Terapia resynchronizująca (cardiacresynchronization therapy, CRT) poprawia przeżywalność chorych, jakość życia, wydolność wysiłkową, klasę czynnościową u chorych z szerokimi zespołami QRS (≥ 120 ms) i z umiarkowaną do ciężkiej niewydolnością serca, niereagujących na optymalne leczenie farmakologiczne. Chociaż szeroki zespół QRS identyfikuje chorych, którzy odnoszą największą korzyść z CRT, to w grupie chorych z wąskim zespołem QRS stwierdza się również mechaniczną dyssynchronię mięśnia lewej komory. W badaniach klinicznych wykazano, że również ta chorzy z mechaniczną dyssynchronią skurczu widoczną w badaniu doplerowskim kodowanym kolorem, z wąskimi zespołami QRS odnoszą korzyść z CRT, co nie zostało do tej pory zweryfikowane za pomocą badania z randomizacją.

Ocena korzyści z wdrożenia CRT u chorych z obniżoną EF < 35% i z zespołami QRS < 130 ms.

Randomizacja chorych do grupy, w której zastosowano CRT (n = 87), lub do grupy kontrolnej (n = 85). Wszystkim chorym implantowano ICD w sposób typowy. W ciągu 14 dni od wszczepienia ICD chorym wykonywano test ergospirometryczny na bieżni lub rowerze, określano klasę wg NYHA, wykonywano test 6-minutowego chodu (6-minute walking test, 6MWT), określano jakość życia na podstawie kwestionariusza (Minnesota Living with Heart Failure Questionnaire, MLHFQ), oceniano skuteczność leczenia farmakologicznego w badaniu echokardiograficznym, optymalizowano opóźnienie przedsionkowo-komorowe i wewnątrzkomorowe oraz oceniano EKG.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: liczba chorych ze wzrostem o co najmniej 1,0 ml/kg m.c./min szczytowego zużycia O₂ w czasie próby ergospirometrycznej po 6 mies. leczenia.

Drugorzędowy punkt końcowy: poprawa jakości życia i klasy czynnościowej wg NYHA po 6 mies. leczenia.

Średni wiek chorych wynosił 86 lat, mężczyźni stanowili 64,5% badanych. Kardiomiopatia niedokrwienna została stwierdzona u 52% chorych, nieniedokrwienna u 48%. Implantację ICD jako prewencję pierwotną wykonano u 85% chorych, jako prewencję wtórną u 15%. Czas trwania zespołu QRS wynosił < 120 ms u 73% chorych, ≥ 120 ms u 27%. Średnia wartość EF – 25%, wymiar końcowoskurczowy – 54 mm, końcoworozkurczowy – 65 mm. Umiarkowana niedomykalność mitralna występowała u 28% chorych, ciężka u 4,5%. Szczytowe zużycie O₂ – 12,3 ml/kg m.c./min, czas trwania próby wysiłkowej – 9,0 min, przebyta odległość w 6MWT – 300 m. Średni wskaźnik MLHFQ – 55.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: nie obserwowano różnic pomiędzy grupami w liczbie chorych, u których stwierdzono wzrost szczytowego zużycia O₂: 35 (46%) chorych w grupie z włączoną CRT i 33 (41%) chorych w grupie bez CRT (p = 0,63). Również szczytowe zużycie O₂ było podobne w grupach – wzrost o 0,4 ml/kg/min w grupie z CRT i o 0,5 ml/kg/min w grupie kontrolnej.

Drugorzędowy punkt końcowy: obserwowano podobną poprawę jakości życia w ocenie kwestionariuszowej w obu grupach (obniżenie wskaźnika o 8 pkt w grupie leczonej i o 7 pkt w grupie kontrolnej, p = 0,91). Poprawa w klasie czynnościowej wg NYHA była istotnie statystycznie większa w grupie z CRT – u 54% chorych w porównaniu z 29% chorych w grupie kontrolnej (p = 0,006). Pogorszenie w klasie wg NYHA było podobne w grupach (4 vs 6 chorych).

Nie obserwowano różnic pomiędzy grupami w przebytej odległości w 6MWT, w poprawie EF, wymiarów i objętości końcowoskurczowej i końcoworozkurczowej, a także zmianie stopnia niedomykalności mitralnej.

W analizie podgrup badania u chorych z czasem trwania zespołu QRS ≥ 120 ms obserwowano istotną statystycznie poprawę w zużyciu szczytowego O₂ (p = 0,02) i poprawę w klasie wg NYHA (p = 0,01), nie zanotowano zmian w ocenie jakości życia i przebytej odległości w 6MWT. W podgrupie chorych z kardiomiopatią niedokrwienną obserwowano poprawę w klasie wg NYHA (p = 0,02), a w podgrupie z kardiomiopatią nieniedokrwienną poprawę w klasie wg NYHA (p = 0,04) i przebytej odległości w 6MWT (p = 0,01).