Wstęp. Cel badania
Hiperintensywne ogniska istoty białej (WMHs white matter hyperintensities) są często obserwowane u ludzi starszych i u chorych z udarem. WMHS są ogniskami demielinizacji i związane są z udarami bezobjawowymi, postępującą demencją i zaburzeniami chodu. Badania populacyjne wykazują liniową zależność pomiędzy ciśnieniem tętniczym, a nasileniem WMHs). Celem pracy była ocena, czy leczenie nadciśnienia tętniczego może powstrzymać progresję tworzenia się WMHs.
Chorzy w wieku 35-85 lat z wywiadem przebytego udaru lub TIA (ale nie krwawieniem podpajęczynówkowym) w okresie ostatnich 5 lat.
Chorzy byli randomizowani do grupy otrzymującej perindopril plus indapamid (lub placebo) lub sam perindopril (lub placebo). U chorych wykonywano MRI przed rozpoczęciem leczenia (n=254 chorych) i średnio po 36 miesiącach leczenia (n=192 chorych). Zmiany WMHs w MRI były oceniane jako: A brak zmian B zmiany łagodne - grubości WMHs ≤3 mm lub zmiany okołokomorowe ≤5mm, C zmiany umiarkowane głębokości 3-10 mm lub okołokomorowe 6-10 mm i D Zmiany ciężkie więcej niż 10 mm i okołokomorowe ≥11mm.
Połowa chorych w badaniu brała leki przeciwnadciśnieniowe i u podobnego odsetka chorych stwierdzono nadciśnienie tętnicze, zarówno w grupie placebo n=103 chorych jak i aktywnie leczonych n=89 chorych. Chorzy w obu grupach byli porównywalni w ocenie klinicznej. Grupy nie różniły się miedzy sobą w ocenie MRI rozkładem ciężkości zmian WMHs (42% bez WMHs, 26% z łagodnymi zmianami, 13% z umiarkowanymi i 19% z ciężkimi zmianami) jak i wielkością blizny po udarowej (po 55% chorych w grupach). W analizie podgrup w zależności od nasilenia zmian WMHs stwierdzono różnice w wieku chorych odpowiednio 55.9(±10.4), 59.7(±9.2), 61.1(±10.5) i 65.5(±9.1) lat dla grupy bez WMHs, z zmianami łagodnymi, umiarkowanymi i ciężkimi. Również w miarę nasilania się zmian stwierdzono wyższe SBP pomiędzy grupami (p=0.003) i DBP (p=0.07). Liczba chorych leczonych z powodu nadciśnienia tętniczego również rosła w miarę nasilania się zmian (liczba chorych w grupach 30%, 51%, 58%, 67% p=0.006), jak również rósł odsetek chorych z rozpoznaną cukrzycą (p=0.04). Po okresie 36 miesięcy leczenia średnie obniżenie SBP wyniosło 12.5 mmHg w grupie leczonej vs 1.3 mmHg w grupie placebo p=0.004 a DBP 8.2 mmHg vs 3.9 mmHg p=0.04. Nowe ogniska WMHs wykryto u 16 chorych z grupy placebo i u 8 chorych z grupy leczonej p=0.17. Objętość nowych ognisk WMHs w grupach 2.0(±0.7) mm3 vs 0.4(±0.8) mm3 p=0.012. Znacząca różnica wystąpiła w wielkości uprzednio sklasyfikowanych zmian obserwowanych w grupie z zmianami ciężkimi, stwierdzając wzrost objętości zmiany o 7.6(±1.0) mm3 w grupie placebo vs 0mm3 w grupie leczonej p<0.001 w porównaniu do wielkości zmiany przed leczeniem.
Wnioski
Uzyskane wyniki wskazują, że aktywne leczenie lekami obniżającymi ciśnienie tętnicze powodują zatrzymanie lub opóźniają progresję WMHs u chorych z chorobami naczyniowymi mózgu.
Dufouil C, Chalmers J, Coskun O, Besancon V, Bousser MG, Guillon P, MacMahon S, Mazoyer B, Neal B, Woodward M, Tzourio-Mazoyer N, Tzourio C; PROGRESS MRI Substudy Investigators. Effects of blood pressure lowering on cerebral white matter hyperintensities in patients with stroke: the PROGRESS (Perindopril Protection Against Recurrent Stroke Study) Magnetic Resonance Imaging Substudy. Circulation. 2005 Sep 13, 112(11), 1644-1650. [PMID]: 16145004.