Wstęp. Metaanaliza 4 badań randomizowanych: ARTS, ERACI II, MASS II i SoS nie wykazała różnic w liczbie zgonów w grupie leczonej implantacją stentu metalowego (percutaneous coronary intervetion, PCI) z powodu wielonaczyniowej choroby wieńcowej w porównaniu z leczeniem kardiochirurgicznym (coronary artery bypass grafting, CABG). Również po 5 latach obserwacji nie wykazano różnic w liczbie zgonów pomiędzy leczonymi grupami w badaniu ARTS, ERACI II i MASS II. Natomiast w badaniu SoS po 2 latach obserwacji zmarło istotnie statystycznie więcej chorych w grupie leczonej PCI w porównaniu z leczeniem CABG, 22 vs 8 chorych (HR 2,91; 95% CI 1,29-6,53, p = 0,01).
Cel badania. Ocena wyników w długoterminowej obserwacji, z uwzględnieniem podgrupy chorych na cukrzycę.
Grupę badaną stanowiło 988 chorych z wielonaczyniową chorobą wieńcową.
Randomizacja do grupy w której implantowano stent metalowy (n=488 chorych) lub do grupy leczonej kardiochirurgicznie (n=500 chorych). Po 5 latach dane uzyskano od 479 chorych w grupie w której wykonywano PCI i od 485 chorych w grupie leczonej kardiochirurgicznie.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: ponowna rewaskularyzacja.
Drugorzędowy punkt końcowy: zgon, zawał, nawrót dusznicy, liczba stosowanych leków i koszt rocznego leczenia.
Średni wiek chorych wyjściowo wyniósł 61 lat, mężczyźni stanowili 79% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 45% chorych, dusznicę bolesną u 46%, przebyty zawał u 45%, cukrzycę u 14%, hiperlipidemię u 51%. Palacze – 15% badanych.
Choroba dwunaczyniowa u 57% chorych, trzynaczyniowa u 42% a choroba pnia u 1%. Średnio implantowano 2 stenty, w dwóch naczyniach wieńcowych, lub wykonywano 2,8 pomostów u jednego chorego.
Śmiertelność 6-letnia. W okresie tym zmarło 53 chorych (10,9%) w grupie PCI i 34 chorych (6,8%) w grupie CABG (HR 1,66; 95% CI 1,08-2,55, p = 0,022). Z przyczyn naczyniowo-sercowo zmarła podobna grupa chorych w grupach (22 vs 17 chorych), a główna różnica dotyczyła zgonów pozasercowych (25 vs 11 chorych, w tym z powodu choroby nowotworowej 20 chorych w grupie PCI i 8 chorych w grupie CABG). Nie wykazano róznic w śmiertelności w grupach w zależności od nasilenia objawów dusznicy (p = 0,15) i liczby zmian w naczyniach wieńcowych (p = 0,52).
Podgrupa chorych z cukrzycą. Po 2 latach obserwacji ponowną rewaskularyzacją w podgrupie chorych bez cukrzycy wykonano u 20,0% chorych w grupie PCI i u 6,1% chorych w grupie CABG (HR 3,65; 95% CI 2,35-5,67). W podgrupie chorych z cukrzycą u 25,0 vs 5,4% chorych odpowiednio w grupach (HR 5,25; 95% CI 1,77-15,60, p = 0,55 dla różnicy pomiędzy podgrupami chorych bez i z cukrzycą).
Po 6 latach obserwacji zmarło w podgrupie chorych bez cukrzycy 9,8% chorych w grupie PCI i 7,0% chorych w grupie CABG. W podgrupie chorych z cukrzycą 17,6 vs 5,4% chorych odpowiednio w grupach (p = 0,15 dla różnicy pomiędzy podgrupami chorych bez i z cukrzycą).
Wnioski
Po 6 latach obserwacji w grupie leczonej chirurgicznie przeżywalność chorych jest wyższa niż w grupie leczonej inplantacją stentu. Wynik ten nie jest zgodny z innymi obserwacjami porównującymi leczenie PCI i CABG.
Booth J, Clayton T, Pepper J, Nugara F, Flather M, Sigwart U, Stables RH; SoS Investigators. Randomized, controlled trial of coronary artery bypass surgery versus percutaneous coronary intervention in patients with multivessel coronary artery disease: six-year follow-up from the Stent or Surgery Trial (SoS). Circulation. 2008 Jul 22, 118(4), 381-388. [PMID]: 18606919 .
drukuj
