę badaną stanowiło 105 chorych w wieku 18–80 lat, z objawami niedokrwiennymi trwającymi poniżej 12 godzin. W EKG stwierdzono uniesienie odcinka ST ≥0,1 mV w dwóch odprowadzeniach lub noworozpoznany LBBB.

Randomizacja do grupy leczonej atorwastatyną w dawce 80 mg (n=86) lub do grupy otrzymującej 10 mg leku (n=85). Lek podawano w oddziale ratunkowym po przybyciu chorego do szpitala. Wszyscy chorzy otrzymywali 200 mg ASA i klopidogrel w dawce 600 mg. W czasie zabiegu podawano UFH z wydłużeniem ACT >300 sekund i inhibitory GP IIb/IIIa w zależności od sytuacji klinicznej. Po PCI zalecano przewlekłe stosowanie ASA w dawce 100 mg dziennie i klopidogrel w dawce 75 mg dziennie przez co najmniej 6 miesięcy.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: MACE (major adverse cardiac events): zgon, zawał i ponowna rewaskularyzacja naczynia w ciągu 30 dni po PCI.

Drugorzędowy punkt końcowy: przepływ TIMI korelowany liczbą klatek filmu (corrected TIMI frame count, cTFC), przepływ tkankowy (myocardial blush grade, MBG) i liczba chorych z całkowitym (≥70%) obniżeniem odcinka ST (ST segment resolution, STR), MACE w obserwacji 9-miesięcznej.

Średni wiek chorych wynosił 60 lat, 66% badanych stanowili mężczyźni. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 49% chorych, przebyty zawał u 2%, przebytą PCI u 6%, niewydolność nerek u 6%, cukrzycę u 22%, hiperlipidemię u 39%. Palacze – 46% badanych. Średnia wartość BP – 141/74 mmHg.

Średni czas od początku objawów do przyjęcia do szpitala wynosił 235 min, od przyjęcia do rozprężenia balonu 75 min. Zmiana zlokalizowana w pniu głównym u 2%, w gałęzi przedniej zstępującej u 58% chorych, w gałęzi okalającej u 22% i w prawej tętnicy wieńcowej u 18%. Zmiany typu B2/c u 93% chorych. Skrzeplinę uwidoczniono u 66% chorych. Stent pokryty lekiem antyproliferacyjnym implantowano u 89% chorych, metalowy u 10%, a u 1% chorych wykonano angioplastykę balonową.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: MACE stwierdzono u 5 chorych (5,8%) w grupie leczonej atorwastatyną w dawce 80 mg i u 9 chorych (10,6%) w grupie otrzymującej lek w dawce 10 mg (p=0,26). Poszczególne składowe wystąpiły z podobną częstością w grupach.

Drugorzędowy punkt końcowy: cTFC był niższy w grupie leczonej wysoką dawką atorwastatyny (26,9 v. 34.1 klatek filmu, p=0,01), obserwowano lepszy przepływ tkankowy (2,2 v. 1,9 stopnia , p=0,01) i u większej liczby chorych stwierdzono STR (39,5% v. 23,8%, p=0,03). Po 9 miesiącach bez zdarzeń sercowo-naczyniowych było 90,7% chorych leczonych atorwastatyną w dawce 80 mg i 85,8% chorych w grupie leczonej atorwastatyną w dawce 10 mg (p=0,32).

 

Wysoka dawka atorwastatyny stosowana przed STEMI nie zmniejsza ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych, w porównaniu z małą dawką leku, chociaż powoduje lepszy przepływ wieńcowy po PCI. Wysoka dawka atorwastatyny sprzyja optymalnemu wynikowi PCI u chorych ze STEMI, z poprawą przepływu w mikrokrążeniu wieńcowym.