Zespół metaboliczny, podobnie jak cukrzyca, jest czynnikiem wysokiego ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych zarówno po zabiegach rewaskularyzacji przezskórnej (percutaneous coronary intervention, PCI), jak i chirurgicznej. U chorych z zespołem metabolicznym obserwuje się progresję miażdżycy, co potwierdza pomiar grubości kompleksu intima-media (carotid intima-media thickness, CIMT). W zespole metabolicznym stwierdza się zwiększone stężenia markerów zapalnych, jak również występowanie zaburzenia gospodarki węglowodanowej z często współistniejącą cukrzycą. Antagoniści receptorów aktywowanych przez proliferatory peroksysomów (peroxisome proliferator-activated receptor, PPAR) zmniejszają stężenia glukozy i markerów zapalnych. Brak jest prac oceniających wpływ antagonistów PPAR na rozwój miażdżycy u chorych z zespołem metabolicznym.

 

Cel badania
Ocena rosiglitazonu stosowanego u chorych z zespołem metabolicznym kierowanych do PCI.

Randomizacja chorych do grupy leczonej rosiglitazonem w dawce 4 mg dwa razy dziennie (n = 102) lub do grupy placebo (n = 98). Chorych poddano zabiegowi PCI. U chorych zakwalifikowanych do badania przeprowadzano pomiar grubości kompleksu intima-media lewej i prawej tętnicy szyjnej wspólnej, opuszki i tętnicy wewnętrznej.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: ocena CIMT po 12 mies. leczenia.

Drugorzędowy punkt końcowy: zmiany CIMT po 6 i 12 mies., klinicznie punkt złożony, zgon, zawał, udar i rewaskularyzacja w ciągu 12 mies., objawowa hipoglikemia, stężenia CRP, PAI-1, profil lipidowy, poziom glikemii, stężenie insuliny, HbA_1C i oporność na insulinę (homeostasis model assessment of insulin resistance, HOMA).

Średni wiek chorych wynosił 59,5 roku, mężczyźni stanowili 80% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 76% chorych, dusznicę bolesną stabilną u 50%, dusznicę bolesną niestabilną u 50%, przebyty zawał u 37%, przebyte PCI u 37%, przebyte CABG u 20%, cukrzycę u 4%, hiperlipidemię u 86%. Palacze – 20% badanych. Średni BMI – 33 kg/m², BP – 139/78 mm Hg.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: nie stwierdzono zmian w średniej i maksymalnej CIMT pomiędzy grupami. Średnia grubość uległa zmniejszeniu w grupie leczonej o 0,001 mm, a zwiększenie CIMT obserwowano w grupie placebo – o 0,013 mm – ale różnica nie była istotna statystycznie (p = 0,49).

Drugorzędowy punkt końcowy: nie obserwowano również zmian w ocenie CIMT po 6 mies. i pomiędzy 6. a 12. mies. leczenia. Punkt złożony wystąpił u 6 chorych w grupie leczonej i u 11 chorych w grupie placebo (p = 0,19). Poszczególne punkty końcowe wystąpiły z podobną częstością.

Obserwowano pozytywny trend w zmniejszeniu liczby nowo rozpoznanych cukrzyc, nie stwierdzono przypadków nowych rozpoznań w grupie leczonej rosiglitazonem, a w grupie placebo świeża cukrzyca została rozpoznana u 3 chorych (p = 0,081). Nie obserwowano objawowej hipoglikemii. Po 12 mies. leczenia doszło do zmniejszenia stężenia CRP w grupie leczonej, ale redukcja nie była istotna statystycznie w porównaniu z grupą placebo. Stężenie CRP uległo zmniejszeniu o 35,4% w grupie leczonej i o 15,8% w grupie placebo po 6 mies. leczenia (p = 0,59), po 12 mies. o 40,0 vs 20,9% odpowiednio w grupach (p = 0,089). Nie obserwowano zmian w poziomie glikemii (średnie stężenie glukozy w grupach – 98 mg/dl), insuliny (13,2 vs 10,8 μU/ml) lub HbA_1C (6 vs 5,8%). Zwiększyło się natomiast istotnie statystycznie stężenie HDL (o 15,5% w grupie rosiglitazonu i o 4,1% w grupie placebo, p = 0,05), zmianie uległo również stężenie TG (o –13,9% vs 14,9% odpowiednio w grupach, p = 0,004).

 

 

W grupie chorych z zespołem metabolicznym kierowanych do zabiegu PCI roczne leczenie rosiglitazonem nie spowodowało zmian w grubości kompleksu intima-media.