Statyny obniżają stężenie cholesterolu, co poprzez modyfikację gospodarki lipidowej prowadzi do zmniejszenia ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych. Ponadto działają ochronnie na tkanki i narządy dzięki mechanizmom przeciwzapalnym i antyproliferacyjnym. W ostatnich latach zwrócono uwagę, że mogą także powodować obniżenie ciśnienia tętniczego, redukując dodatkowo ryzyko zdarzeń niepożądanych. Badania, w których wykazano efekt hipotensyjny statyn dotyczyły jednak małych populacji chorych, wykonywano je w warunkach klinicznych nieambulatoryjnych i miały charakter krótkoterminowy.

 

Ocena wpływu prawastatyny na wartość ciśnienia tętniczego mierzonego w warunkach ambulatoryjnych u chorych z łagodnym nadciśnieniem tętniczym i hipercholesterolemią.

Grupę badaną stanowiło 507 chorych w wieku 45–70 lat bez przebytych zdarzeń sercowo-naczyniowych, z nieleczonym lub nieprawidłowo kontrolowanym nadciśnieniem tętniczym (SBP 150–210 mmHg, DBP 95–115 mmHg), hipercholesterolemią (stężenie cholesterolu 160-200 mg/dl, TG ≤300 mg/dl), z bezobjawowymi zmianami w tętnicach szyjnych, potwierdzonymi badaniem ultrasonograficznym.

Randomizacja do grupy leczonej prawastatyną (n=253) lub do grupy otrzymującej placebo (n=254). Wszyscy chorzy otrzymywali hydrochlorotiazyd lub fosinopril celem kontroli ciśnienia tętniczego. W przypadku braku skuteczności leczenia dodawano nifedypinę GITS (lek neutralny w leczeniu zaburzeń lipidowych). Kontrolne badania laboratoryjne oceniające stężenie lipidów: wyjściowo i po 3 miesiącach leczenia, a następnie corocznie. Podczas badań kontrolnych w warunkach ambulatoryjnych dokonywano trzech pomiarów ciśnienia tętniczego manometrem rtęciowym, w pozycji siedzącej. 24-godzinny pomiar ciśnienia tętniczego wyjściowo i corocznie.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany ciśnienia tętniczego.

Średni wiek chorych wynosił 58 lat, 60% badanych stanowili mężczyźni. Palacze – 17% badanych. Średnia masa ciała – 70 kg, średnia wartość BP – 160/98 mmHg. Średnie stężenie cholesterolu 6,78 mmol/l, LDL – 4,69 mmol/l, HDL – 1,36 mmol/l, TG – 1,6 mmol/l, glukozy – 5,21 mmol/l i kreatyniny 83 µmol/l.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: nie wykazano różnic w końcowych wartościach ciśnienia skurczowego i rozkurczowego, ani w wartościach ciśnienia mierzonego przez 24 godziny, zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy. Ciśnienie skurczowe było niższe średnio o 18,1 mmHg w grupie leczonej prawastatyną i o 19,2 mmHg w grupie placebo, w porównaniu z wartościami wyjściowymi (p=0,31). Ciśnienie rozkurczowe było niższe o 12,8 mmHg v. 12,4 mmHg, odpowiednio grupach (p=0,54). W 24-godzinnym monitorowaniu ciśnienia tętniczego, SBP było niższe o 7,0 mmHg w grupie leczonej prawastatyną i o 8,7 mmHg w grupie placebo (p=0,15), a ciśnienie rozkurczowe odpowiednio o 5,0 mmHg v. 6,2 mmHg (p=0,11). W pomiarach dziennych SBP było niższe o 7,3 mmHg w grupie leczonej prawastatyną i o 8,8 mmHg w grupie placebo (p=0,18), a ciśnienie rozkurczowe o 5,2 mmHg v. 6,4 mmHg (p=0,12). W pomiarch nocnych SBP było niższe o 5,6 mmHg w grupie leczonej prawastatyną i o 7,4 mmHg w grupie placebo (p=0,13), a ciśnienie rozkurczowe o 4,0 mmHg v. 5,1 mmHg (p=0,15), odpowiednio u grupach. Obniżenie wartości ciśnienia tętniczego wynikało z leczenia hydrochlorotiazydem lub fosinoprilem i dodatkowo nifedypiną. W podgrupach chorych leczonych tylko hydrochlorotiazydem lub fosinoprilem (88% chorych w grupie leczonej prawastatyną i 87% chorych w grupie placebo) uzyskano podobne wyniki wartości ciśnienia tętniczego.

Na zakończenie badania stężenia cholesterolu (p<0,001), LDL (p<0,001) i TG (p=0,034) były istotnie statystycznie niższe, przy porównywalnej wartości HDL (p=0,13). W grupie leczonej prawastatyną zaobserwowano 12 zdarzeń niedokrwiennych, a w grupie placebo 14.

 

Leczenie prawastatyną chorych z nadciśnieniem tętniczym, u których skutecznie obniżono wartości ciśnienia tętniczego w wyniku zastosowanego leczenia przeciwnadciśnieniowego, nie obserwuje się dodatkowego efektu w obniżeniu wartości ciśnienia tętniczego.