Badania obserwacyjne sugerują, że stymulacja dwukomorowa może utrzymać kurczliwość serca lepiej niż stymulacja koniuszkowa prawokomorowa, u chorych z blokiem przedsionkowo-komorowym i prawidłową funkcją skurczową. Zmniejszenie dyssynchornii skurczowej lewej komory jest mechanizmem poprawiającym kurczliwość serca, co wykazano w badaniach echokardiograficznych. Po implantacji stymulatora dwukomorowego obserwuje się poprawę funkcji skurczowej lewej komory, wydolności fizycznej i jakości życia w porównaniu do stymulatora koniuszkowego prawokomorowego. Wyniki te sugerują, że stymulacja dwukomorowa może być główną metodą przewlekłej stymulacji u większości chorych z prawidłową funkcją skurczową lewej komory.

 

Porównanie stymulatora dwukomorowego do stymulatora dwujamowego prawokomorowego koniuszkowego w utrzymaniu funkcji skurczowej lewej komory, u chorych z prawidłową frakcją wyrzutową i wskazaniami do implantacji stymulatora.

 

Grupę badaną stanowiło 177 chorych z prawidłową frakcją wyrzutowa i wskazaniami do implantacji stymulatora. Do badania nie włączano chorych z migotaniem przedsionków, niestabilną dusznicą bolesną lub ostrym zespołem wieńcowym.

Randomizacja do grupy w której zaprogramowano stymulację koniuszkową prawokomorową (n = 88 chorych) lub do grupy z stymulacją dwukomorową (n = 89 chorych). Wszyscy chorzy mieli implantowany stymulator dwukomorowy synchronizowany przedsionkiem. Elektrodę przedsionkową pozycjonowano w uszku prawego przedsionka, komorową w okolicy koniuszka prawej komory. Elektrodę lewokomorową pozycjonowano w gałęzi tylnobocznej lub bocznej zatoki wieńcowej. Po 2 dniach od implantacji stymulatora chorych oceniano echokardiograficznie i na podstawie uzyskanych badań kwalifikowano do grupy z prawidłową lub nieprawidłową funkcją rozkurczową lewej komory. W grupach tych w stosunku 1:1 programowano stymulację prawokomorową lub dwukomorową. Wszystkie stymulatory synchronizowano przedsionkowo z funkcja DDDR, z minimalną częstością 60 bpm i maksymalna 140 bpm. U chorych z blokiem, przewodzenie przedsionkowo-komorowe programowano na 130 i 100 ms. U chorych z dysfunkcja węzła zatokowego przewodzenie przedsionkowo-komorowe było o 20 ms krótsze niż naturalne przewodzenie przedsionkowo-komorowe. Kontrolne badanie po 1, 3, 6, 9 i 12 mies.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: wielkość frakcji wyrzutowej i objętość końcoworozkurczowa lewej komory po 12 mies.

Drugorzędowy punkt końcowy: pokonana odległość w 6 minutowym teście korytarzowym (6-minute walk test, 6-WMT), kwestionariuszowa ocena jakości życia testem SF-36 (short-form general health survey) i leczenie szpitalne z powodu niewydolności serca.

Średni wiek chorych wyniósł 69 lat, mężczyźni stanowili 54% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 66% chorych, dusznicę bolesną u 22%, niewydolność serca u 12%, niewydolność nerek u 4%, cukrzycę u 28%. Średni BMI – 24,5 kg/m², średnia wartość BP – 146/71 mm Hg. Średnia wartość EF – 61,5%.

Wskazaniem do wszczepienia stymulatora u 59% chorych był zaawansowany blok A-V, u 41% niewydolność węzła zatokowego.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: po roku obserwowano spadek frakcji wyrzutowej w grupie z stymulacją prawokomorową koniuszkową (z 61,5 do 54,8%) i nieznaczny wzrost w grupie z stymulacją dwukomorową (z 61,9 do 62,2%). Całkowita różnica pomiędzy grupami wynosząca 7,4% była istotna statystycznie (p < 0,001). Objętość końcoworozkurczowa uległa wzrostowi w grupie z stymulacją prawokomorową koniuszkową (z 28,6 do 35,7 ml), a nieznaczny spadek stwierdzono w grupie z stymulacją dwukomorową (z 28,6 do 27,6 ml). Całkowita różnica pomiędzy grupami wynosząca 8,1 ml była istotna statystycznie (p < 0,001). Odpowiednio w grupach 8 i 1 chory mieli EF < 45% po roku obserwacji (p = 0,02).

Drugorzędowy punkt końcowy: przebyta odległość w 6-MWT wzrosła w obu grupach w porównaniu z badaniem początkowym i była podobna grupach. Również nie obserwowano różnic w jakości życia pomiędzy grupach ocenianej kwestionariuszem SF-36. Liczba chorych leczonych szpitalnie z powodu niewydolności serca była podobna w grupach po roku obserwacji (6 chorych w grupie z stymulacją prawokomorową koniuszkową i 5 chorych z stymulacją dwukomorową).

 

U chorych z prawidłowa funkcją skurczową lewej komory, konwencjonalna stymulacja prawokomorowa koniuszkowa wiąże się z niekorzystnym remodelingiem lewej komory i redukcją frakcji wyrzutowej, czego nie obserwuje się w przypadku stymulacji dwukomorowej.