Wyniki leczenia chorych z niewydolnością serca są ściśle powiązane z jej zaawansowaniem, dlatego wczesne rozpoznanie i leczenie zgodne z rekomendacjami wiąże się z opóźnieniem lub odwróceniem progresji choroby, szczególnie u chorych z współistniejącym nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą. Stężenie peptydu natriuretycznego typu B (B-type natriuretic peptide, BNP) jest prostym i obiektywnym markerem niewydolności serca z wysoką wartością predykcyjną ujemną. Pomimo wielu badań, brak jest badań porównujących stężenie BNP z jednoczesną oceną echokardiograficzną chorych.

 

Częstość bezobjawowej dysfunkcji lewej komory u chorych wysokiego ryzyka rozwoju niewydolności serca, z oceną stężenia BNP i jednoczesną oceną echokardiograficzną.

Grupę badaną stanowiło 1012 chorych z 1 lub więcej czynnikami ryzyka z następujących: leczona przez okres ostatnich 6 mies. cukrzyca typu 2 lub nadciśnienie tętnicze leczone w okresie ostatnich 6 mies. co najmniej 2 lekami. Chorzy wysokiego ryzyka rozwoju niewydolności serca bez (okres A) lub z strukturalną chorobą serca (możliwy okres B).

Chorzy włączeni do badania mieli wykonywane oznaczenie stężenia N-końcowego fragmentu prohormonu (NT-proBNP), badanie echokardiograficzne z ocena funkcji skurczowej i rozkurczowej. Dysfunkcję skurczową w badaniu echokardiograficznym oceniano jako łagodną gdy EF był pomiędzy 41 a 50%, umiarkowaną – EF pomiędzy 31 a 40% i ciężką – EF ≤ 30%. Dysfunkcję rozkurczową oceniano w oparciu o trzy podstawowe wzory: upośledzona relaksacja: E/A < 0,8, czas deceleracji > 240 ms (łagodna dysfunkcja), pseudonormalizacja: E/A > 0,8 i < 1,5, czas deceleracji pomiędzy 160 – 240 ms (umiarkowana dysfunkcja) i restrykacja: E/A > 1,5, czas deceleracji < 150 ms (ciężka dysfunkcja).

Średni wiek chorych wyniósł 67 lat, mężczyźni stanowili 48% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 92% chorych, cukrzycę u 41%, dyslipidemię u 40%, zespół metaboliczny u 13%. Palacze – 16% badanych. Średni BMI – 28 kg/m², średnia wartość BP – 141/82 mm Hg.

Nie stwierdzono cech dysfunkcji skurczowej i rozkurczowej w badaniu echokardiograficznym u n = 633 chorych, dysfunkcję rozkurczową rozpoznano u n = 368 chorych, a dysfunkcję skurczową u n = 11 chorych. Średnie stężenie NT-proBNP było istotnie statystycznie wyższe w grupie chorych z skurczową i umiarkowaną-ciężką dysfunkcją rozkurczową (n = 52(5%) chorych) w porównaniu do grupy chorych bez dysfunkcji lub z łagodną dysfunkcją rozkurczową (n = 960 chorych) i wyniosło 258 vs 74 pg/ml (p < 0,001).

W analizie wieloczynnikowej dysfunkcja rozkurczowa lewej komory była niezależnie powiązana z niedomykalnością mitralną (p < 0,0001), wiekiem (p < 0,0001), czynnością serca (p < 0,001), zespołem metabolicznym (p = 0,01) i stężeniem NT-proBNP (p < 0,0001). Stężenie NT-proBNP było istotnie statystycznie różne w poszczególnych grupach chorych z rozkurczową dysfunkcją lewej komory. W grupie z łagodną dysfunkcją średnie stężenie wyniosło 146 pg/ml, z umiarkowaną – 317 pg/ml i ciężką – 443 pg/ml (p < 0,0001).

Wartość NT-proBNP 125 pg/ml wiązała się z wysoką swoistością/specyficznością w identyfikowaniu chorych z umiarkowaną-ciężką dysfunkcją rozkurczową lewej komory (swoistość 98%, specyficzność 80%, wartość predykcyjna ujemna 99,8%, wartiośc predykcyjna dodatnia 24%, i pole powierzchni pod krzywą ROC (receiver operating curve) AUC (area under the curve) – 0,93) jak i z skurczową i umiarkowaną-ciężką dysfunkcją lewej komory.

Również wartość 125 pg/ml była dobrym punktem odcięcia identyfikowania chorych z umiarkowaną-ciężką dysfunkcją rozkurczową lewej komory uwzględniając płeć i wiek (< lub ≥ 67 lat).

 

Bezobjawową dysfunkcję lewej komory u chorych wysokiego ryzyka rozwoju niewydolności serca stwierdza się u 5% badanych. Oznaczenie stężenia NT-proBNP, z powodu wysokiej negatywnej wartości predykcyjnej, może być wykorzystane przez lekarzy rodzinnych celem wykrycia chorych bezobjawowych z dysfunkcją lewej komory, z współistniejącym nadciśnieniem tętniczym lub cukrzycą.