Wstęp
W ostatnim 10-leciu dokonał się przełom w leczeniu chorych z niewydolnością serca. Wprowadzenie do leczenia leków blokujących receptory beta-adrenergiczne (BB) zmieniło leczenie chorych z niewydolnością serca. W badaniu SENIORS wykazano, że nebiwolol redukuje liczbę zgonów i ponownych hospitalizacji bez względu na wielkość frakcji wyrzutowej lewej komory. Nie wiadomo, czy mechanizmy prowadzące do poprawy klinicznej chorych z niewydolnością serca w wyniku terapii nebiwololem związane są z poprawą funkcji skurczowej czy rozkurczowej.
Cel badania
Ocena funkcji skurczowej i rozkurczowej lewej komory u chorych leczonych nebiwololem ze skurczową i rozkurczową niewydolnością serca.
Grupę badaną stanowiło 104 chorych ≥ 70. roku życia z niewydolnością serca i jedną z następujących cech: pobyt szpitalny w ciągu ostatnich 12 mies. z powodu niewydolności serca, lub wartość EF ≤ 35% w okresie ostatnich 6 mies.
Randomizacja w stosunku 1:1 do grupy leczonej przyjmującej placebo lub nebiwolol w dawce początkowej 1,25 mg. W przypadku dobrej tolerancji leku dawkę zwiększano stopniowo do dawki docelowej 10 mg dziennie. Po zwiększeniu dawki leku chorzy byli obserwowani przez 2 godz. Badania kontrolne wykonywano co 3 mies. Podgrupa chorych, u której wykonywano kontrolne badanie echokardiograficzne liczyła 104. Grupę z obniżoną funkcją lewej komory (wartość EF ≤ 35%) leczoną nebiwololem stanowiło 27 chorych, a grupę kontrolną – 16 chorych. W grupie z wartościami EF > 35% było odpowiednio: 27 chorych i 34 chorych.
W badaniu echokardiograficznym oceniano wartość EF, objętość późnoskurczową (left ventricular end-systolic volume, LVESV), objętość poźnorozkurczową (left ventricular end-sdiastolic volume, LVEDV) oraz wskaźnik E/A i czas deceleracji fali E napływu mitralnego jako parametry funkcji rozkurczowej LV.
Średni wiek chorych wyniósł 75 lat, mężczyźni stanowili 66% badanych.
Średnia dawka nebiwololu w grupie leczonej wyniosła 7,5 mg dziennie. Dawkę 10 mg nebiwololu dziennie otrzymywało 67% badanych.
W grupie chorych z wartością EF ≤ 35% po 12 mies. leczenia nebiwololem obserwowano znamienny statystycznie wzrost wartości EF z 27,0 ± 4,9% do 31,6 ± 7,3%, natomiast w grupie kontrolnej EF nie uległ zmianie – 28,0 ± 4,6% vs 28,0 ± 6,9% (4,58; 95% CI 1,27-7,89; p = 0,008). W grupie leczonej średnia LVESV zmniejszyła się znamiennie statystycznie z 160 ± 50 ml do 141 ± 50 ml, natomiast w grupie kontrolnej nie obserwowano zmian 159 ± 35 ml vs 166 ± 48 ml (-25,8; 95% CI -46,6 – (-) 5,00; p = 0,016). Podobne zmiany dotyczyły również LVEDV. Spadek objętości w grupie leczonej (219 ± 63 ml vs 202 ± 63 ml), bez zmian w grupie kontrolnej (219 ± 41 vs 227 ± 54 ml), z istotną statystycznie różnicą pomiędzy grupami (-23,3 95% CI -48,7-2,1; p= 0,071). Nie obserwowano różnic w dynamicznych zmianach parametrów funkcji rozkurczowej lewej komory pomiędzy grupami. W grupie chorych z wartością EF > 35% nie obserwowano zmian w parametrach skurczowych i rozkurczowych lewej komory w badaniu echokardiograficznym.
Wnioski
U chorych z niewydolnością serca i dysfunkcją skurczową LV, nebiwolol zwiększa EF, zmniejszając zarówno objętość późnoskurczową, jak i późnorozkurczową lewej komory. Brak wyraźnych różnic w trakcie terapii nebiwololem w standardowym badaniu echokardiograficznym u chorych z dominującą niewydolnością rozkurczową sprawia, że mechanizm poprawy po leczeniu pozostaje nadal niejasny.
Ghio S, Magrini G, Serio A, Klersy C, Fucilli A, Ronaszeki A, Karpati P, Mordenti G, Capriati A, Poole-Wilson PA, Tavazzi L. Effects of nebivolol in elderly heart failure patients with or without systolic left ventricular dysfunction: results of the SENIORS echocardiographic substudy. Eur Heart J. 2006 Mar, 27(5), 562-568. [PMID]: 16443607.