Wstęp. Cel badania
Celem pracy była ocena skuteczności blokowania receptora CB1 układu kannabioidowego. Receptory CB1 znajdują się w mózgu i tkance tłuszczowej narządów wewnętrznych. Receptory CB2 związane są z układem immunologicznym. W pracy stosowano rimonabant CB1 bloker i oceniano wpływ na masę ciała, czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych w nadwadze lub otyłości.
Chorzy >18 rż z BMI >30kg/m2 lub chorzy z BMI >27kg/m2 leczeni lub nie z powodu współistniejącego nadciśnienia tętniczego, leczonej lub nie dyslipidemii.
Chorych randomizowano w stosunku 1:2:2 do grupy placebo n=305 chorych grupy rimonabantu 5mg dz n=603 chorych i grupy rimonabantu 20 mg dz n=599 chorych. Chorzy byli oceniani co 14 dni przez pierwszy miesiąc, a następnie co 28 dni przez rok. Metabolizm chorych oceniany był według formuły Harrisa Benedicta i zalecano dietę o 600 kal mniej dla wyliczonej. U chorych oznaczano parametry lipidowe, węglowodanowe i insulinooporność (metoda HOMA). Oceniano bezpieczeństwo stosowanych leków i objawy uboczne. W pracy oceniono 920 chorych, którzy byli obserwowani powyżej 1 roku. Wyniki oceniano intention-to-treat (ITT).
W grupie placebo spadek wagi wynosił w obserwacji rocznej -1.8(±6.4)kg, w grupie leczonej 5mg rimonabantu -3.4(±5.7)kg p=0.002, a w grupie 20 mg -6.6(±7.2)kg p=<0.001. Obwód talii zmniejszył się w grupach odpowiednio -2.4(±6.9)cm, -3.9(6.3)cm p=0.002 i -6.5(±7.4)cm p<0.001. Stwierdzono liczba chorych z zmniejszeniem masy ciała ≥5% wynosiła w grupie kontrolnej 19.2%, w grupie 5 mg 33.2% p<0.001 i w grupie 20 mg rimonabantu 50.9% p<0.001, zaś przy utracie ≥10% masy ciała liczba chorych wynosiła odpowiednio 7.3% vs 10.1% vs 27.4% p<0.001.
Stwierdzono podwyższenie poziomu HDL, a obniżenie TG istotnie statystycznie p<0.001 bez różnic w LDL. Obniżenie poziomu glukozy na czczo i insuliny na czczo oraz insulinooporności (istotnie statystycznie).
Zmniejszenie liczby chorych z zespołem metabolicznym wynosiła 21.3% vs 30.6% vs 53.6% p<0.001.
Liczba chorych wymagających odstawienia leku: grupa kontrolna 9.2%, grupa 5mg 8.3%, grupa 20mg 14.5%. Zaburzenia psychiatryczne w tym depresja w grupach odpowiednio 3.0% vs 2.3% vs 3.7%.
Wnioski
Blokada receptora CB1 za pomocą rimonabantu 20 mg w połączeniu z dietą, powoduje w obserwacji rocznej znaczący spadek masy ciała i obniżenie czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
Van Gaal LF, Rissanen AM, Scheen AJ, Ziegler O, Rossner S; RIO-Europe Study Group. Effects of the cannabinoid-1 receptor blocker rimonabant on weight reduction and cardiovascular risk factors in overweight patients: 1-year experience from the RIO-Europe study. Lancet. 2005 Apr, 365(9468), 1389-1397. [PMID]: 15836887.