Wstęp
Duże badania kliniczne ustabilizowały rolę statyn w redukcji stężenia LDL i prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Podstawowy mechanizm działania prowadzący do zmniejszenia stężenia lipidów jest taki sam w tej grupie leków, jednak poszczególne statyny różnią się profilem skuteczności i bezpieczeństwa. Pitawastatyna to syntetyczna pochodna, która nie jest metabolizowana przez cytochrom P450 3A4.
Cel badania
Porównanie skuteczności i bezpieczeństwa pitawastatyny i atorwastatyny u dorosłych Koreańczyków z hipercholesterolemią.
Grupę badaną stanowiło 222 chorych w wieku 20–79 lat, uprzednio nieleczonych statynami, z hipercholesterolemią, bez cukrzycy, nadciśnienia tętniczego i innych poważnych chorób.
Randomizacja chorych do grupy leczonej pitawastatyną (n = 110) lub do grupy, w której podawano atorwastatynę (n = 112). W okresie wstępnym chorym modyfikowano dietę, zmniejszając o ≤ 20% liczbę kalorii, o ≤ 6% liczbę kalorii związanych z tłuszczami stałymi, z dziennym spożyciem cholesterolu < 200 mg/dl. Do badania włączano chorych ze stężeniem TG < 400 mg/dl i LDL > 130 mg/dl po okresie leczenia wstępnego. Leczenie rozpoczynano od podawania 2 mg pitawastytyny, której dawkę podwajano po 4 tyg., jeżeli nie osiągnięto wymaganego stężenia LDL. W przypadku atorwastatyny leczenie rozpoczynano od 10 mg i po 4 tyg. podwajano dawkę. Docelowe stężenie LDL było zgodne z zaleceniami NCEP ATP III (National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III). W przypadku chorych na chorobę wieńcową lub z jej ekwiwalentem, docelowe stężenie LDL wynosiło < 100 mg/dl, natomiast u chorych z ≥ 2 czynnikami ryzyka i 10-letnim ryzykiem choroby wieńcowej ≤ 20%, docelowe stężenie LDL < 130 mg/dl i u chorych z ≤ 1 czynnikiem ryzyka docelowe stężenie LDL < 160 mg/dl.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: liczba chorych, którzy osiągnęli docelowe stężenia LDL.
Drugorzędowy punkt końcowy: zmiany profilu lipidów po 8 tyg. leczenia.
Średni wiek chorych wynosił 59 lat, mężczyźni stanowili 33% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 53% chorych, dusznicę bolesną u 12%, cukrzycę u 7%. Palacze – 12% badanych. Średni BMI – 25 kg/m2, średnia wartość BP – 128/79 mm Hg.
Średnie stężenia cholesterolu, TG, HDL (wyliczone wg wzoru Friedewalda) i LDL były porównywalne w grupach.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: po 8 tyg. leczenia porównywalna liczba chorych w poszczególnych grupach osiągnęła docelowe wartości LDL – 92,7% chorych w grupie leczonej pitawastatyną i 92% leczonych atorwastatyną, ze średnim zmniejszeniem stężenia LDL o 42,9 vs 44,1 mg/dl odpowiednio w grupach.
Drugorzędowy punkt końcowy: zmniejszenie średniego stężenia poszczególnych parametrów lipidowych było podobne w grupach. Stężenie cholesterolu zmniejszyło się o 28,2 mg/dl w grupie leczonej pitawastatyną i o 29,6 mg/dl w grupie leczonej atorwastatyną, stężenie TG zmniejszyło się o 9,9 vs 11,0 mg/dl, a stężenie HDL wzrosło o 7,1 vs 6,7 mg/dl. Stężenie CRP w grupie leczonej pitawastatyną uległo zmniejszeniu z 2,46 do 1,65 mg/dl, a w grupie leczonej atorwastatyna z 2,14 do 1,81 mg/dl (p = NS).
Leki były dobrze tolerowane. Z powodu objawów ubocznych leczenie przerwano u 1 chorego otrzymującego pitawastatynę i u 4 chorych przyjmujących atorwastatynę. Zwiększone stężenia CK ponad 2 razy powyżej górnej granicy normy obserwowano u 6 chorych otrzymujących pitawastatynę i u 7 chorych, którym podawano atorwastatynę.
Wnioski
Obie statyny wykazują podobną skuteczność w normalizacji stężeń parametrów lipidowych i były dobrze tolerowane przez chorych.
Hak Lee S, Chung N, Kwan J, Kim DI, Ho Kim W, Jeong Kim C, Seung Kim H, Hoon Park S, Seog Seo H, Gu Shin D, Woo Shin Y, Shim WJ, Ahn TH, Ho Yun K, Yoon MH, Cha KS, Choi SW, Wook Han S, Su Hyon M; on behalf of the Korean Multicenter Study. Comparison of the efficacy and tolerability of pitavastatin and atorvastatin: An 8-week, multicenter, randomized, open-label, dose-titration study in korean patients with hypercholesterolemia. Clin Ther. 2007 Nov, 29(11), 2365-2373. [PMID]: 18158077.