Nadwaga i otyłość są poważnymi wyzwaniami dla współczesnej medycyny, gdyż u tych chorych częściej stwierdza się cukrzycę oraz przedwczesny zgon. Sibutramina, lek hamujący wychwyt zwrotny noradrenaliny i serotoniny, jest przyjęta w leczeniu otyłości u chorych, u których zarówno dieta, jak i zwiększony wysiłek fizyczny okazały się nieskuteczne w osiągnięciu prawidłowej masy ciała. Objawem ubocznym obserwowanym u części chorych stosujących sibutraminę jest wzrost ciśnienia tętniczego i/lub czynności serca, dlatego nie zalecano jej pacjentom z chorobami sercowo-naczyniowymi. Okres jej stosowania ograniczano na ogół do 1–2 lat.

 

Długotrwały wpływ stosowania sibutraminy na zdarzenia sercowo-naczyniowe u chorych wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego.

Grupę badaną stanowiło 9804 chorych w wieku ≥55 lat, z BMI ≥27 kg/m² i <40 kg/m², z udokumentowaną chorobą sercowo-naczyniową (choroba wieńcowa, przebyty udar, choroba tętnic obwodowych), cukrzycą typu 2 i z co najmniej jednym czynnikiem ryzyka (nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, palenie tytoniu, nefropatia cukrzycowa). Wszyscy chorzy byli leczeni według obowiązujących zaleceń. U chorych włączonych do badania w ciągu ostatnich 3 miesięcy nie stwierdzono spadku masy ciała powyżej 3 kg. Do badania nie włączano chorych z nadciśnieniem tętniczym (>160/100 mmHg), z szybką czynnością serca (>100 bpm) i niewydolnością serca.

Badanie było poprzedzone 6-tygodniowym okresem wstępnym, w którym wszyscy chorzy otrzymywali 10 mg sibutraminy dziennie, a styl ich życia zmodyfikowano, wprowadzając ograniczenie dietetyczne wynoszące 500–600 kcal na dzień i zwiększając tygodniową dawkę aktywności fizycznej do powyżej 150 min. W tym okresie chorzy byli monitorowani co 2 tygodnie. Po 6 tygodniach chorych randomizowano do grupy placebo (n=4898) lub do grupy otrzymującej w dalszym ciągu sibutraminę (n=4906). Chorych podzielono na 3 grupy: z cukrzycą (diabetes mellitus, DM) bez chorób sercowo-naczyniowych (n=2585), z chorobami sercowo-naczyniowymi (cardiovascular disease, CVD) (n=1552) i z cukrzycą i chorobami sercowo-naczyniowymi (DM+CVD) (n=5807).

Pierwszorzędowy punkt końcowy: punkt złożony: zawał lub udar niezakończony zgonem, zresuscytowane zatrzymanie serca, zgon sercowo-naczyniowy.

Drugorzędowy punkt końcowy: zgony z każdej przyczyny.

Średni wiek chorych wynosił 63 lata, 58% badanych stanowili mężczyźni. Średni BMI – 33,6 kg/m², średni obwód brzucha u mężczyzn – 114 cm, u kobiet – 109 cm, średnia wartość BP – 138/78 mmHg, HR – 71 bpm. Stężenia poszczególnych parametrów lipidowych były porównywalne w grupach.

Badanie przerwało 42,3% chorych w grupie placebo i 40,2% chorych w grupie leczonej sibutraminą. Największą różnicę w masie ciała pomiędzy grupami obserwowano po roku leczenia (1,7 kg), a średnia różnica przez cały okres badania wynosiła 0,7 kg. W grupie leczonej obserwowano wzrost ciśnienia tętniczego (średnia różnica dla SBP 0,3–1,7 mmHg, a dla DBP 0,6–1,4 mmHg) i czynności serca (średnia różnica 2,2–3,7 bpm).

Pierwszorzędowy punkt końcowy: wystąpił istotnie statystycznie częściej w grupie leczonej sibutraminą u 561 chorych (11,4%), w porównaniu z 490 chorymi (10,0%) w grupie placebo (HR 1,16%; 95% CI 1,03–1,31; p=0,02). Zawał i udar niezakończone zgonem wystąpiły również istotnie statystycznie częściej w grupie leczonej sibutraminą. Zawał rozpoznano u 200 v. 159 chorych (HR 1,28; p=0,02), a udar u 127 v. 95 chorych (HR 1,36; p=0,03). Natomiast z przyczyn sercowo-naczyniowych zmarła porównywalna liczba chorych (223 v. 229 chorych odpowiednio w grupach).

Nie wykazano różnic pomiędzy grupą leczoną i placebo w podgrupie chorych z DM i CVD, natomiast wyniki uzyskane dla grupy DM+CVD były podobne w całej badanej grupie.

Drugorzędowy punkt końcowy: zmarła porównywalna liczba chorych w grupach, 418 chorych w grupie leczonej sibutraminą i 404 chorych w grupie placebo (p=0,54)

 

U otyłych chorych ze współistniejącymi chorobami sercowo-naczyniowymi długoterminowe leczenie sibutraminą wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia zawału serca i udaru, jednak bez większego ryzyka zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych i innych.