Tienopirydyny działające poprzez zablokowanie receptora P2Y₁₂ hamują agregację płytek zależną od aktywacji ADP. Leki te są rutynowo stosowane u chorych z ostrym zespołem wieńcowym bez uniesienia odcinka ST (non ST-segment elevation-acute coronary syndrome, NSTE-ACS) i kierowanych do zabiegów inwazyjnych (percutaneous coronary intervention, PCI). Niestety u 1-3% chorych stwierdza się zakrzepicę w stencie, a w publikowanych badaniach zwraca się uwagę na zjawisko braku odpowiedzi na klopidogrel u znacznego procenta chorych (11-34%). Nowym lekiem z tej grupy jest prasugrel, którego siła działania jest 10-krotnie wyższa w porównaniu z klopidogrelem.

Cel badania
Porównanie efektywności terapii przeciwpłytkowej różnych dawek prasugrelu w stosunku do klopidogrelu u chorych ze stabilną chorobą wieńcową.

Prasugrel i klopidogrel podawano w dawce nasycającej, a następnie podtrzymującej przez 27 dni. Randomizacja do grupy otrzymującej (dawka nasycająca/dawka przewlekła) 40 mg/5 mg prasugrelu (n = 19 chorych), do grupy 40 mg/7,5 mg (n = 19 chorych), do grupy 60 mg/10 mg (n = 19 chorych) i do grupy 60 mg/15 mg (n = 21 chorych). Klopidogrel podawano w dawkach typowych 300/75 mg (n = 23 chorych). Wszyscy chorzy otrzymywali 325 mg ASA.

Ocenę zablokowania agregacji płytek dokonywano przed podaniem leku, po 2, 4 i 6 godz. pierwszego dnia, następnie pomiędzy 7. a 14. dniem na godzinę przed następną dawką leku i trzeci pomiar pomiędzy 26. a 32. dniem badania przed podaniem leku i po 2, 4 i 6 godz. po podaniu leku. Oporność na stosowany lek rozpoznawano, gdy liczba agregatów płytek po stymulacji ADP nie wzrosła > 20% po leczeniu w porównaniu z pomiarem wykonanym przed leczeniem.

Średni wiek chorych wyniósł 64 lata, mężczyźni stanowili 80% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 48% chorych, przebyty zawał u 56%, cukrzycę u 10%, hiperlipidemię u 69%. Palacze – 17% badanych.

Wyjściowo liczba agregowanych płytek była podobna w grupach zarówno po stymulacji 5 i 20 µM ADP.

W porównaniu do 300 mg dawki nasycającej klopidogrelu podanie dawki nasycającej 40 i 60 mg prasugrelu powodowało istotnie statystycznie wyższy stopień zahamowania agregacji płytek zarówno po 2, 4, jak i 6 godz. od rozpoczęcia leczenia (p < 0,01). Również po 7 i 28 dniach stosowania leków stopień zahamowania agregacji był istotnie statystycznie wyższy w grupie chorych otrzymujących przewlekle prasugrel w porównaniu z grupą otrzymującą klopidogrel. Dla dawek 10 i 15 mg prasugrelu różnica ta była wyższa (p < 0,01) niż dla dawki 7,5 mg (p < 0,05)

Odsetek chorych z opornością na leczenie przeciwpłytkowe (non-responders) w dawce nasycającej 40 i 60 mg był niewielki i wynosił 3% w porównaniu z 52% chorych w grupie klopidogrelu (p = 0,0002). W leczeniu przewlekłym liczba non-responders zależała od dawki stosowanego leku. Przy dawce 5 mg prasugrelu na leczenie nie odpowiadało 36% chorych, w przypadku dawki 7,5 mg – 21% chorych. Natomiast nie było non-responders wśród chorych leczonych dawkami 10 i 15 mg. Oporność na klopidogrel stwierdzono u 45% chorych (p = 0,0007 w porównaniu z dawką 10 i 15 mg prasugrelu).

Żaden chory nie przerwał leczenia z powodu objawów ubocznych. W grupie prasugrelu obserwowano częściej siniaki i wybroczyny.

Prasugrel w dawce nasycającej 40-60 mg i dawce podtrzymującej 10-15 mg jest bardziej efektywnym lekiem przeciwpłytkowym niż klopidogrel.