Wstęp
Okresowo występujące zaostrzenia niewydolności serca u chorych z przewlekłą niewydolnością serca wymagają z reguły leczenia w warunkach szpitalnych. Przewidywanie pogorszenia przebiegu choroby na podstawie zgłaszanych przez chorych objawów ma ograniczoną wartość i nie zawsze na tej podstawie możliwe jest wczesne podjęcie właściwych decyzji terapeutycznych, przeciwdziałających zaostrzeniu choroby. Nieinwazyjna impedancyjna kardiografia (impedance cardiography, ICG) pozwala na ambulatoryjną ocenę hemodynamiczną chorego, dostarczając informacji o wolemii, dynamice przepływu w aorcie i zmian frakcji wyrzutowej. Nie poznano, jak dotąd, znaczenia ICG w przewidywaniu wystąpienia groźnego klinicznie zaostrzenia niewydolności serca.
Cel badania
Ocena znaczenia parametrów hemodynamicznych uzyskiwanych z ICG w przewidywaniu dekompensacji układu krążenia u chorych z przewlekłą niewydolnością serca.
Grupę badaną stanowiło 212 chorych z niewydolnością serca zarówno o etiologii niedokrwiennej i nieniedokrwiennej, w II-IV klasie wg skali NYHA, optymalnie leczonych farmakologicznie. Wszyscy chorzy w okresie ostatnich 3 mies. byli leczeni szpitalnie lub mieli udzielane porady w oddziałach ratunkowych, lub zgłaszali się na wcześniej niezaplanowane wizyty z powodu pogorszenia niewydolności serca. W okresie ostatnich 7 dni farmakoterapia chorych pozostawała niezmieniona.
Chorzy zakwalifikowani do badania byli oceniani klinicznie, a następnie dokonywano oceny ICG w warunkach ambulatoryjnych co 2 tyg. przez 26 tyg. Rejestrowano ponadto masę ciała, objawy kliniczne, klasę wg skali NYHA, a chorzy określali swój stan w skali cyfrowej. Po ocenie ICG chorzy byli kierowani do lekarzy, którzy nie znali wyników badania.
Średni wiek chorych wyniósł 59 lat, mężczyźni stanowili 64% badanych. Niewydolność serca niedokrwienną stwierdzono u 46% chorych. Średnia wartość EF – 27%. Wartość EF > 40% – 17% badanych. W II klasie wg skali NYHA – 32% chorych, w III klasie – 66% i w IV – 3% . W czasie obserwacji stwierdzono 104 okresy pogorszenia niewydolności serca u 59 chorych, z czego 16 chorych zmarło, 78 chorych było leczonych szpitalnie i 10 chorych wymagało pomocy w oddziale ratunkowym. Pogorszenie niewydolności serca wystąpiło w 80 przypadkach w czasie 14 dni od włączenia do badania.
W analizie wieloczynnikowej wykazano, że 3 parametry ICG przewidywały pogorszenie niewydolności serca. Spadek wskaźnika szybkości przepływu w aorcie, wzrost indeksu zawartości płynów w klatce piersiowej i spadek czasu skurczu lewej komory (p < 0,001 dla wszystkich). Na podstawie 3 parametrów uzyskanych za pomocą badania ICG wyliczano wskaźnik ICG. W przedstawionym wskaźniku ICG jego wartość w zakresie 0-3 wskazywała na małe ryzyko pogorszenia wydolności serca, 4-6 na umiarkowane ryzyko pogorszenia wydolności serca, a 7-10 na wysokie ryzyko pogorszenia wydolności serca.
Wnioski
U chorych z przewlekłą niewydolnością serca zastosowanie nieinwazyjnej kardiografii impedancyjnej jest pomocne w przewidywaniu zagrożenia dekompensacji układu krążenia.
Packer M, Abraham WT, Mehra MR, Yancy CW, Lawless CE, Mitchell JE, Smart FW, Bijou R, O'Connor CM, Massie BM, Pina IL, Greenberg BH, Young JB, Fishbein DP, Hauptman PJ, Bourge RC, Strobeck JE, Murali S, Schocken D, Teerlink JR, Levy WC, Trupp RJ, Silver M Utility of impedance cardiography for the identification of short-term risk of clinical decompensation in stable patients with chronic heart failure. J Am Coll Cardiol. 2006 Jun 6, 47(11), 2245-2252. [PMID]: 16750691.