Wstęp. Cel badania
Endarterektomia jest metodą z wyboru przy dużych zmianach w tt szyjnych. Znaczna część chorych kwalifikowana do takiego postępowania jest dyskwalifikowana z powodu dużego ryzyka operacyjnego niezwiązanego z zabiegiem endarterektomii. Celem pracy była ocena czy angioplastyka tt wieńcowej za pomocą stentu jest metodą bezpieczną w tej grupie chorych.
Chorzy ≥18 roku życia ze zmianami w jednej lub obu tętnicach szyjnych lub restenozą w naczyniu natywnym, z objawami klinicznymi i światłem naczynia <50%, bez objawów klinicznych stenozą >80% światła naczynia. Kryteria grupy wysokiego ryzyka: klinicznie znacząca choroba serca (niewydolność serca, nieprawidłowy test wysiłkowy, kwalifikacja do leczenia chirurgicznego), ciężka choroba płuc, zamknięcie tętnicy przeciwległej lub porażenie n. krtaniowych, przebyta operacja chirurgiczna karku lub radioterapia tej okolicy, nawrót stenozy po endarterektomii i wiek >80rż.
W Chorych randomizowano w stosunku 1:1 do grupy leczenia angiograficznego n=167 lub endarterektomii n=167. Wszyscy chorzy otrzymywali ASA 81-325mg na 72 godziny przed zabiegiem. Obie grupy otrzymywały heparynę w czasie zabiegu w ilości uzyskania czasu ATC 250-300s. Chorzy stentowani otrzymywali klopidogrel 75mg dziennie na 24 godziny przed zabiegiem, a następnie przez 4 tygodnie. Chorym implantowano stent SMART lub PRECISE w protekcji urządzeniem Angioguard(XP). Zabieg opercyjny w zalezności od doświadczeń ośrodka.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zgon, udar, zawał wciągu 30 dni po zabiegu lub zgon lub ipsilateral udar pomiedzy 31 dniem a 1 rokiem obserwacji.
Drugorzędowy punkt końcowy: ponowne uskodzenie naczynia poddanego zabiegowi, porażenie n. krtaniowego, powikłania zabiegów.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: łącznie punkt końcowy wystąpił u 20(12.2%) chorych w grupie stentu i u 32(20.1%) chorych w grupie endarterektomii p=0.05. Poszczególne zdarzenia:zgon 12(7.4%) vs 21(13.55) p=0.08, udar 10(6.2%) vs 12(7.9%) p=0.6, zawał 5(3%) vs 12(7.5%) p=0.07 w grupach odpowiednio.
Drugorzędowy punkt końcowy: ponowny zabieg na naczyniu docelowym wykonano u 1(0.6%) chorego w grupie stentu i 6(4.3%) w grupie endarterektomii p=0.04. Porażenie nerwu krtaniowego wystąpiło tylko w grupie leczenej chirurgicznie u 8(4.8%) chorych p=0.004.
Wnioski
Chorzy z ciężkim zwężeniem tt szyjnej z grupy wysokiego ryzyka, mogą być stentowani z użyciem systemu protekcyjnego. Metoda ta nie jest gorsza niż zabieg endarterektomii.
Yadav JS, Wholey MH, Kuntz RE, Fayad P, Katzen BT, Mishkel GJ, Bajwa TK, Whitlow P, Strickman NE, Jaff MR, Popma JJ, Snead DB, Cutlip DE, Firth BG, Ouriel K; Stenting and Angioplasty with Protection in Patients at High Risk for Endarterectomy Investigator Protected carotid-artery stenting versus endarterectomy in high-risk patients. N Engl J Med. 2004 Oct 7, 351(15), 1493-1501. [PMID]: 15470212.