Wstęp
Wprowadzenie do leczenia stentów pokrytych lekami antyproliferacyjnym (drug eluting stent, DES) dramatycznie zmniejszyło liczbę restenoz w stencie w porównaniu do stentów metalowych. Pomimo powszechnego stosowania DES, restenozę w stencie w dalszym ciągu stwierdza się głównie w grupach wysokiego ryzyka. Cukrzyca jest niezależnym czynnikiem ryzyka rozwoju restenozy w stencie, podobnie jak i zakrzepicy w stencie. Pioglitazon, zaaprobowany do leczenia chorych z cukrzycą typu 2, dodatkowo powoduje zmniejszenie proliferację neointimy po implantacji stentu metalowego (bare metal stent, BMS). Brak jest danych oceniających skuteczność pioglitazonu w zmniejszeniu częstości restenozy w stencie w obserwacjach wieloośrodkowych.
Cel badania
Ocena pioglitazonu w zahamowaniu proliferacji neointimy i zmniejszeniu liczby restenoz w stencie.
Grupę badaną stanowiło 97 chorych z rozpoznaną cukrzycą typu 2 i objawową chorobą wieńcową (dusznica bolesna stabilna, niestabilna, zawał serca z uniesieniem i bez uniesienia odcinka ST).
Randomizacja średnio 3 dni po zabiegu inwazyjnym na naczyniach wieńcowych (percutaneous coronary intervention, PCI) do grupy leczonej pioglitazonem w dawce 30 mg dziennie (n = 48 chorych) lub do grupy kontrolnej (n = 49 chorych). U wszystkich chorych implantowano BMS. Wyjściowo i po 6 mies. wykonywano badanie angiograficzne i ultrasonograficzne wewnątrznaczyniowe (intravascular ultrasound, IVUS). Inne leki przeciwcukrzycowe były dozwolone do stosowania celem wyrównania cukrzycy. Badanie kontrolne po 1., 6. i 12. mies. po wykonaniu PCI.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: restenoza w badaniu angiograficznym i liczba ponownych rewaskularyzacji miejsca stentowanego (target lesion revascularization, TLR).
Drugorzędowy punkt końcowy: objętość neointimy lub wskaźnik neointimy (objętość neointimy/objętości stentu × 100) w stencie w badaniu IVUS.
Średni wiek chorych wyniósł 64 lat, mężczyźni stanowili 85% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 60% chorych, przebyty zawał u 21%, przebyte CABG u 4%, dyslipidemię u 58%. Palacze – 52% badanych.
Stabilną dusznicę bolesna rozpoznano u 27% chorych, niestabilną u 23% i zawał serca u 50%. Zmiana zlokalizowana w gałęzi przedniej zstępującej u 40% chorych, w gałęzi okalającej u 23% i w prawej tętnicy wieńcowej u 37%. Średnia długość stentu 17 mm.
Po 6 mies. leczenia średnie stężenie glukozy na czczo, hemoglobiny glikowanej oraz lipidów było podobne w grupach. Również liczba i typ stosowanych leków był podobny w grupach.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: po 6 mies. restenozę w badaniu angiograficznym stwierdzono u 17,4% chorych w grupie leczonej pioglitazonem i u 35,0% chorych w grupie kontrolnej (p = 0,06). Późna utrata światła (late loss lumen, LLL) wyniosła 0,69±0,52 mm vs 1,00±0,49 mm odpowiednio w grupach (p = 0,02). Ponowną TLR wykonano u 6 chorych w grupie leczonej pioglitazonem i u 15 chorych w grupie kontrolnej (p = 0,04).
Drugorzędowy punkt końcowy: objętość neointimy w badaniu IVUS wyniosła 48,0 mm3 w grupie leczonej pioglitazonem i 62,7 mm3 w grupie kontrolnej (p = 0,07). Wskaźnik neointimy był istotnie statystycznie niższy w grupie leczonej niż w kontrolnej (31,1 vs 40,5%, p = 0,01)
Wnioski
Leczenie piogitazonem może powodować supresję proliferacji neointimy w stencie i zmniejszać liczbę ponownych rewaskularyzacji u chorych z cukrzycą typu 2.
Takagi T, Okura H, Kobayashi Y, Kataoka T, Taguchi H, Toda I, Tamita K, Yamamuro A, Sakanoue Y, Ito A, Yanagi S, Shimeno K, Waseda K, Yamasaki M, Fitzgerald PJ, Ikeno F, Honda Y, Yoshiyama M, Yoshikawa J; POPPS Investigators. A prospective, multicenter, randomized trial to assess efficacy of pioglitazone on in-stent neointimal suppression in type 2 diabetes: POPPS (Prevention of In-Stent Neointimal Proliferation by Pioglitazone Study). JACC Cardiovasc Interv. 2009 Jun, 2(6), 524-531. [PMID]: 19539256 .