W czasie udaru niedokrwiennego tkanka mózgowa powinna być chroniona przed wolnymi rodnikami nadmiernie uwalnianym w tym okresie. W modelu zwierzęcym stosowano różne substancje celem zmniejszenia obszaru zawałowego, ale z żadna z nich nie była oceniana w dużym badaniu z randomizacją. NXY-059, zmiatacz wolnych rodników zastosowany u chorych z objawami trwającymi do 6 godz. od ich pojawienia się, wykazuje większą skuteczność w poprawie wyników klinicznych w porównaniu z grupą placebo.

Cel badania
Ocena skuteczności NXY-059 u chorych z udarem niedokrwiennym w dużym badaniu klinicznym z randomizacją.

Grupę badaną stanowiło 3241 chorych w wieku ≥ 18 lat, z klinicznie rozpoznanym ostrym udarem do 6 godz. od wystąpienia objawów, z towarzyszącym niedowładem. W ocenie neurologicznej chorzy otrzymali powyżej 6 pkt w skali NIHSS (National Institutes of Health Stroke Scale).

Randomizacja chorych do grupy otrzymującej NXY-059 (n = 1610) lub do grupy placebo (n = 1631). Lek podawano w infuzji dożylnej przez 72 godz., utrzymując jego stężenie w surowicy na poziomie 260 µmol/l. W niewydolności nerek dawkę leku redukowano, a w przypadku klirensu kreatyniny poniżej 30 ml/min chorych wykluczano z badania. W grupie chorych otrzymujących alteplazę (do 3 godz. od pojawienia się objawów udaru), podawanie leku rozpoczynano po 30 min od zakończenia podawania alteplazy. Kontrolne badania przeprowadzano po 24 i 72 godz. oraz po 7, 30 i 90 dniach. Chorzy początkowo byli oceniani wg skali NIHSS, a w dalszej obserwacji w skalach Rankina i Barthel, oceniających sprawność chorego.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: stopień uszkodzenia oceniany w zmodyfikowanej skali Rankina w 90. dniu badania.
Drugorzędowy punkt końcowy: ocena neurologiczna w skali NIHSS i ocena funkcjonalna w skali Barthel.

Średni wiek chorych wynosił 69 lat, mężczyźni stanowili 55% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 77% chorych, dusznicę bolesną u 33%, cukrzycę u 24%, przebyty udar u 22%, w tym udar zatorowy u 47%, przebyte TIA u 9% chorych, migotanie przedsionków u 29%. Leki przeciwpłytkowe stosowało 47% chorych.

Średni czas od początku objawów do podania leku wynosił 3 godz. 48 min. Alteplazę otrzymało 44% chorych. Średni wskaźnik NIHSS – 14 pkt.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zarówno odsetek chorych z niższym stopniem uszkodzenia (w skali Rankina 0–3 pkt – chorzy sprawni lub wymagający niewielkiej pomocy), jak i odsetek chorych ze znacznym uszkodzeniem (w skali Rankina 4–5 – chorzy niesamodzielni) były porównywalne w obu grupach w 90. dniu badania. Nie wykazano różnic istotnych statystycznie dla poszczególnych stopni w skali Rankina (OR 0,23; 95% CI 0,80–1,06). Odsetki chorych w grupie placebo i grupie leczonej dla poszczególnych stopni skali Rankina były następujące: stopień 0 – 10,3 vs 9,8%, stopień 1. – 18,4 vs 17,6%, stopień 2. – 14,7 vs 14,0%, stopień 3. – 15,0 vs 14,7%, stopień 4. – 17,4 vs 17,8%, stopień 5. – 24,2 vs 26,1%.

Drugorzędowy punkt końcowy: nie wykazano różnic pomiędzy grupami w ocenie neurologicznej w skali NIHSS (p = 0,73) i w skali Barthel. Nie odnotowano różnic w ocenie neurologicznej w podgrupie chorych leczonych alteplazą, bez względu na ciężkość udaru i czas od pojawienia się objawów.
W czasie badania zmarło 534 chorych, po 267 chorych (16,5%) w każdej z grup. Poważne objawy uboczne wystąpiły u 39,6% chorych w grupie leczonej i u 40,2% w grupie kontrolnej. Z powodu nasilonych objawów ubocznych leczenie przerwało 4,5% chorych w grupie leczonej NXY-059 i 6,3% chorych w grupie kontrolnej. Poszczególne objawy uboczne wystąpiły z podobną częstością w obu grupach.

 

NXY-059 jest nieskuteczny w leczeniu udaru niedokrwiennego z objawami chorobowymi trwającymi do 6 godz.