U chorych na cukrzycę zawał serca występuje dwa razy częściej niż u osób bez cukrzycy. Cukrzyca typu 2 jest określana jako ekwiwalent zawału serca, tym samym u chorych na cukrzycę bez przebytego zawału serca występuje podobne ryzyko zawału jak u chorych bez cukrzycy z przebytym zawałem. Pioglitazon, lek stosowany w leczeniu chorych na cukrzycę typu 2, oprócz efektu obniżenia poziomu glikemii, wpływa na procesy zapalne i dysfunkcję śródbłonka. Dane wskazują, że połączenie pioglitazonu z innymi lekami stosowanymi w chorobach serca może powodować zmniejszenie ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych u chorych na cukrzycę i z wysokim ryzykiem zdarzeń makronaczyniowych.

 

Ocena wpływu pioglitazonu na zdarzenia naczyniowe u chorych na cukrzycę typu 2 i z przebytym zawałem mięśnia sercowego.

 

Grupę badaną stanowiło 2445 chorych w wieku 35–75 lat z rozpoznaną cukrzycą typu 2, stężeniem HBA_1c > 6,5%, leczonych dietą lub lekami doustnymi, lub insuliną. Analizą objęto chorych z przebytym zawałem serca co najmniej 6 mies. przed włączeniem do badania.

Randomizacja chorych do grupy leczonej pioglitazonem, który dodawano do dotychczas przyjmowanych leków w dawce wzrastającej 15–30 lub do 45 mg dziennie w ciągu pierwszych 2 mies. w zależności od tolerancji leku (n = 1230), lub do grupy kontrolnej (n = 1215). W czasie badania kontrolowano stężenie HBA_1c w celu uzyskania poziomu < 6,5%, z optymalnym stosowaniem leków przeciwlipidowych, przeciwpłytkowych i przeciwnadciśnieniowych.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zakończone zgonem lub nie zawały serca (w tym zawały nieme), zgony sercowo-naczyniowe i zawały (w tym nieme), zgony sercowo-naczyniowe, zawał (w tym niemy) i udar.

Średni wiek chorych wynosił 62 lata, mężczyźni stanowili 87% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 72% chorych, przebyte PCI/CABG u 42%, przebyty ostry zespół wieńcowy u 13%, przebyty udar mózgu u 7%. Palacze – 12% chorych. Średni BMI – 31 kg/m².

Średni czas trwania cukrzycy wynosił 8 lat. Liczba innych stosowanych leków w leczeniu cukrzycy była podobna w grupach, podobnie jak liczba stosowanych leków krążeniowych (90% chorych otrzymywało leki przeciwpłytkowe, 63% statyny, 70% ACEI i LBA).
Punkt końcowy: zawał zakończony lub niezakończony zgonem wystąpił u 65 (5,3%) chorych w grupie leczonej pioglitazonem i u 88 (7,2%) w grupie kontrolnej (HR 0,72; 95% CI 0,52–0,99; p = 0,045). Zgon naczyniowy i zawał niezakończony zgonem stwierdzono u 115 (9,3%) chorych w grupie otrzymującej pioglitazon i u 132 (10,9%) w grupie kontrolnej (HR 0,85; p = 0,164), a zgon, zawał i udar odpowiednio u 137 (11,1%) vs 158 (13,1%) chorych (HR 0,85; p = 0,123).
Pierwszorzędowy punkt końcowy badania PROactive (zgony ze wszystkich przyczyn, zawał, udar, ACS, zabiegi na naczyniach wieńcowych i kończyn dolnych lub amputacje powyżej kostki) wystąpił u 21,4% chorych w grupie leczonej pioglitazonem i u 24,0% w grupie kontrolnej (p = 0,134). Poszczególne punkty składowe punktu pierwotnego wystąpiły z podobną częstością, z wyjątkiem ostrego zespołu wieńcowego, który zaobserwowano u 2,9% chorych w grupie leczonej pioglitazonem i u 4,4% w grupie kontrolnej (HR 0,63; 95% CI 0,41–0,97; p = 0,034).
Drugorzędowy punkt końcowy badania PROactive (pierwsze zdarzenie zgon, zawał i udar) wystąpił u 12,0% chorych leczonych pioglitazonem i u 14,7% w grupie kontrolnej (p = 0,058).

W grupie przyjmującej pioglitazon obserwowano redukcję stężeń: HbA_1c o 0,8%, TG o 11,1%, LDL o 7,8% i HDL o 18,8%. Objawy uboczne zanotowano u 47,2% chorych w grupie otrzymującej pioglitazon i u 51% w grupie placebo. Leczenie szpitalne z powodu niewydolności serca prowadzono u 7,5 vs 5,2% chorych, a zgon z powodu niewydolności serca nastąpił u 1,4 vs 0,9% chorych odpowiednio w grupach.