Średni wiek chorych wyniósł 62,5 roku, mężczyźni stanowili 83% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 62% chorych, dusznicę bolesna u 36%, przebyty zawał u 44%, przebyte PCI u 21%, CABG u 17%, cukrzycę u 27%, dyslipidemię u 60% chorych. Palacze – 20% badanych. Choroba wielonaczyniowa wystąpiła u 72% chorych. Liczba stentów implantowana u jednego chorego wyniosła średnio 1,1.
W całej grupie stwierdzono 77 dysekcji u 67 chorych (2,8%). Do dyssekcji dochodziło częściej w przypadku zabiegów udrożnienia przewlekłej niedrożności 14,3% zmian vs 5,2% zmian (p < 0,001), po PCI zmian uwapnionych – 30,0% vs 13,7% (p = 0,002), zmiany typu B2/C – 44,2% chorych vs 28,3% chorych (p = 0,002), po PCI długich zmian – 28,6 ± 13,7 vs 13,6 ± 10,0 mm (p < 0,001) oraz po PCI w rozwidleniach – 7,8% vs 4,3% (p = 0,019).
Częstość poszczególnych typów dysekcji: A u 29,9% chorych, u B 41,6%, C u 14,3%, D u 6,5%, u E 1,3%, u F 6,5%.
Upośledzony przepływ poniżej TIMI < 3 częściej występował w grupie chorych z dyssekcją 20,8% chorych vs 1,4% chorych (p < 0,001).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: po miesiącu MACE częściej wystąpił w grupie chorych z dysekcją; u 9 (13,4%) chorych vs u 142 (6,0%) chorych w grupie bez dyssekcji (p = 0,013). Główna różnica dotyczyła liczby ponownych rewaskularyzacji przezskórnych (4,5% chorych vs 0,9% chorych, p = 0,029) i chirurgicznych (3,0% chorych vs 0,1% chorych, p = 0,004).
Drugorzędowy punkt końcowy: po 6 mies. MACE stwierdzono u 18,5% chorych w grupie z dyssekcją vs 11,2% chorych z grupy kontrolnej (p = 0,069). Po okresie 6 mies. częstość zgonów w grupie z dyssekcją była 3-krotnie wyższa niż w grupie kontrolnej 4 (6,3%) chorych vs 45 (2,0%) chorych (p = 0,043)
Zakrzepica w stencie w czasie zabiegu wystąpiła u 2 chorych (3,0%) w grupie dyssekcją i u 8 chorych (0,3%) z grupy kontrolnej (
p =
0,030). Zakrzepica podostra u 2 (3,1%) chorych
vs 13 (0,6%) chorych (
p =
0,062). Łącznie przez okres 6 mies. zakrzepica wystąpiła u 4 chorych (6,3%) z dyssekcją i u 28 chorych (1,3%) z grupy kontrolnej (
p =
0,011).
Wnioski
Dyssekcja w czasie PCI z implantacją DES zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań klinicznych zarówno w obserwacji krótkoterminowej, jak i długoterminowej.