Utrata masy ciała wiąże się z wyraźną redukcją ryzyka chorobowości, sugeruje się również redukcję śmiertelności, chociaż duże badania z randomizacją nie potwierdzają tej hipotezy. W badaniach retrospektywnych oceniających leczenie osób otyłych, w tym chorych na cukrzycę, wykazano, że leczenie chirurgiczne bariatryczne (leczenie otyłości) wiąże się ze znaczącą redukcją śmiertelności. Leczenie chirurgiczne otyłości znacznie wzrosło w ostatniej dekadzie, szczególnie w Ameryce, chociaż nie są znane wyniki odległe takiego leczenia.

 

Cel badania
Wpływ utraty masy ciała w wyniku leczenia chirurgicznego na śmiertelność wśród chorych otyłych.

Grupę badaną stanowiło 4047 chorych w wieku 37–60 lat, z BMI ≥ 34 kg/m² dla mężczyzn i ≥ 38 kg/m² dla kobiet. Chorzy byli informowani o udziale w wieloletnim programie badawczym, na który wyrażali zgodę.

Leczenie chirurgiczne przeprowadzono u 2010 chorych, a grupę kontrolną leczoną tradycyjnie stanowiło 2037 chorych. Podstawowe badania rozpoczynano 4 tyg. przed planowanym zabiegiem operacyjnym. Do osoby kierowanej na zabieg operacyjny dobierano osobę, która była leczona farmakologicznie z powodu otyłości. Badania kontrolne przeprowadzano po 6 mies., po 1., 2., 3., 4., 6., 8., 10. i 15. roku badania. W czasie badań kontrolnych dokonywano pomiarów antropometrycznych i oceny wartości BP. Badania analityczne przeprowadzono po 2., 10. i 15. roku obserwacji. Wszyscy chorzy oceniali swój stan zdrowia za pomocą kwestionariusza. U chorych operowanych wykonywano banding żołądka (376 chorych), plastykę żołądka (1368 chorych) lub pomost omijający żołądek (265 chorych)

Pierwszorzędowy punkt końcowy: śmiertelność całkowita.

Średni wiek chorych wynosił 46,1 roku w grupie leczonej chirurgicznie i 47,4 roku w grupie kontrolnej (p < 0,001), mężczyźni stanowili 29% badanych. Odsetek kobiet w wieku pomenopauzalnym wynosił 37,2% w grupie leczonej chirurgicznie i 41,3% w grupie kontrolnej (p = 0,02). Cukrzycę stwierdzono u 7% chorych, bezdech nocny u 23%. Palacze –27,9% badanych w grupie leczonej chirurgicznie i 20,2% badanych w grupie kontrolnej (p < 0,001). Średni BMI – 41,8 vs 40,9 kg/m², średni obwód brzucha wynosił 124,1 vs 122,2 cm odpowiednio w grupach (p < 0,001 dla obu parametrów). Średnia wartość BP – 140/87 mm Hg.

Liczba chorych ocenianych po 2, 10 i 15 latach obserwacji wyniosła w grupie leczonej chirurgicznie 94%, 84% i 66%, a w grupie kontrolnej 83%, 75% i 87%.

 Maksymalny spadek masy ciała u chorych operowanych z powodu otyłości obserwowano po 1. i 2. roku. Spadek masy ciała wyniósł w grupie z pomostem omijającym 32%, w grupie z plastyką żołądka 25%, a w grupie, w której zastosowano opaskę uciskową 20%. W następnych latach obserwowano wzrost masy ciała, ze stabilizacją masy ciała w 8.–10. roku obserwacji. Po 10 latach masa ciała w dalszym ciągu była niższa o 25%, 16% i 14% odpowiednio w grupach. Nie obserwowano zmian masy ciała w grupie kontrolnej.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: w ciągu 16 lat obserwacji zmarło 101 chorych w grupie operowanych chorych i 129 chorych w grupie kontrolnej (HR 0,76; 95% CI 0,59–0,99; p = 0,04). Zgony z przyczyn sercowo-naczyniowych obserwowano u 43 chorych w grupie leczonej operacyjnie i u 53 chorych w grupie leczonej tradycyjnie (HR 0,73; p = 0,02).

W analizie wieloczynnikowej czynnikami mającymi wpływ na śmiertelność były wiek (HR 1,07; p < 0,001), palenie tytoniu (HR 2,41; p < 0,001), cukrzyca (p < 0,001 a także stężenie cholesterolu (HR 1,21; p = 0,001 na 1 mmol/l).

 

 

Chirurgia bariatryczna u chorych z istotną otyłością powoduje utratę masy ciała i wiąże się ze spadkiem śmiertelności w obserwacji długoterminowej.