Wstęp
Kontrowersyjne wyniki metaanalizy Nissena i Wolskiego wskazują, że leczenie rosiglitazonem wiąże się z 43% wzrostem ryzyka zawału serca. Metaanaliza oparta na wynikach 42 badań randomizowanych, głównie małych populacyjnie, o krótkim czasie trwania, z kilkoma zdarzeniami w okresie obserwacyjnym. W większości badania te nie były zaprojektowane, aby ocenić zdarzenia sercowo-naczyniowe, jak również użyte metody statystyczne nie w pełni weryfikowały uzyskane wyniki.
Cel badania
Ocena post hoc wyników badania RECORD z oceną liczby zawałów serca w grupie chorych leczonych rosiglitazonem.
Grupę badaną stanowiło 4447 chorych w wieku 40–75 lat, z cukrzycą typu 2 rozpoznaną według kryteriów WHO, z BMI >25 kg/m2, stężeniem hemoglobiny glikowanej (HbA1c) >7,0% i ≤ 9,0% w czasie stosowania maksymalnych dawek metforminy lub pochodnych sulfonylomocznika. Do badania nie kwalifikowano chorych z przebytymi zdarzeniami sercowo-naczyniowymi, niewydolnością serca, chorobami nerek i niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym.
Randomizacja chorych do grupy leczonej rosiglitazonem z metforminą (n=1117) lub rosiglitazonem z pochodnymi sulfonylomocznika (n=1103), lub do grupy leczonej metforminą i pochodnymi sulfonylomocznika (n=2227). Łącznie w grupie otrzymującej rosiglitazon było 2220 chorych. Leczenie rosiglitazonem rozpoczynano od dawki 4 mg dziennie, natomiast leczenie metforminą i pochodnymi sulfonylomocznika (glibenklamid, gliklazyd lub glimepiryd) wdrażano w zależności od decyzji lekarza leczącego. Jeżeli po 8 tyg. leczenia stężenie HbA1c było >7,0%, dawki leków zwiększano do maksymalnej dawki: dla rosiglitazonu – 8 mg, metforminy – 2550 mg, glibenklamidu – 15 mg, gliklazydu – 240 mg i glimepirydu – 4 mg dziennie. W przypadku stwierdzenia stężenia HbA1c ≥8,5% włączano do leczenia trzeci lek lub przechodzono na leczenie insuliną.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: leczenie szpitalne z przyczyn sercowo-naczyniowych lub zgon sercowo-naczyniowy.
Średni wiek chorych wyniósł 58 lat, mężczyźni stanowili 52% badanych. Dusznicę bolesną stwierdzono u 10%, przebyty zawał u 5%. Średni BMI – 31,5 kg/m2, średnie stężenie HbA1c – 7,9%.
W grupie leczonej rosiglitazonem i metforminą lub pochodnymi sulfonylomocznika zawał stwierdzono u 64 chorych, a w grupie leczonej metforminą lub pochodnymi sulfonylomocznika u 56 chorych (HR 1,14; 95% CI 0,80–1,63, p=0,47). Ostry zespół wieńcowy obserwowano u 92 vs 88 chorych (HR 1,05; 95% CI 0,78–1,40, p=0,77), ostry zespół wieńcowy i leczenie szpitalne z powodu dusznicy bolesnej u 109 vs 113 chorych (HR 0,98; 95% CI 0,74–1,25, p=0,78), a ostry zespół wieńcowy, leczenie szpitalne z powodu dusznicy bolesnej i rewaskularyzacja zarówno przezskórna, jak i kardiochirurgiczna nastąpiła u 127 vs 128 chorych (HR 0,99; 95% CI 0,78–1,27, p=0,94).
W czasie badania w przebiegu ostrego zawału serca zmarło 7 chorych w grupie leczonej rosiglitazonem i metforminą lub pochodnymi sulfonylomocznika i 10 chorych w grupie leczonej metforminą lub pochodnymi sulfonylomocznika. Nagły zgon sercowy stwierdzono u 8 vs 12 chorych odpowiednio w grupach. Przezskórne zabiegi inwazyjne wykonano u 46 vs 61 chorych w grupie leczonej metforminą lub pochodnymi sulfonylomocznika vs metforminą lub pochodnymi sulfonylomocznika, a kardiochirurgicznie leczono po 27 chorych w grupach.
Wnioski
W badaniu nie wykazano różnic w liczbie zawałów serca i innych zdarzeń niedokrwiennych pomiędzy grupą leczoną rosiglitazonem i metforminą lub pochodnymi sulfonylomocznika a grupą leczoną metforminą lub pochodnymi sulfonylomocznika. Również liczba zgonów w przebiegu zawału i innych zdarzeń niedokrwiennych była porównywalna pomiędzy leczonymi grupami.
McMurray J. Effect of rosiglitazone on coronary events in the Rosiglitazone Evaluated for Cardiac Outcomes and Regulation of Glycaemia in Diabetes (RECORD) study. ESC Congress 2009, Clinical Trial Update II, 31 sierpnia 2009, Barcelona, Hiszpania. .