Wstęp. Zaleca się przed wykonaniem przezskórnych zabiegów inwazyjnych (percutaneous coronary intervention, PCI) na naczyniach wieńcowych stosowanie dawki nasycającej klopidogrelu łącznie z ASA. Wydaje się, że dawka 600 mg na co najmniej 2 godz. przed PCI, lub 300 mg co najmniej 15 godz. przed PCI są dawkami optymalnymi. Ograniczenia w wielkości dawki zależą również od możliwości absorpcyjnych leku, jaki również skuteczność leku zależy od czasu jego stosowania.
Cel badania. Ocena skuteczności dwóch dawek nasycających klopidogrelu w wysokości 600 mg, podanych w odstępach 18-24 godz., w porównaniu z zalecanymi dawkami leku stosowanymi przed wykonaniem PCI.

Grupę badaną stanowiło 148 chorych z podejrzeniem lub udokumentowaną chorobą wieńcową, kierowanych do wykonania planowego zbiegu PCI. Do badania nie właczono chorych z niestabilną dusznicą, z zawałem serca, lub chorych którzy otrzymywali blokery receptora IIb/IIIa.

Randomizacja do trzech grup badania, grupy w której podawano klopidogrel w dawce nasycającej 300 mg dzień przed zabiegiem i 75 mg rano w dniu zabiegu (n=49 chorych), do grupy w której podawano 600 mg klopidogrelu co najmniej 2 godz. przed zabiegiem (n=49 chorych) lub do grupy w której podawano 600 mg dzień przed zabiegiem, a następną dawkę co najmniej po 15 godz. również w wysokości 600 mg co najmniej 2 godz. przed zabiegiem (n=50 chorych). U chorych u których implantowano stent kontynuowano podawanie klopidogrelu w dawce 75 mg dziennie co najmniej 30 dni. Krew do badań pobierano przed randomizacją, bezpośrednio po wykonaniu zabiegu i po 12 i 24 godz. po PCI. Oceniano wczesną (Agg_peak 1-2 min po podaniu ADP) lub późną (Agg_6min 6 min po podaniu ADP) agregację pytek po stymulacji 5 lub 20 µmol/l ADP. Procent zahamowanych płytek oceniano jako: intensywność agregacji w czasie leczenia – intensywność agregacji przed leczeniem / intensywność agregacji przed leczeniem.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: procent Agg_peak w czasie zabiegu PCI
Drugorzędowy punkt końcowy: procent Agg_6min, procent Agg_peak po PCI, brak odpowiedzi na leczenie definiowane jako obniżenie Agg_peak <10%, 20% i 40%. Klinicznie zgon, zawał i ponowna rewaskularyzacja naczynia (target vessel revascularization, TVR) po 30 dniach, duże i małe krwawienia, powikłania miejscowe.

Średni wiek chorych wyniósł 61,5 lat, mężczyźni stanowili 78% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 72% chorych, przebyty zawał u 25%, przebyte PCI u 21%, CABG u 9,5%, cukrzycę u 25%, hiperlipidemię u 82%. Palacze – 24% badanych. Średni BMI – 30 kg/m².
Pierwszorzędowy punkt końcowy: procent zahamowanych płytek był istotnie statystycznie wyższy w grupie w której podano dwie dawki nasycające w porównaniu do pozostałych dawek klopidogrelu. Procent zahamowanych płytek Agg_peak wyniósł 31,4% w grupie w której stosowano 300 mg klopidogrelu, 29,0% w grupie z pojedynczą dawką klopidogrelu i 49,5% w grupie w której podawano dwie dawki nasycające po stymulacji 5 µmol/l ADP (p<0,0001) i 22,4%, 22,3% i 39,8% odpowiednio w grupach po stymulacji 20 µmol/l ADP (p<0,0001).
Drugorzędowy punkt końcowy: procent zahamowanych płytek Agg_6min był również istotnie statystycznie wyższy w grupie w której podano dwie dawki nasycające klopidogrelu (p<0,0001 zarówno po stymulacji 5 jak i 20 µmol/l ADP). Liczba chorych bez względu na przyjętą definicję braku odpowiedzi na leczenie była istotnie statystycznie mniejsza w grupie leczonej podwójną dawką klopidogrelu.
W ciągu 30 dni nie obserwowano zgonów, zawałów i nie wykonywano TVR w grupach. Nie obserwowano dużych krwawień, natomiast małe wystąpiły z podobna częstością w grupach (3 chorych w grupie leczonej 300 mg klopidogrelu, 8 w grupie leczonej 600 mg i 4 w grupie leczonej podwójną dawką) i wiązały się głównie z powikłaniami miejscowymi.

Wnioski. Klopidogrel podawany w dwóch dawkach nasycających po 600 mg powoduje zahamowanie większej ilości płytek w porównaniu do obecnie zalecanych dawek.