W badaniach obserwacyjnych zauważa się, że u chorych z miażdżycowymi chorobami naczyń występuje wyższe stężenie homocysteiny niż w grupach kontrolnych, a wzrost jej stężenia poprzedzający początek choroby jest niezależnym czynnikiem ryzyka. Metaanaliza badań prospektywnych wykazała, że obniżenie stężenia homocysteiny o 25% wiąże się z 11% redukcją ryzyka rozwoju choroby wieńcowej i 19% redukcją ryzyka udaru. Codzienne spożywanie kwasu foliowego powoduje obniżenie stężenia homocysteiny o 25%, a dodanie witaminy B₁₂ prowadzi do jej dalszego obniżenia o 7%. W opublikowanych randomizowanych badaniach, w których stosowano suplementację kwasem foliowym i witaminami z grupy B, obniżenie stężenia homocysteiny nie wiązało się jednak z poprawą wyników leczenia.

 

Ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania kwasu foliowego i witaminy B₁₂ u chorych po przebytym zawale serca.

Grupę badaną stanowiło 12 064 chorych w wieku 18–80 lat, po przebytym zawale serca, u których nie planowano zabiegu rewaskularyzacyjnego w czasie 3 miesięcy po randomizacji.

Randomizacja do grupy leczonej 2 mg kwasu foliowego i 1 mg witaminy B₁₂ (n=6031 chorych) lub do grupy placebo (n=6033 chorych). Chorzy byli dodatkowo leczeni simwastatyną w dawce małej (20 mg) lub dużej (80 mg). Kontrolne badania po 2, 4, 8 i 12 miesiącach, a następnie co 6 miesięcy do zakończenia badania.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: poważne zdarzenia sercowo-naczyniowe (major adverse cardiac events, MACE), zgon sercowy, zawał, udar i rewaskularyzacje.

Średni wiek chorych wynosił 64 lata, 83% badanych stanowili mężczyźni. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 42% chorych, przebytą rewaskularyzację u 33%, cukrzycę u 11%, incydenty mózgowe u 7%. Palacze – 12% badanych. Średnie stężenie cholesterolu – 163 mg/dl, HDL – 39 mg/dl, LDL – 97 mg/dl i TG – 168 mg/dl. Średnie stężenie homocysteiny – 13,5 µmol/l.

Na zakończenie badania średnie stężenie homocysteiny było mniejsze o 3,8 µmol/l w grupie leczonej kwasem foliowym i witaminą B₁₂.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: suplementacja kwasem foliowym i witaminą B₁₂ nie wpłynęła na liczbę obserwowanych MACE, które wystąpiły u 1537 chorych (25,5%) w grupie leczonej i u 1493 chorych (24,8%) w grupie kontrolnej (RR 1,04; 95% CI 0,97–1,12; p=0,28). Z powodu choroby wieńcowej zmarło 7,7% v. 7,0% chorych, zawał stwierdzono u 7,1% v. 7,1% chorych, udar u 4,5% v. 4,5% chorych, rewaskularyzację wieńcową wykonano u 9,8% v. 9,8% chorych, a niewieńcową u 3,0% v. 2,5% chorych, odpowiednio w grupie leczonej v. kontrolnej. Liczba niepożądanych zdarzeń sercowo-naczyniowych nie zależała od wyjściowego stężenia homocysteiny. Również liczba zdarzeń sercowo-naczyniowych była porównywalna w grupach, w poszczególnych latach obserwacji.

Ze wszystkich przyczyn zmarło 983 chorych (16,3%) v. 950 chorych (15,8%), odpowiednio w grupie leczonej v. placebo (RR 1,04; 95% CI 0,95–1,13; p=0,28). Z przyczyn sercowo-naczyniowych zmarło 9,6% v. 9,3% chorych, a z przyczyn pozasercowych 6,7% v. 6,5% chorych, odpowiednio w grupie leczonej v. kontrolnej. Nowotwór rozpoznano u 11,2% chorych w grupie leczonej kwasem foliowym i witaminą B₁₂ i u 10,6% chorych w grupie placebo, a spośród nich zmarło 4,3% v. 4,2% chorych. Również inne schorzenia rozpoznawano z podobną częstością w grupach.

Wieloletnie obniżenie stężenia homocysteiny poprzez suplementację kwasem foliowym i witaminą B₁₂ nie zmniejsza liczby zdarzeń sercowo-naczyniowych, ale również nie zwiększa liczby zdarzeń niepożądanych, w tym liczby nowotworów.