Wstęp. Cel badania
Endotelina poprzez pobudzanie receptora endotelinowego A i B odgrywa znaczącą role w procesach niewydolności serca poprzez wazokonstrykcję, przerost mięśnia sercowego, włóknienie i remodeling. W niewydolności serca stwierdza się podwyższone poziomy endotheliny. Obserwacje kliniczne wskazują, że zastosowanie antagonisty receptora endotelinowego poprawia hemodynamikę, ale nie znany jest efekt długotrwały.
Chorzy z objawami niewydolności serca (duszność lub osłabienie w spoczynku lub przy niewielkim wysiłku) w ciągu ostatnich 2 miesięcy z EF<35% leczeni diuretykami i ACEI. Chorzy włączeni do badania byli w ciągu ostatnich 12 miesięcy leczeni szpitalnie i nie mogli wykonać obciążenia 375 metrów w teście chodu w ciągu 6 minut.
Chorzy byli randomizowani w stosunku 1:1:1 do grupy placebo n=126 chorych, otrzymujących bosentan w początkowej dawce 125mg 2x dziennie przez tydzień, następnie 250mg 2 x dziennie przez drugi tydzień i końcowo 500mg 2x dziennie (wolne podawanie) n=121 chorych lub bosentan w dawce początkowej 250mg 2x dziennie przez pierwszy tydzień, a następnie 500mg 2x dziennie (szybie podawanie) n=123 chorych. Dawkę maksymalna podawano przez 24 tygodnie. Chorzy byli kontrolowani co tydzień przez pierwszy miesiąc, a następnie w odstępach 3-4 tygodniowych.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: Ocena kliniczna, poprawa lub pogorszenie (zgon, ponowne leczenie szpitalne, pogorszenie w klasie NYHA) po 26 tygodniach leczenia. Stan bez zmian kwalifikowano zarówno do pogorszenia jak i do poprawy.
Drugorzędowy punkt końcowy: złożony, zgon, pogorszenie wydolności serca (definiowane jak wyżej).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: Nie było różnic pomiędzy grupami przy ocenie punktu pierwotnego p=0.709. Jednak po analizie 174 chorych, którzy ukończyli badanie stwierdzono poprawę u 30(26%) chorych z grupy leczonej i u 11(19%) chorych z grupy placebo. Pogorszenie nastąpiło u 32(28%) chorych vs 25(43%) chorych w grupach odpowiednio p=0.45. Brak zmian 54(47%) chorych vs 22(38%) chorych.
Drugorzędowy punkt końcowy: Analizując złożony punkt końcowy główna różnica w pogorszeniu dotyczyła większej liczby chorych hospitalizowanych z powodu pogorszenia wydolności serca 21(18%) chorych w grupie leczonej vs 18(31%) w grupie placebo.
Porównując grupę leczonych i kontrolna, w grupie leczonej wzrastało ryzyko pogorszenia niewydolności serca w pierwszym miesiącu leczenia i poprawa w 4, 5 i 6 miesiącu leczenia.
W czasie stosowania bosentanu stwierdzono wyższe wartości poziomu transaminaz w grupie leczonej (9.8% vs 1.6% chorych) i częstszą anemię w grupie leczonej (6.6% vs 1.6% chorych).
Wnioski
Chociaż bonsentan nie spowodował efektu klinicznego w całej grupie, to dane kliniczne sugerują, że u chorych z ciężką niewydolnością serca stosowanie bosentanu przez dłuższy okres czasu może przynieść spodziewane efekty.
Packer M, McMurray J, Massie BM, Caspi A, Charlon V, Cohen-Solal A, Kiowski W, Kostuk W, Krum H, Levine B, Rizzon P, Soler J, Swedberg K, Anderson S, Demets DL. Clinical effects of endothelin receptor antagonism with bosentan in patients with severe chronic heart failure: Results of a pilot study. J Card Fail. 2005 Feb, 11(1), 12-20. [PMID]: 15704058.
drukuj
