Hiperinsulinemia, będąca niezależnym czynnikiem rozwoju choroby wieńcowej, występuje często u chorych z nadciśnieniem tętniczym, nietolerancją glukozy, otyłością i dyslipoproteinemią. W badaniach eksperymentalnych wykazano, że hiperinsulinemia stymuluje mięśnie gładkie do proliferacji. Oporność na insulinę jest niezależnym prognostykiem wczesnej restenozy po stentowaniu naczyń wieńcowych i wiąże się ze wzrostem liczby zawałów i zgonów. Ostatnio wykazano, że glitazony mogą zmniejszać ryzyko rozwoju restenozy w stencie. Mechanizm łączący zjawisko hiperinsulinemii i zahamowania proliferacji neointimy w wyniku terapii glitazonami jest nieznany.

Cel badania
Wyjaśnienie mechanizmu działania pioglitazonu w prewencji restenozy.

Randomizacja do grupy otrzymującej 30 mg pioglitazonu dziennie, rozpoczynając leczenie po 2 tyg. od stentowania (n = 26 chorych) lub do grupy placebo (n = 28 chorych). Kontrolne badanie angiograficzne wykonywano po 6 mies. U chorych pobierano krew w celu wykonania oznaczeń biochemicznych z oceną gospodarki węglowodanowej, oporności na insulinę oraz oznaczenia poziomu IL-6, TNFα, adiponektyny, leptyny oraz syntetazy tlenku azotu (endothelial nitric oxide synthase, eNOS).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: późna utrata światła w stencie po 6 mies. leczenia.

Drugorzędowy punkt końcowy: częstość restenozy, minimalny wymiar światła w segmencie, ocena części proksymalnej oraz dystalnej stentu po 6 mies. leczenia.

Średni wiek chorych wyniósł 67 lat, mężczyźni stanowili 72% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 43% chorych, niestabilną dusznicę bolesną u 38%, przebyty zawał u 61% h, hiperlipidemię u74%. Palacze – 28% badanych. Średnia wartość BMI – 24,5 kg/m².

 W analizie parametrów laboratoryjnych nie wykazano różnic pomiędzy grupami w poziomie glikemii i poziomie HbA_1C przed leczeniem i po leczeniu. Natomiast w grupie chorych otrzymujących pioglitazon wykazano istotny statystycznie spadek stężenia insuliny – 69,7 vs 35,6 pmol/l (p = 0,032) i oporności na insulinę – 5,75 vs 1,95 (p = 0,031).

Nie stwierdzono różnic w zakresie gospodarki lipidowej przed leczeniem i po leczeniu pomiędzy grupami.

Parametry charakteryzujące czynność śródbłonka IL-6, TNFα i adiponektyna nie uległy zmianie w czasie leczenia w obu grupach. Natomiast w grupie leczonej pioglitazonem obniżeniu uległo stężenie syntetazy tlenku azotu (endothelial nitric oxide synthase, eNOS; 25,7 vs 14,4 pg/ml, p = 0,01) i stężenie leptyny (15,6 vs 4,2 ng/ml, p = 0,002).

Pierwszorzędowy punkt końcowy: w grupie kontrolnej późna utrata światła była istotnie statystycznie większa w porównaniu z grupą leczoną pioglitazonem – 1,43 ± 1,04 vs 0,30 ± 0,66 mm (p = 0,0008).

Drugorzędowy punkt końcowy: odsetek chorych z restenozą był większy w grupie kontrolnej 16 (57,1%) vs 2 (7,7%) (p = 0,0052). Minimalny wymiar światła w segmencie oraz w części proksymalnej i dystalnej stentu był podobny w grupach.

Późna utrata światła w stencie była dodatnio skorelowana z poziomem leptyny r = 0,49 (p = 0,004).