Wstęp. Podwójna terapia przeciwpłytkowa jest zalecana u chorych z ostrym zespołem wieńcowym i u chorych kierowanych do implantacji stentu. Obok ASA, powszechnie stosowany jest klopidogrel w dawce nasycającej 300-600 mg i w dawce przewlekłej 75 mg dziennie. Jednak u 5 do 44% chorych obserwuje się słabą odpowiedź na ten lek i ta grupa chorych jest obciążona większym ryzykiem zdarzeń sercowo-naczyniowych. Prasugrel, podobnie jak klopidogrel, jest blokerem receptora adenozynowego i po podaniu doustnym ulega przemianie do aktywnego proleku. W badaniach prasugrel jest w większym stopniu metabolizowany do aktywnego metabolitu, jak i silniej hamuje płytki.
Cel badania. Ocena farmakodynamiczna i farmakokinetyczna prasugrelu w porówaniu do klopidogrelu u chorych z chorobą wieńcową leczonych ASA.

Grupę badaną stanowiło 110 chorych z stabilną dusznicą bolesną, w wywiadzie dusznica niestabilna, przebyty zawał serca, lub rewaskularyzacja lub co najmniej jedna zmiana w naczyniu wieńcowym w badaniu angiograficznym lub w innym badaniu obrazowym nieinwazyjnym.

Randomizacja do grupy otrzymującej 60 mg w dawce nasycającej prasugrelu pierwszego dnia, a następnie 10 mg leku dziennie (n=55 chorych), lub do grupy leczonej klopidogrelem w dawce nasycającej 600 mg, a następnie 75 mg dziennie (n=55 chorych). Wszyscy chorzy otrzymywali 100 mg ASA przed badaniem i przez cały okres badania. Badanie kontrolne po 1., 2., 14. i 29. dniu.

Średni wiek chorych wyniósł 63 lat, mężczyźni stanowili 92% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 65% chorych, dusznicę bolesną u 58%, przebyty zawał u 69%, przebyte PCI u 98%, przebyte CABG u 8%, niewydolność serca u 12%, cukrzycę u 18%, hiperlipidemię u 90%. Stenoza ≥50% w badaniu angiograficznym u 99% chorych.

Wyjściowo nie stwierdzono różnic pomiędzy grupami w maksymalnej agregacji płytek po stymulacji 20 µM ADP. Po 30 min. po pierwszej dawce leków, liczba płytek ulegająca agregacji była istotnie statystycznie niższa w grupie leczonej prasugrelem, w porównaniu do grupy leczonej klopidogrelem. Maksymalnej agregacji uległo 37,8% vs 65,1% płytek odpowiednio w grupach (p<0,001). Różnica ta utrzymywała się po 2 godz. od podania dawki nasycającej (31,0% vs 54,7%, p<0,001), po 14 dniach (41,6% vs 53,5%, p<0,001) jak i po 29 dniach (42,6% vs 53,5%, p<0,001).
Blokowanie receptora P2Y₁₂ określane indeksem reaktywności płytek (platelet reactivity index, PRI) było istotnie statystycznie większe po 1., 2. i 24. godzinie po podaniu dawki nasycającej prasugrelu (16,0, 8,3 i 8,7%) w porównaniu do klopidogrelu (68,5, 55,9 i 50,2%, p<0,001). W czasie przewlekłego leczenia średnia wartość PRI była w dalszym ciągu istotnie statystycznie niższa w grupie leczonej prasugrelem, po 14 dniach 24,7% vs 50,7% (p<0,001), po 29 dniach 25,0% vs 51,2% (p<0,001).
Stężenie aktywnych metabolitów było większe i szybciej narastało w ciągu 2 godz. po podaniu dawki nasycającej jak i przy podawaniu dawki stosowanej przewlekle.
Oba leki były dobrze tolerowane przez chorych. Liczba objawów ubocznych była podobna w grupach, chociaż niewielkie krwawienia (krwawienia w miejscu nakłucia, wybroczyny) częściej obserwowano u chorych otrzymujących prasugrel, u 32 chorych vs 13 chorych w grupie otrzymującej klopidogrel.

Wnioski. Prasugrel w dawce nasycającej i przewlekłej powoduję szybsze i większe zablokowanie receptora P2Y12 biorącego udział w hamowaniu płytek, niż klopidogrel u chorych z chorobą wieńcową otrzymujący ASA.