Badania kliniczne i metaanalizy badań wskazują, że częstość ponownych rewaskularyzacji jest jednoznacznie niższa po stentowaniu z użyciem stentów pokrytych lekiem antyproliferacyjnym (drug eluting stent, DES) w porównaniu z stentowaniem stentem metalowym (bare metal stent, BMS). Liczba zgonów i ponownych zawałów jest podobna. ale po implantacji DES liczba zdarzeń sercowo-naczyniowych w późnym okresie, szczególnie po przerwaniu leczenia klopidogrelem, jest większa.

 

Ocena co najmniej rocznych wyników leczenia chorych u których implantowano DES lub BMS.

Grupę badaną stanowiło 28953 chorych, u których implantowano tylko DES lub tylko BMS w okresie od 1 stycznia 2003 do 31 grudnia 2006 roku. W przypadku implantacji innego rodzaju stentu niż pierwszy stent w późniejszym okresie chory był zaliczany do grupy w zależności od typu implantowanego pierwszego stentu. Okres obserwacji wyniósł co najmniej rok i trwał maksymalnie do 5 lat.

Dane uzyskane z rejestru 29 ośrodków w Szwecji wykonujących angiografię i zabiegi inwazyjne. Dane o dalszych losach chorych zbierane z systemu danych, uzyskiwanych z informacji które są zbierane od chorych na podstawie indywidualnego numeru kodowego dla każdego mieszkańca. W latach 2003 – 2004 leczono łącznie 48892 chorych i implantowano 86552 stentów w czasie 55465 zabiegów inwazyjnych. Stent metalowy implantowano u n = 28286 chorych, stent pokryty lekiem antyproliferacyjnym u n = 19681 chorych. W podgrupie chorych z implantowanym jednym BMS było n = 18659 chorych, z DES n = 10294.

Średni wiek chorych wyniósł 65 lat, mężczyźni stanowili 71% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 47% chorych, przebyty zawał u 28%, przebyte PCI u 11%, przebyte CABG u 10%, niewydolność serca u 7%, cukrzycę u 20%, hiperlipidemię u 46%, niewydolność nerek u 1,5%, przewlekłą obturacyjna chorobę płuc u 8%, przebyty udar u 5,5%, chorobę naczyń obwodowych u 3%. Palacze – 38% badanych.

Z powodu dusznicy bolesnej stabilnej zabieg inwazyjny wykonano u 20% chorych, w przebiegu dusznicy niestabilnej u 50%, zawału u 28% z innych przyczyn u 2%. Zmiana zlokalizowana w pniu u 1,5% chorych, w gałęzi przedniej zstępującej u 39%, w gałęzi okalającej u 21,5%, w prawej tętnicy wieńcowej u 34% i w pomoście u 4%. Średnia długość implantowanego stentu – 16,2 mm.

W analizie w której dobierano chorych parami (propensity score) nie wykazano różnic w liczbie zgonów (RR 0,94; 95% CI 0,85-1,05) jak i zawałów (RR 0,97; 95% CI 0,88-1,06) pomiędzy grupami z implantowanym DES lub BMS. W pierwszych 6 mies. liczba zdarzeń była istotnie statystycznie niższa w grupie z implantowanym DES (RR 0,79; 95% CI 0,71-0,87), ale w dalszej obserwacji liczba ta była istotnie większa w grupie z implantowanym DES (RR 1,11; 95% CI 1,01-1,23). Nie stwierdzono różnic w podgrupach w których implantowano stent pokryty paklitakselem, sirolimusem lub zotarolimusem.

W grupach chorych w których implantowano stent w 2003 roku, liczba zgonów i ponownych zawałów serca była w okresie 6 mies. podobna w grupach (RR 0,88; 95% CI 0,66-1,17), natomiast w dalszej 4,5 letniej obserwacji był złożony był istotnie statystycznie częstszy w grupie z implantowanym DES (RR 1,27; 95% CI 0,06-1,52). W grupach z implantowanym stentem w 2004 roku liczba zdarzeń w obserwacji 6 mies. (RR 0,81; 95% CI 0,65-1,01) jak i dalszej 3,5 letniej (RR 1,13; 95% CI 0,95-1,35) była podobna w grupach. Natomiast w grupach chorych z implantowanym stentem w latach 2005 i 2006 liczba zgonów i ponownych zawałów była niższa w obserwacji 6 mies. w grupach z implantowanym DES (RR 0,70; 95% CI 0,58-0,84 w 2005 roku i RR 0,83; 95% CI 0,69-0,99 w 2006 roku), a w dalszej obserwacji liczba zdarzeń była podobna w grupach.

Restenozę w ciągu roku stwierdzono u 4,5% chorych z implantowanym DES i u 5,5% chorych z implantowanym BMS (RR 0,43; 95% CI 0,36-0,52). Ponowną rewaskularyzację wykonano u 15,3% chorych z implantowanym DES i u 14,9% chorych z implantowanym BMS w całym okresie obserwacyjnym. Do leczenia kardiochirurgicznego skierowano odpowiednio 2,2 vs 2,7% chorych.

 

Liczba zgonów i ponownych zawałów jest podobna w grupach chorych z implantowanym DES lub BMS. Liczba restenoz jest niższa w grupie chorych z implantowanym DES.