Ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania heparyny drobnocząsteczkowej i heparyny niefrakcjonowanej w profilaktyce zatorowości żylnej u chorych z ostrym udarem niedokrwiennym.

Grupę badaną stanowiło 1762 chorych w wieku ≥ 18 lat, z udarem niedokrwiennym potwierdzonym w badaniu tomograficznym (CT) lub w rezonansie magnetycznym (MRI), niechodzących bez wsparcia, w ocenie NIHSS (National Institutes of Health Stroke Scale) ≥ 2 pkt dla funkcji motorycznej kończyn. Do badania kwalifikowano chorych z objawami trwającymi do 48 godz. od ich pojawienia się.

Randomizacja chorych do grupy otrzymującej 40 mg enoksaparyny podskórnie raz dziennie (n = 884) lub do grupy, w której podawano 5000 U UFH podskórnie dwa razy dziennie (n = 878), przez 10 dni. Chorzy byli kwalifikowani do grupy z ciężkim udarem (NIHSS ≥ 14 pkt) lub mniej ciężkim udarem (NIHSS <14).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: złożony, objawowa lub nie (w ocenie za pomocą USG) zakrzepica żył głębokich, albo objawowa lub zakończona zgonem zatorowość płucna w okresie obserwacyjnym 14 dni. W ocenie bezpieczeństwa stosowanego leczenia oceniano krwawienia domózgowe, duże krwawienia, liczbę zgonów do 48 godz. po zakończonym leczeniu.
Drugorzędowy punkt końcowy: objawowa zatorowość żylna (zakrzepica żył głębokich lub zatorowość płucna lub oba stany) w 30., 60. i 90. dniu po randomizacji.

Chorzy w wieku > 75 lat stanowili 25% badanych, chorzy ze wskaźnikiem NIHSS < 14 pkt – 72%, średni wskaźnik NIHSS wynosił 11,3 pkt. Średni okres stosowania leków – 10,5 dnia, średni czas do rozpoczęcia profilaktyki – 1,2 dnia. Leki przeciwpłytkowe i ASA otrzymywało 81% chorych.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: wystąpienie zatorowości żylnej w ciągu 14 dni obserwacji było istotnie statystycznie niższe w grupie enoksaparyny – obserwowano ją u 68 (10%) chorych w porównaniu ze 121 (18%) w grupie otrzymującej UFH (RR 0,54; 95% CI 0,44–0,76; p = 0,0001). Główna różnica dotyczyła liczby chorych z zakrzepicą żył głębokich (redukcja RR o 43%). Liczba chorych z zatorowością żylną była większa w grupie osób z ciężkim udarem (NIHSS ≥ 14 pkt). Enoksaparyna zmniejszyła liczbę chorych z zatorowością żylną (zakrzepicą żył głębokich) zarówno u chorych ze wskaźnikiem NIHSS <14 pkt (p = 0,004), jak i wskaźnikiem NIHSS ≥ 14 pkt (p = 0,005). Stosowanie enoksaparyny wiązało się z lepszymi wynikami leczenia we wszystkich podgrupach chorych. Poważne krwawienia wystąpiły u 69 (8%) chorych w grupie leczonej enoksaparyną i u 70 (8%) w grupie otrzymującej UFH (p = 0,90). Krwawienia domózgowe zanotowano u 3 vs 4 chorych (p = 0,55), duże krwawienia pozaczaszkowe u 7 chorych otrzymujących enoksaparynę (p = 0,015), zgony z powodu krwawień u 5 vs 4 chorych odpowiednio w grupach (p = 1,0). Krwawienia domózgowe występowały istotnie statystycznie częściej w grupie osób z NIHSS ≥ 14 pkt (p = 0,04) i nieistotnie częściej w grupie z NIHSS < 14 pkt (p = 0,09).
Drugorzędowy punkt końcowy: liczba chorych z zatorowością żylną po 30 dniach wynosiła 70 (11%) w grupie otrzymującej enoksaparynę i 121 (18%) w grupie przyjmującej UFH (p < 0,0001), po 60 dniach odpowiednio 70 (11%) vs 122 (18%) (p < 0,0001) i po 90 dniach 70 (11%) vs 122 (18%) (p < 0,0001). Liczba zgonów po 14 (48 vs 45 chorych) i 90 dniach (100 vs 103 chorych) była podobna w grupach, również w podgrupach chorych ze wskaźnikiem NIHSS < 14 oraz ≥ 14 pkt. Liczba zgonów z wyłączeniem zatorowości żylnej, krwawień i udarów była podobna w grupach – 67 (8%) chorych w grupie leczonej enoksaparyną i 73 (8%) w grupie otrzymującej UFH.